حسن روحانی صبح امروز در سخنانی گفت که یکی از دلایل شکست ترامپ در انتخابات این است که آنها برای فعالکردن مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریمهای تسلیحاتی در سازمان ملل ناکام شدند.
روحانی در جلسه هیئت دولت گفت: «آمریکاییها هیچ وقت در تاریخ روابط بینالملل اینچنین در شورای امنیت سازمان ملل مختلف مفتضح نشده بودند. اینکه در سازمان ملل طرحی را ارائه کنند و فقط خودشان و یک جزیره کوچک به آنها رأی بدهند در تاریخ آمریکا سابقه نداشته است. یا طرحی را شورای امنیت مطرح کنند و هیچ کشوری اعتنا نکند، تحقیر بزرگی برای مردم آمریکا بود و به این دلیل مردم تصمیم به تغییر گرفتند.»
در حالی که ایران با موج سوم کرونا دستبهگریبان است و مقامهای بهداشتی و درمانی در ایران خواستار تعطیلی چندهفتهای کل کشور یا کلانشهرها هستند، روحانی دلیل دیگر شکست ترامپ را مدیریت نادرست کرونا و در نتیجه «نابودی و کشتار مردم آمریکا» دانست: «مردم کشور خودشان را نابود کردند و به جای اینکه برای مبارزه با این ویروس برنامهریزی کنند، شروع کردند به دست انداختن مردم و اینکه خبر و مسئلهای نیست و اینهمه کشتار در مردم آمریکا ایجاد کردند.»
او در سخنانش گفت که در ۹ ماه باقیمانده از عمر دولت برای ادامه ریاستجمهوری ترامپ برنامهریزی کرده است ولی الان که وضعیت تفاوت کرده او و همه نیروهای درون نظام از این فرصت استفاده خواهند کرد.
روحانی استفاده از فضای لغو تحریمها و بازگشت به برجام را سیاست نظام و فراتر از دعواهای جناحی دانست و گفت: «ما هرکجا ببینیم شرایط برای لغو تحریم آماده است، از این فرصت استفاده خواهیم کرد. هدف ما این است که تحریم ظالمانه لغو شود و ایران بتواند بهراحتی در تعامل با جهان باشد. هدف ما این است که فشار تحریم را از روی شانه مردم برداریم و هر جایی که فرصت مناسبی برای این کار باشد، ما وظایف و اقدامات خودمان را انجام میدهیم و هیچکس حق ندارد فرصتسوزی کند. هر فرصت مناسبی که بهوجود میآید باید از آن بر مبنای منافع ملی، وحدت ملی استفاده شود.»
او گریزی هم به سخنان علی خامنهای در روز ۱۳ آبان و موضعگیری کلی و مبهم او درباره سرنوشت مذاکره با بایدن در دولت آینده هم زد و گفت که این آمریکا است که باید به سیاستهای جمهوری اسلامی نزدیک شود.
خامنهای در سخنانش بدون آنکه امکان مذاکره با دولت آینده آمریکا را رد کند گفته بود که سیاست ایران در برابر آمریکا کاملاً مشخص و روشن است.
رهبر جمهوری اسلامی در مردادماه سال ۹۷ و چند ماه پس از آنکه ترامپ خروج کشورش از برجام را اعلام کرد گفته بود که او مانند روحالله خمینی، مذاکره با آمریکا را ممنوع میکند: «جمهوری اسلامی هر وقت به آن اقتداری برسد که فشار و هوچیگری آمریکا رویش تأثیری نگذارد، میتواند با آمریکا مذاکره کند. امروز چنین چیزی نیست؛ بنابراین امام مذاکره با آمریکا را ممنوع کرد و من هم ممنوع میکنم.»
حال مشخص نیست که اگر دولت جو بایدن آنچنانکه در مناظرههای انتخاباتی گفتهشده به برجام برگردد، علی خامنهای مجدداً مجوز مذاکره با آمریکا را صادر خواهد کرد و یا نه.