هشتم آذرماه سال ۱۳۷۶ حوالی ظهر به وقت ایران، یازده بازیکن تیم ملی فوتبال کشور پا به زمین مسابقهای گذاشتند که حالا بخشی از خاطره جمعی گروه کثیری از ایرانیان است. ورزشگاه ملبورن میزبان آخرین مسابقه انتخابی جامجهانی ۱۹۹۸ فرانسه بود؛ یا ایران و یا استرالیا. یکی از این دوتیم آخرین مسافر جامجهانی میشد. مسابقه رفت دو تیم در ورزشگاه آزادی تهران یک بر یک مساوی شده بود، اما تساوی دو بر دو در ملبورن ایران را پس از بیست سال و برای اولینبار پس از انقلاب سال ۵۷، راهی جام جهانی فوتبال کرد.
برخی از آن بازیکنان که پا به میدان ملبورن گذاشتند، حالا پس از ۲۳ سال هنوز هم در حوالی ماجراهای فوتبال دیده میشوند، و یا در نقش مربی یا مفسر تلویزیونی. برخی هم از فوتبال کناره گرفتند و کمتر نشانی از آنها در گوشه و کنار فوتبال به چشم میخورد.
۱. احمدرضا عابدزاده (دروازبان)
همگان اذعان دارند که احمدرضا عابدزاده از مهمترین ارکان صعود ایران به جام جهانی فرانسه بود. عقاب آسیا، پس از پایان دوران بازیکنی چندان از فوتبال فاصله نگرفت. او مدتی در آمریکا مدرسه فوتبال داشت و به آموزش دروازهبانی میپرداخت. بعدتر، در ایران روی نیمکت چند تیم لیگ برتر نشست تا دانش و تواناییاش را در قامت مربی دروازهبانان به جوانترها انتقال دهد. عابدزاده البته هیچگاه در مقام مربیگری به موفقیتهای دوران بازیکنی نرسید. این روزها فرزند او، امیر عابدزاده، سنگربان تیم ملی فوتبال ایران، بیشتر از هرچیز یاد شماره یک ایران در مسابقه با استرالیا را زنده میکند.
۲. محمد خاکپور (مدافع)
شاید مهمترین نقطه فوتبالی محمد خاکپور پس از پایان دوران بازی، عهدهدار شدن سرمربیگری در تیم امید ایران بوده باشد. خاکپور پیش از مسابقات انتخابی المپیک ریو سرمربی تیم ملی امید شد. اما تیم تحت هدایت خاکپور موفق نشد به المپیک صعود کند. خاکپور مدتی در آمریکا نیز به آموزش فوتبال میپرداخت. او سالها از بهترین مدافعان فوتبال ایران بود.
۳. نعیم سعداوی (مدافع)
مدافع خوزستانی پرسپولیس تهران، بعد از پایان دوران بازی به جرگه مربیان پیوست. سعداوی مدتی در تیمهای پرسپولیس تهران و فولاد خوزستان و نیز تیم زیر ۲۱ سال ایران کمک مربی بود. بعدتر، در قامت سرمربی روی نیمکت تیمهای نفت آبادان و شاهین بوشهر و فولاد خوزستان هم نشست، اما موفقیتی با تیمهای تحت هدایتش به دست نیاورد.
۴. مهدی پاشازاده (مدافع)
پاشازاده، جوان اول تیمی بود که استرالیا را در خاک خودش متوقف کرد. مهدی پاشازاده که سابقه بازی در اروپا را هم داشت، چند فصلیست که وارد دنیای مربیگری شده است. مدافع سابق استقلال تهران دوران سرمربیگری خود را در لیگ دسته اول ایران سپری کرده است. او در تیمهای گسترش فولاد سهند، پارسه و شهرداری تبریز و آلومینیوم اراک و بادران تهران مربیگری کرده است. پاشازاده در حال حاضر سرمربی تیم فوتبال پاس همدان است.
۵. افشین پیروانی (مدافع)
دفاع وسط باسابقه قرمزپوشان پایتخت ایران، هنوز هم در همین تیم به کار مشغول است، اما در مقام سرپرست باشگاه. پیروانی در مقطع کوتاهی که چندان به طول نینجامید، دستیار امیر قلعهنویی در تیم ملی فوتبال بود.
۶. حمید استیلی (هافبک)
شماره ۹ تیم ملی ایران، چند سال پس از پایان دوران بازی، در مقام دستیار مربی روی نیمکت پرسپولیس نشست. آن دوران، شروع مسیر حمید استیلی در مربیگری بود. استیلی مدتی دستیار آری هان و سپس مصطفی دنیزلی در باشگاه پرسپولیس بود. او در زمان افشین قطبی هم به عنوان کمک مربی اول در پرسپولیس فعالیت میکرد، و در سال ۱۳۸۸، سرمربی استیل آذین تهران شد. استیلی مدتی نیز سرمربی شاهین بوشهر بود.
استیلی در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۹۰ به عنوان سرمربی تهران پرسپولیس انتخاب شد، ولی خیلی زود و در تاریخ ۱۸ آذر ۱۳۹۰، پس از شکست ۳ بر صفر مقابل استقلال، از مربیگری پرسپولیس کنارهگیری کرد. او سال گذشته برای مقطعی مربی تیم ملی امید ایران هم شد.
۷. کریم باقری (هافبک)
بیشک کریم باقری از بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال ایران است. او که سابقه بازی در آلمان را در کارنامه دارد، دوران مربیگری خود را با تیم محبوب خود یعنی پرسپولیس، همان تیمی که بیشترین سالهای دوران بازی خود را در آنجا گذرانده بود، آغاز کرد. باقری اکنون کمک مربی پرسپولیس است و همواره گفته است که علاقهای به نشستن در جایگاه سرمربی ندارد.
۸. مهدی مهدویکیا (هافبک)
کاپیتان سابق تیم فوتبال هامبورگ آلمان و پرسپولیس تهران، هرچند با لباس تیم ایرانی از فوتبال خداحافظی کرد، اما مسیر فوتبالیاش در دنیای مربیگری در جایی غیر از ایران رقم خورد. مهدویکیا ارتباط خود را با فوتبال آلمان حفظ کرد و در تیمهای پایه باشگاه هامبورگ مشغول به مربیگری شد. او با آن که پیشنهاد سرمربیگری تیمهای ملی رده جوانان و امیدها را داشت، ترجیح داد تا مدرسه فوتبال خود را گسترش دهد و استعدادهای نوجوان ایرانی را کشف، و در مسیر حرفهای فوتبالیست شدن تربیت کند.
۹. رضا شاهرودی (هافبک)
شماره ۱۶ باتعصب پرسپولیسیها، دیرتر از دیگر همنسلان خود وارد دنیای مربیگری شد. شاهرودی سابقه دستیار مربی در تیمهای وی داماش ایرانیان به عنوان دستیار کوثر لرستان، استیلآذین و سنگ آهن بافق را در کارنامهاش دارد.
۱۰. علی دایی (مهاجم)
دوران مربیگری علی دایی و بازیکنی او به یکدیگر پیوسته است. دایی زمانی که در تیم سایپا بازی میکرد، همزمان سرمربی آن تیم هم بود. علی دایی با سایپا قهرمان ایران شد و بعدتر به سرمربیگری تیم ملی فوتبال ایران رسید؛ اما دوران حضور او روی نیمکت تیم ملی بسیار کوتاه بود. علی دایی سرمربی پرسپولیس هم شد و با آن تیم، قهرمان جام حذفی ایران شد. دایی غیر از پرسپولیس در تیمهای نفت تهران و صبای قم و راهآهن تهران نیز سابقه سرمربیگری دارد. آقای گل فوتبال جهان در حالحاضر از فوتبال دوری گرفته است.
۱۱. خداداد عزیزی (مهاجم)
بیشک خاطره بازی هشتم آذرماه سال ۱۳۷۶ با خداداد عزیزی در یاد بسیاری نقش بسته است؛ کسی که گل دوم ایران را وارد دروازه استرالیا کرد و لحظهای فراموش نشدنی را به ثبت رساند. خداداد ابتدا در مقام مدیر فنی تیم ابوموسلم مشهد وارد دنیای پس از بازیکنی شد، و خیلی زود در همان تیم سرمربی شد. بعدتر، نشستن روی نیمکت تیمهای استقلال اهواز، پیام مشهد، سیاه جامگان و سپیدرود رشت را نیز در مقام سرمربی تجربه کرد؛ هرچند در هیچیک از این تیمها به موفقیت خاصی نرسید. خداداد مدتیست که در برنامههای تلویزیونی فوتبالی حضور پررنگ دارد.
اما گذشته از یازده نفر اصلی، سه بازیکن تعویضی هم در آن مسابقه بهیادماندنی به چمن سبز ملبورن پا گذاشتند: ابراهیم تهامی، اکبر استاداسدی و علیرضا منصوریان.
ابراهیم تهامی و استاد اسدی مدتهاست که از فوتبال دور هستند. همانطور که هیچکس نفهمید کی و کجا با دویدن روی چمن خداحافظی کردند، کسی هم نمیداند که این روزها چرا خبری از بازیکنان قدیمی تیم رویایی ۹۸ در فوتبال امروز ایران نیست.
اما علیرضا منصوریان، یکی دیگر از تعویضیهای آن مسابقه و شماره ۱۰ سابق استقلال که برای مدتی سرمربیگری این تیم پر هوادار پایتخت را نیز تجربه کرد، اکنون سرمربی تیم تراکتورسازی تبریز است.