مشاوران بایدن چه پیش و چه بعد از انتخابات ۲۰۲۰ از بازگشت امریکا به برجام سخن گفته اند بدون آن که به مزایا و مخاطرات این بازگشت اشاره کنند. خود وی نیز در مناظره ها از خروج امریکا از برجام انتقاد کرده است. رسانه های امریکا نیز که اکثرا در کیسه ی تیم بایدن هستند هیچ گاه از این افراد در مورد مزایا و مخاطرات این بازگشت سوال نکرده اند گویی فقط ترامپ و تیمش در برابر رسانه ها باید پاسخگو می بودند. در این نوشته به شش پیامد منفی بازگشت به برجام برای منافع ملی امریکا و ایران و کشورهای منطقه خاورمیانه اشاره می کنم. ذکر مزایای آن را به کسانی واگذار می کنم که خواهان بازگشت امریکا به برجام هستند. سخن نگفتن آنها از این مزایا سیاست آنها را برای رای دهندگانشان ناموجه خواهد کرد یا حداقل تردید آمیز جلوه می دهد.

ارزها از کشور خارج خواهد شد

بنا به آمارهای بانک مرکزی در سال های ۹۵ تا ۹۷ (سه سال بعد از امضای برجام و برداشته شدن قفل از منابع ارزی ایران) حدود ۵۵ میلیارد دلار از کشور خارج شده است. ارز در ایران در دست دولت و مباشران و رانت خواران آن است و نه بخش خصوصی غیر رانتی. امکان ندارد مردم عادی بتوانند چنین سرمایه ای را به دست آورده و به راحتی خارج کرده باشند. با ساختارهای موجود در ایران، پس از بازگشت بایدن به برجام همین امر دوباره اتفاق خواهد افتاد و منابع بلوکه شده تاراج و در بانکها و املاک کشورهای غربی ریخته خواهد شد. بدین ترتیب تنها بانکداران و بخش املاک در اروپا و امریکا از بازگشت امریکا به برجام برخوردار خواهند شد.

تامین هزینه‌های فساد و گسترش طلبی

آیا جمهوری اسلامی از خروج دولت ترامپ از برجام درسی گرفته است؟ واقعیت ها نشان می دهند که این طور نیست. در صورت بازگشت امریکا به برجام نظام به همان رفتارهای گذشته ادامه خواهد داد. بخشی از دارایی های بلوکه شده یا فروش منابع انرژی که بلافاصله به حساب های خودی ها در بانک های خارجی ریخته نشود- که ده ها میلیارد دلار تخمین زده می شود (به عنوان نمونه ۴۰ میلیارد دلار در کره جنوبی و ۵ میلیارد دلار در ایتالیا)- بلافاصله بعد از رسیدن به دست حکومت صرف گروه های نیابتی، فساد و توزیع رانت، و برنامه های موشکی و هسته ای خواهد شد. در دوران پس از برجام حتی یک سنت از منابعی که آزاد شد به بهبود زندگی ایرانیان یا توسعه ملی اختصاص نیافت. برخی از ارقامی که به طور رسمی و غیر رسمی (مثل ۲۷ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی و ۸۰ تن طلای اختصاص یافته به خودی ها همراه با افزایش نجومی قیمتها یا ۱۶ تا ۲۰ میلیادر دلار هزینه در سوریه) ذکر می شود می تواند به فهم این که چگونه دلارهای آزاد شده هزینه می شود اشاره داشته باشد.

تشدید خطرات علیه نیروهای امریکایی

جمهوری اسلامی یک خطر بالفعل (و نه بالقوه) برای نیروهای امریکایی در منطقه است. خروج ایالات متحده سیاست اعلام شده و رسمی جمهوری اسلامی است و برای این سیاست بیکار نمی نشینند. هر گونه فراغت مالی به تشدید اقدامات ترورویستی و نظامی علیه امریکا و متحدان آن در منطقه منجر می شود. خرید موشک و سلاح ومهمات برای ارسال به یمن و لبنان و پرداخت ماهیانه ۵۰۰ دلار به ده ها هزار نیروی حشد الشعبی و لشکرهای فاطمیون و زینبیون و استخدام نیروی بیشتر هزینه های میلیارد دلاری دارد و این هزینه ها از منابع آزاد شده پرداخت خواهد شد. مشخص نیست که چه میزان در صندوق ذخیره ارزی مانده است. اگر موجودی این صندوق تا یکی دو سال آمیده رو به اتمام باشد بازگشت بایدن به برجام یک رگ حیانی تازه به رژیم متصل خواهد کرد.

افزایش تبلیغات اسلامگرا و ضد امریکایی

در دوران تحریم ها بخشی از تبلیغات جمهوری اسلامی که از ماهواره ها پخش می شد متوقف شد. با بازگشت امریکا به برجام بخشی از منابع آزاد شده به تبلیغات سیاسی جمهوری اسلامی به ده ها زبان در دنیا اختصاص خواهد یافت. همچنین صدا و سیما خواهد توانست منابع بیشتری برای تولید و پخش تنفر و خشونت و اعتراف گیری در اختیار داشته باشد. مبلغان طرفدار جمهوری اسلامی در مراکز و مساجد شیعه در اروپا و امریکا چمدان های بیشتری از دلار دریافت کرده و به ذهن شویی کودکان شیعه افغانی و پاکستانی در میشیگان و مینه سوتا و نیویورک و فلوریدا خواهند پرداخت. تبلیغات سیاسی اسلامگرایان همانند سم بر ذهن و روان شیعیان و مردمان محروم در سراسر دنیا می نشیند (با این تصور که رژیم دارد دریچه ای به سوی نور بر روی آنها می گشاید) و هزینه آن را مردمانی می پردازند که به غذای روزانه شان محتاجند و بخشی از آنها این غذا را از میان زباله ها بیرون می کشند.

احیای توهم جناح میانه رو

بازگشت به برجام نیروی تازهای به روح در حال احتضار جناح اصلاح طلب خواهد دمید که همانند بیت و سپاه در خدمت برنامه های جهانگشایی و تروریستی دولتی قرار دارد. این بازگشت به طرح دوبارهی دوگانه قلابی و بی اثر میانه رو- رادیکال در ایران کمک کرده و انرژی تازه ای به رژیم در حال احتضار تزریق خواهد شد. برجام با برنهاده تهی وجود نیرویی میانه رو در ایران از سوی سیاستمداران غربی به دنیا فروخته شد. بازگشت به برجام متوجه به بازفروش این توهم است.

کمک به تداوم برنامه های هسته‌ای و موشکی

بازگشت به برجام نه تنها سرعت برنامه هسته ای رژیم را کند نخواهد کرد بلکه سرعت آن را افزایش خواهد داد. برنامه های موشکی و هسته ای رژیم به دلار و یورو برای خرید تجهیزاتی با کاربرد دوگانه و قاچاق مواد و نیز واردات از چین و کره شمالی نیاز دارد که بدون درآمد ارزی فراوان و آسان ممکن نیست. حکومت در دوران برجام نیز به برنامه هسته ای خود ادامه داد چون مناطق نظامی از بازدید ناظران آژانس مستثنی هستند. کشف دو مرکز تازهی فعالیت های اتمی بعد از امضای برجام که آژانس خواهان بازدید آنها شد نشان می دهد که برنامه مخفی هسته ای جمهوری اسلامی هیچگاه متوقف نشده است. سعید لیلاز از مشاوران اقتصادی دولت روحانی (که میانه رو تلقی می شود) در این باب می گوید: "وقتی در یک جنگلی به نام خاورمیانه زندگی می کنی که دائما همه سعی می کنند تو را بخورند و قورت دهند، از جمله ایالات متحده آمریکا، بسیار ساده لوحانه خواهد بود اگر کسی تصور کند که آقای خامنه ای بر مبنای امضای برجام، پروژه های قوی سازی ایران را رها می کند. اگر رها کند، ما نمی گذریم." (الف ۱۸ آبان ۱۳۹۹) "پروژه قوی سازی ایران" در چارچوب برجام همان تولید سلاح هسته ای است. وقتی افراد مشهور به میانه رو چنین تلقیاتی داشته باشند مواضع جناح مقابل آنها نباید رها کردن برنامه هسته ای در ازای یک توافق نامه بوده باشد.

کسانی که از بازگشت به برجام سخن می گویند و در مقامات بالای دولت بایدن قرار می گیرند همه از این پیامدها خبر دارند. آنها با بازگشت به برجام عملا نقش حامی برای برنامه های تروریستی، تبلیغاتی، سلاح های کشتار جمعی و گسترش طلبی حکومت قرار خواهند گرفت. بازگشت امریکا به برجام نه تنها علیه منافع و امنیت ملی ایالات متحده بلکه علیه منافع و امنیت ملی ایران و دیگر کشورهای منطقه است. در دورانی که ترامپ از برجام خارج و تحریم ها علیه جمهوری اسلامی اعمال شد رژیم اسلامی مجبور شد بسیاری از برنامه های گسترش طلبی خود در افریقا و امریکای لاتین را متوقف سازد. جمهوری اسلامی در دهه گذشته نقشی غیر قابل انکار در تخریب چهار کشور عراق، سوریه، یمن و لبنان داشته است؛ بازگشت به برجام و سرازیر شدن ده ها میلیادر دلار دیگر به جیب سپاه و افزایش موجودی حساب های بانکی سران حکومت باعث تخریب کشورهای بیشتری در منطقه، ترور مخالفان و تشکیل هسته های بیشتر تروریستی در کشورهای غربی خواهد شد.