«دانشجویان عزیز روزتان مبارک. یک توصیه کوچک: جوانی کنید!» 

این چند جمله کوتاه را «محمد جواد آذری جهرمی» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران به مناسبت روز دانشجو در حساب کاربری توییتر خود منتشر کرد. جملاتی به ظاهر مهربانانه که انتقادات زیادی به دنبال داشت.

به جز «محمد مهاجری»، فعال رسانه‌ای اصولگرا که در توییتی با اشاره به توصیه وزیر ارتباطات به دانشجویان از او حمایت کرد، بسیاری از کاربران توییتر، محمد جواد آذری جهرمی را که از قضا به «وزیر جوان» دولت روحانی شهرت دارد به عنوان بازوی سرکوب نسل جوان و دانشجویان ایران معرفی کردند و او را به باد انتقاد گرفتند. 

محمد مهاجری در حساب کاربری خود نوشت: «آذری جهرمی در توییتی به هم‌نسلانش گفته که جوانی کنید. دو گروه به او تاخته‌اند. نخست اپوزیسون که گمان می‌برد با این حرف‌ها باید جل و پلاسش را جمع کند. دوم دلواپس‌ها که نگرانند هیچ جوانی به آن‌ها محل نگذارد. هر دو گروه یک حلیم را هم می‌زنند. برای افسرده شدن هر دوشان جوانی کنید» 

سوابق امنیتی وزیر جوان

سابقه امنیتی محمدجواد آذری جهرمی، از روز نخست معرفی او به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، خبرساز شد. مرداد ماه ۱۳۹۶ پس از این که حسن روحانی دوره دوم ریاست جمهوری خود را آغاز کرد، آذری جهرمی را به‌عنوان گزینه وزارت ارتباطات معرفی کرد. 

همان روزها کارزار بین‌المللی حقوق بشر در ایران در گزارشی با انتشار اظهارات برخی از بازداشت‌شدگان حوادث سال ۱۳۸۸، محمد جواد آذری جهرمی را به عنوان بازجو و کسی که در تفتیش منازل بازداشت‌شدگان نقش داشت معرفی کرد. در این گزارش آمده بود: «حداقل پنج نفر از اعضای ستاد قیطریه وابسته به کارزار انتخاباتی میرحسین موسوی در سال ۱۳۸۸ از سوی آذری‌جهرمی مورد بازجویی فنی قرار گرفتند.» 

این گزارش همچنین اشاره می‌کرد که مکالمات منتقدان جمهوری اسلامی در این دوران شنود شده بود و از همین روش، حاکمیت موفق به بازداشت برخی از معترضان شده بود.

آذری جهرمی تایید کرد که در فاصله سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ اقدامات فنی برای نصب زیرساخت‌های شنود در وزارت اطلاعات به دست او انجام شده بود. 

کاربران منتقد اما با اشاره به «سوابق امنیتی» وزیر جوان که در ابتدای معرفی‌اش به عنوان یکی از اعضای کابینه بسیار مورد بحث در شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت و همچنین سرکوب نظام‌مند حاکمیت در ابعاد اجتماعی و سیاسی در واکنش به توییت به موانعی که برای جوانی کردن بر سر راه است اشاره کردند. 

جوانی کنید: موضوع روز توییتر فارسی

عبارت «#جوانی‌کنید» به هشتگ داغ ایران در روز ۱۶ آذر تبدیل شد. توییت محمد جواد جهرمی تا لحظه تنظیم این گزارش بیش از ۱۱ هزار پاسخ گرفته که بخش عمده آن‌ها رویکرد انتقادی دارند. پاسخ‌دهندگان اغلب خشمگین، برخی معترض و تعداد کم‌شمارتری با تحقیر و تمسخر از جوانی کردن نوشته‌اند. 

خواهر «محمد کامرانی»، جوان کشته‌شده در اعتراضات سال ۱۳۸۸، در اینستاگرامش تصویر کارت شرکت در جلسه کنکور برادرش را منتشر کرد و خطاب به وزیر ارتباطات نوشت: «کدام جوانی؟ جوانی‌اش را در کهریزک گرفتید. نه گذاشتید جوانی کند و نه گذاشتید دانشجو شود.» 

«حسن سربخشیان»، عکاس و روزنامه‌نگار ایرانی با انتشار تصویری معروف از زمان اعتراضات جنبش دانشجویی و حمله به کوی دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۷ درباره جهرمی نوشت: «نسلی از مدیران در جمهوری اسلامی است که تلاش زیادی می‌کنند سایر مردم باشند، اما تفکرشان همان تفکر مدیران (باز به قول ایشان، پیرمردان چسبیده به صندلی مدیریت) است و بس.» 

حسین رزاق، فعال مدنی، به قطع اینترنت در دوره اعتراضات سراسری آبان سال ۱۳۹۸ اشاره کرد و نوشت: «اینترنت را قطع می‌کند تا ۱۵۰۰ جوان را بکشد.» 

بسیاری از کاربران مساله فیلترینگ اینترنت را در ایران به سخره گرفتند. از این که وزیر دولت در سکویی توصیه به جوانی کردن می‌کند که از سوی وزارت تحت نظارت او فیلتر است. از این که او قرار بود دستش روی دکمه فیلترینگ نرود اما در آبان ۹۸ به فیلتر بسنده نکرد و یک خاموشی مطلق چهار روزه در ایران رقم زد.

 
یکی از کاربران نوشت: «عمرمان پشت وصل شدن فیلترشکن نصف شد تا بیاییم توصیه حضرتعالی را بخوانیم.» 

کاربر دیگری نوشت: «در مملکتی که به قول عبید زاکانی پیران پربرکتی دارد، جوانی کردن چگونه باشد؟!»

یکی از کاربران نیز عکس دختران شین‌آبادی را منتشر کرد که چند سال پیش به دلیل انفجار بخاری در کلاس درس دچار سوختگی شده بودند و نوشت: «خیلی جوانی کردند.» 

برخی کاربران به جوانانی که امروز به دلایل مختلف از جمله اعتراضات مدنی، عدم برخورداری از حقوق شهروندی، اختلاف عقیده یا حمایت از زندانیان سیاسی دیگری که در زندانند اشاره کردند و دریغ شدن جوانی از آن‌ها را یادآور شدند. 

«صبا زواره‌ای»، فعال حوزه زنان، با انتشار ویدیویی از «سپیده قلیان»، زندانی سیاسی، اشاره کرد که او با ۲۶ سال سن برای تحمل پنج سال حبس در زندان است. 

«پوریا نوری» برادر «کسری نوری» درویش زندانی نیز در یک رشته توییت وزیر ارتباطات را مخاطب قرار داد و نوشت: «کسری نوری دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بشر دانشگاه تهران بود و اکنون هفت سال از جوانی‌اش را پشت میله‌های زندان گذرانده است.» 

«رضا مظاهری» که سابقه زندان سیاسی داشت نیز از دانشجویان بازداشت شده با احکام سنگین زندان یاد کرد و با انتشار تصویری از «سها مرتضایی»، دانشجوی محروم از تحصیل و زندانی پیشین که دست به تحصن در دانشگاه تهران زده بود، با هشتگ جوانی شد همراهی کرد. 

محدودیت‌های اجتماعی جوانان از جمله گشت‌های ارشاد، برخورد در مهمانی‌‌ها و بسیاری محدودیت‌های اجتماعی دیگر این میان مورد اشاره قرار گرفته و کاربران بسیاری از دختران جوانی یاد کردند که تنها به جرم مخالفت با حجاب اجباری یا در زندانند یا ناچار به کوچ و مهاجرت از کشور شده‌اند. 

«سردار پاشایی»، قهرمان کشتی ایران، تصاویری از بدن یک ورزشکار را منتشر کرده که آثار شلاق بر بدنش نمایان است. او در شرح این تصویر نوشته است: «خواست کمی جوانی کند، تتو زد، آواز خواند، رقصید، برادران حزب‌اللهی تو تازیانه الله را بر جسم و روحش نواختند.» 

برخیز و جوانی کن؛ یادمان جان‌باختگان سرکوب در ایران

در کنار #جوانی کنید، هشتگ دیگری ابداع شد با عنوان «#برخیز_و_جوانی_کن». هشتگی که مرور آن قلب هر بیننده‌ای را به درد می‌آورد. آلبومی مصور از جوانان، نوجوانان و حتی کودکانی که به وسیله ایادی سرکوب حکومت در دهه‌های گذشته کشته شده‌اند و فرصت جوانی کردن از آن‌ها دریغ شده است. 

این آلبوم تصویری با عکسی دسته‌جمعی از کودکان کشته شده در اعتراضات آبان ۹۸ آغاز می‌شود. کاربری به نام زهرا عکس را منتشر کرد و نوشت: «ای سیه‌پوش آرزوهای کوچک#برخیز_و_جوانی_کن #آبان۹۸» 

کاربر دیگری تصویر «مجتبی (سروش) عباس‌نژاد» از جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی را که در حمله موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سرنگون شد منتشر کرد و نوشت: «در کنار دوست، رفیق و برادری که داشت جوانی و زندگی می‌کرد، اما نذاشتید…» 

«بیتا ملکوتی»، شاعر و نویسنده ساکن پراگ با انتشار تصویری از «مونا محمودنژاد» دختر ۱۷ساله بهایی که به جرم عقیده در سال ۱۳۶۰ همراه با پدرش اعدام شد با هشتگ «برخیز و جوانی کن» همراه شد. 

کاربری دیگری به نام «نسیم بهروز» ویدیوی شادی از همخوانی نوید افکاری را در کنار برادرانش منتشر کرد و نوشت: «داشت جوانی‌اش را می‌کرد، اما او را کشتید.» 

نوید افکاری جوان کشتی‌گیر اهل شیراز بود که در جریان اعتراضات سال ۱۳۹۷ بازداشت و به اتهام قتل یکی از ماموران حراست اداره آب و فاضلاب شیراز علی‌رغم پرونده‌ای سراسر ابهام با حکم قوه قضاییه به قصاص، اعدام شد. 

بسیاری از کاربران در همراهی با این هشتگ‌ها تصاویری از «ندا آقا سلطان»، «سهراب اعرابی» و برخی دیگر از کشته‌شدگان اعتراضات سال ۱۳۸۸ به نتایج انتخابات ریاست جمهوری را منتشر کرده‌اند. برخی تصاویر «ستار بهشتی» وبلاگ‌نویس جوانی که کارگری می‌کرد و به وضعیت معیشتی خود معترض بود منتشر کردند، جوانی که بر اثر شکنجه بازجویان در بازداشتگاه اداره اطلاعات جان باخت. 

وزارت تحت نظر آذری جهرمی در تاریخ ۲۶ آبان سال ۱۳۹۸طولانی‌ترین و وسیع‌ترین قطعی اینترنت را در ایران رقم زد. به گفته آذری جهرمی، قطع دسترسی مردم به اینترنت به دستور شورای امنیت کشور، که زیر نظر وزیر کشور است، صورت گرفته بود اما روز جمعه اول آذر ۱۳۹۸ ایالات متحده آمریکا نام محمد جواد آذری جهرمی را به عنوان یکی از عوامل سرکوب معترضان آبان در فهرست افراد تحریم شده قرار داد. او حالا در قامت یک مصلح و خیرخواه از جوانان خواسته «جوانی کنند». تعبیری که به باور برخی از دانشجویان معنای روشنی دارد: «حرف سیاسی، کار سیاسی، کنشگری نکنید، تنها سکوت کنید.»