دانشمند تیم واکسن دانشگاه آکسفورد، پس از اعلام قدرت ۹۰ درصدی اثربخشی آن، اظهار اطمینان کرد که واکسن آن‌ها جهان را «بسیار نزدیک‌تر» به وضعیتی می‌کند که می‌تواند به همه‌گیری ویروس کرونا خاتمه بدهد. 

به گفته پروفسور سارا گیلبرت، با توجه به حجم انبوهی که آسترازنکا قرار است فراهم کند و تعهد این شرکت به توزیع مساوی در سراسر جهان، نقش واکسن در پایان بخشیدن به بحران کرونا احتمالا جلوتر از هر چیز دیگری است. 

نتایج آزمایش‌های گسترده نشان می‌دهد که واکسن در صورت تزریق نیم‌دوز و سپس دوز کامل به اثربخشی ۹۰ درصدی می‌رسد و اگر با دو دوز کامل تزریق شود، اثربخشی آن ۶۲ درصد است. 

پروفسور اندرو پولاند، محقق ارشد گروه آزمایش واکسن آکسفورد، می‌گوید برای پی بردن به میزان اثربخشی واکسن روی افراد مسن‌تر، جمع‌آوری داده‌های قابل اطمینان «کمی بیشتر» طول می‌کشد. 

البته او گفت هنوز مدت کافی سپری نشده تا با اطمینان بتوان گفت افرادی که واکسینه شدند پس از یک سال هنوز مصونیت دارند. 

آسترازنکا قول داده تا پایان سال ۲۰۲۱ سه میلیارد دوز از واکسن را تولید کند، که بین کشورهای غنی، متوسط و کم‌درآمد توزیع خواهد شد. 

این شرکت پیش‌تر در تابستان موافقت کرد که برای «فرصت کواکس» سازمان بهداشت جهانی ۳۰۰ میلیون دوز واکسن را تولید کند. فرصت کواکس طرحی است که به منظور اطمینان از توزیع عادلانه و برابر واکسن تنظیم شده است. 

این شرکت بریتانیایی همچنین با مؤسسه سرم هند، که به تولید یک میلیارد دوز واکسن برای کشورهای متوسط و کم‌درآمد می‌پردازد، به یک توافق صدور پروانه رسیده است. 

حجم واکسنی که آسترازنکا تعهد تولید آن را داده بسیار بالاتر از دوزی است که دو شرکت مدرنا و فایزر قرار است در طول سال ۲۰۲۱ تولید کنند. 

به همین دلیل، پروفسور گیلبرت مطمئن است واکسن آن‌ها در موقعیت بهتری قرار خواهد گرفت که می‌تواند تأثیر جهانی بزرگی در کنترل همه‌گیری داشته باشد. 

وقتی پرسیدند آیا واکسن آکسفورد قرار است نقش پیشرو داشته باشد، پاسخ داد: «فکر می‌کنم احتمالا همین طور است. 

حجم عظیم تولید واکسن و توزیع جهانی آن دو مؤلفه بسیار مهم هستند. بعضی از سازندگان این همه دوز تولید نمی‌کنند، بنابراین تأثیر آن‌ها کمتر خواهد بود.» 

فایزر قول داده در مجموع ۱.۳ میلیارد دوز از واکسن خود را در سال آینده تولید کند. مدرنا متعهد شده است که چیزی بین ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد دوز در مجموع تولید کند. اثربخشی واکسن هر دو شرکت در جلوگیری از بیماری ۹۵ درصد بوده است. 

پروفسور گیلبرت گفت موفقیت واکسن آکسفورد، که طی هفته‌های آتی مورد بررسی تصویب‌گران قرار خواهد گرفت، به انتقال تدریجی به وضعیت عادی کمک خواهد کرد. 

او به ایندیپندنت گفت: «به نظر من این واکسن ما را بسیار نزدیک‌تر به وضعیتی می‌کند که بتوانیم از طریق واکسیناسیون به این همه‌گیری خاتمه بدهیم. نه اندکی نزدیک‌تر چرا که اگر همه چیز به خوبی پیش برود، یک دنیا از این واکسن وجود خواهد داشت و این واقعا می‌تواند تفاوت ایجاد کند.» 

وی افزود: «من بسیار خوشبین هستم. احساس می‌کنم درباره سایر واکسن‌ها هم خبرهای خوب دیگری خواهیم شنید.» 

واکسن آکسفورد با هزینه ۲.۲۶ پوند به ازاء هر دوز،  قرار است بسیار ارزان‌تر از واکسن رقبا تمام شود. در مقابل، واکسن مدرنا احتمالا چیزی بین ۱۸.۷۸ تا ۲۷.۷۹ پوند هزینه برمی‌دارد و فایزر هم چیزی در همین حدود درمی‌آید. 

پروفسور گیلبرت همچنین توضیح داد که نگهداری آسان واکسن او بدین معنی است که نهادهای مسؤول نسبت به دو واکسن دیگر، با دشواری‌های کمتری برای توزیع آن روبه‌رو هستند. 

او گفت: «نگهداری این واکسن نیازی به مخزن سرما ندارد. دمای نگهداری آن بین ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد است که برای واکسن معمولی است، بنابراین در شبکه فعلی توزیع واکسن و زنجیره تأمین می‌گنجد. همین آن را بسیار توزیع‌پذیر می‌کند.» 

واکسن فایزر باید در دمای منفی ۷۰ درجه سانتی‌گراد نگهداری و منتقل شود و واکسن مدرنا نیاز به تأمین سرمای منفی ۲۰ درجه دارد. 

پروفسور گیلبرت ضمن توضیح فرآیند تزریق واکسن در افراد جامعه گفت: «بعد از باز کردن جعبه و بیرون کشیدن دوز، شش ساعت وقت دارید که بقیه آن را مورد استفاده قرار دهید. 

فکر نمی‌کنم این مشکلی ایجاد کند چرا که مراکز واکسیناسیون انبوهی از مراجعه‌کنندگان را خواهند داشت و پزشکان عمومی هم‌زمان با برنامه‌های آنفلوآنزا از این واکسن استفاده خواهند کرد. مدت زمان مصرف واکسن در درمانگاه بسیار کوتاه خواهد بود و آن‌ها کار را به نحو احسن انجام خواهند داد.» 

البته او هشدار داد که توزیع واکسن در سراسر بریتانیا و بازار جهانی هنوز هم طول می‌کشد. 

او گفت: «واکسن‌هایی که در بریتانیا تولید می‌شوند باید به مناطق مختلف بروند تا به درمانگاه‌های لازم برسند. خیلی کارها است که باید انجام شوند. سابقه نداشته که این تعداد عظیم از مردم را با چنین سرعتی واکسینه کرده باشیم. کار دشواری خواهد بود.» 

به گفته رئیس شرکت داروسازی آسترازنکا، بریتانیا می‌تواند انتظار ۱۹ میلیون دوز واکسن آکسفورد و این شرکت را تا پایان سال جاری داشته باشد. 

تام کیت روچ، رئیس آسترازنکای بریتانیا، گفت علاوه بر چهار میلیون دوزی که از قبل در انبار موجود است، ۱۵ میلیون دوز دیگر هم می‌تواند تا پایان سال آماده شود. 

سازمان نظارت بر محصولات بهداشتی و دارویی بریتانیا بررسی داده‌های مرحله سوم آزمایش بالینی این واکسن را آغاز کرده است.