نامه جدید فیفا به فدراسیون فوتبال ایران، اگرچه منجر به کوشش برای جاانداختن این تعبیر در فدراسیون شده است که گویا اساسنامه جدید مورد تایید فیفاست، اما هشدارهای جدید فیفا نشان می‌دهد که بسیاری از موارد موثر در اساسنامه و در آیین‌نامه انتخابات، هنوز از سوی فیفا مورد سوال و بحث است.

رعایت موارد هشدار فیفا درباره آیین‌نامه انتخابات فدراسیون فوتبال می‌تواند فرصت برگزاری انتخابات را به زودی فراهم کند، اما فیفا تاکید خود را بر نیاز به اصلاح اساسنامه از یاد نبرده است و در نامه آخرش به آن اصرار دارد. در عین حال، در بخشی کوتاه از نامه فیفا نیز این ترجیح مطرح شده است که برای پایان دادن به نابسامانی فدراسیون، انتخابات پیش از اصلاحات اساسنامه برگزار شود.

فدراسیون فوتبال ایران از ۸ دی‌ماه ۹۸ پس از استعفای مهدی تاج، با سرپرست موقت اداره می‌شود. تاج ۵ ماه پیش از تاریخ انتخابات فدراسیون به دلیل بیماری قلبی از ریاست فدراسیون فوتبال استعفا داد، اما استعفای او فرار از بحران‌های فدراسیون فوتبال به دلیل پیش‌بینی شکست در پرونده مطالبات مارک ویلموتس، سرمربی سابق تیم ملی، تعبیر شد. تاج به رغم توجیه قرارداد عجیبش با ویلموتس، می‌دانست که فدراسیون در آن پرونده ۶.۲ میلیون یورویی بازنده خواهد شد و فدراسیون را به سمت ورشکستگی خواهد کشاند. با استعفای تاج، فدراسیون فوتبال قصد داشت در ۲۵ اسفند ۹۸ انتخابات را برگزار کند، اما فیفا مانع برگزاری انتخابات شد و اصلاح اساسنامه و آیین‌نامه انتخابات فدراسیون را ضروری دانست.

با هشدارهای فیفا، پروژه اصلاح اساسنامه و آیین‌نامه انتخابات در فدراسیون فوتبال آغاز شد، اما در ارسال متن جدید اساسنامه و آیین‌نامه دلایل مختلفی، از علاقه مدیران موقت فدراسیون به ادامه کار و تعویق انتخابات تا دلیل مهم‌تری مثل مشکلات حقوقی تنظیم اساسنامه فدراسیون در ایران، تعلل شد.  

فیفا خواهان فدراسیون‌های مستقل است، اما قوانین ایران اجازه نمی‌دهد که نهادهای مستقل فعالیت‌هایی خارج از نظارت دولتی انجام دهند. فیفا عنوان و تعریف اولیه فدراسیون فوتبال ایران را موضوع بحث می‌دانست و نمی‌پذیرفت که فدراسیون ایران با عبارت «نهاد عمومی غیردولتی» تعریف حقوقی شود. در ایران، نهادهایی که در واقع دولتی هستند، با عنوان وارونه «نهاد عمومی غیردولتی» فعالیت می‌کنند. برای فیفا قابل تشخیص بود که نهادهایی مثل شهرداری‌ها در ایران با چنین تعریفی فعالیت می‌کنند، و عنوان تعریفی مشابه، برای یک فدراسیون ورزشی استقلال کافی فراهم نمی‌کند.

در نامه جدید فیفا فرصت یک‌ساله‌ای تعیین شده است تا طی آن، رئیس آینده فدراسیون فوتبال ایران برای اصلاح اساسنامه کوشش کند. اما رئیس آینده فدراسیون فوتبال با آیین‌نامه پیشین انتخابات به ریاست نمی‌رسد، لذا فیفا موارد هشدار خود را برای تغییر آیین‌نامه اعلام کرده است. در بخشی از نامه فیفا می‌خوانیم:

«ما فکر می‌کنیم تعداد افرادی که می‌توانند به عنوان کاندیداهای پست‌های هیات رئیسه در انتخابات فدراسیون فوتبال ایران نامزد شوند، با استفاده از معیارهای صلاحیتی، بیش از حد محدود می‌شوند. در این زمینه و همان طور که در کنفرانس ویدیویی مورد اشاره بحث شد، ما می‌خواهیم از نظر صلاحیت برای پست‌های ریاست فدراسیون و سایر اعضای هیات رئیسه و دبیرکل، پیشنهادهای زیر را به فدراسیون فوتبال ایران ارائه دهیم (توجه: معیارهای مربوط به سوابق کیفری و تابعیت / اقامت، مشروع شناخته شده است.) تجربه در مدیریت ورزشی، حداقل چهار سال است که در هر یک از پست‌های مذکور قابل استناد است. علاوه بر این، تعریف "مدیریت ورزشی" همان است که در ماده مذکور ذکر شده است. فدراسیون فوتبال ایران در ماده ۲۸ پیش‌نویس قانون انتخابات پیشنهاد داده است که این بخش مستقیماً در پیش نویس اساسنامه درج شود (در حالی که قوانین انتخابات باید به صورت پیوست به پیش‌نویس به‌روز شده اساسنامه جدید الصاق شود.) همچنین، به منظور حضور پررنگ‌تر ذینفعان مختلف فوتبال، یک سری از موارد نیاز به ساده شدن دارد. در همین مورد شما را به اصلاحاتی که در اسناد پیوست شده درج شده است، ارجاع می دهیم:

محدودیت سنی: هیچ یک 

تحصیلات: مدرک لیسانس یا معادل آن حداقل موردی است که فقط در سمت دبیرکل قابل اعمال است. بدین ترتیب، هیچ مدرکی (کارشناسی، معادل یا بالاتر) برای سمت‌های رئیس و سایر اعضای هیات رئیسه درخواست نمی‌شود.

فرم معرفی برای هر یک از نامزدهای پست ریاست باید توسط پنج عضو مجمع امضا شود. علاوه بر این، نایب‌رئیس‌های پیشنهادی و سایر نامزدها برای هر سمت دیگر در هیات رئیسه باید توسط دو عضو مجمع معرفی شوند‌.

ارائه کارت پایان خدمت سربازی که در پیش‌نویس اساسنامه جدید قید شده است، در اساسنامه فعلی فدراسیون ذکر نشده است، بنابراین یک معیار صلاحیت اضافی است که توسط فدراسیون فوتبال در نسخه پیش‌نویس اساسنامه ارسال شده در ماه مه ۲۰۲۰ به فیفا و ای‌اف‌سی، اضافه شده است. ما معتقدیم که چنین معیاری کنار گذاشته شود، زیرا بخشی از معیارهای صلاحیت قانونی استاندارد ما نیست.»

فیفا به صراحت آیین‌نامه‌ای برای انتخابات نوشته است که با قوانین ایران سازگار نیست. قوانین دست‌و‌پاگیر، همواره دست‌آویزی بوده‌ است تا با استناد به آن‌، چهره‌های ورزشی نتوانند در انتخابات نامزد شوند. بسیاری از چهره‌ها در انتخابات ورزشی ایران به دلایلی نامعلوم و غیرورزشی ردّ صلاحیت می‌شوند. پیداست که فیفا می‌کوشد این ردّ صلاحیت‌های رایج را حذف کند و مانع دخالت نهادهای دولتی برای رد صلاحیت‌ باشد. به همین دلیل، شرایط شرکت نامزدها در انتخابات را آسان کرده است تا محمل چنان بهانه‌‌جویی‌های از میان برداشته شود.

اگرچه فدراسیون فوتبال ایران در مکاتبات خود با فیفا چنان جلوه داده است که به خواسته‌های فیفا نزدیک شده است، اما آنچه اهمیت دارد نه در مکاتبات، بلکه در عمل است. باید منتظر ماند و دید که فدراسیون فوتبال در تایید صلاحیت نامزدها تمام قواعد فیفا را رعایت می‌کند، یا همچنان طبق خواسته‌های نهادهای نامربوط به ورزش، برای حذف نامزدها اقدام خواهد کرد.

اگر آیین‌نامه انتخابات به زودی تصویب شود، طبق پیش‌بینی رسانه‌ها در ایران شاید در دی‌ماه سال جاری فدراسیون بتواند انتخابات را برگزار کند. اما این ‌بار احتمال آن که فیفا بر انتخابات نظارت داشته باشد، بیشتر است. با آیین‌نامه جدید انتخابات، شاید چهره‌های تازه‌ای برای ریاست فدراسیون فوتبال ثبت‌نام کنند، اما همچنان تردیدهای بسیاری در میان است مبنی بر این احتمال که باز هم ردّ صلاحیت‌ شده‌ها حذف شوند و انتخابات مستقل در فدراسیون فوتبال برگزار نشود. برگزاری انتخابات مستقل و به‌دور از مداخلات و بهانه‌جویی‌ها برای آینده فوتبال ایران، به آرزو و رویایی شبیه است که به رغم اصرار به خوش‌بینی، هنوز با واقعیت فاصله دارد.