درگذشت محمدتقی مصباح یزدی، موجی از واکنش‌ها را به دنبال داشت. اما آنچه در میان موافقان و مخالفان او مشترک بود، قبول نفوذ و تأثیر مصباح یزدی بر بخش تندروی اصول‌گرایان بود. موضوعی که به نظر می‌رسد با درگذشت وی، کاهش خواهد یافت.

مصباح یزدی به‌عنوان پدر معنوی جبهه پایداری شناخته می‌شد و ازآن‌جهت که با رهبر جمهوری اسلامی روابط نزدیکی داشت، بارها توانسته بود از این نفوذ به نفع شاگردان و جریان سیاسی نزدیک به خودش استفاده کند و حضور آنها را به نهادهای حساس امنیتی و رسانه‌ای تحمیل کند. از طرف دیگر، سیل حمایت‌های مالی که از طرف بیت علی خامنه‌ای در بودجه‌های رسمی سالانه و کمک‌های غیررسمی جاری می‌شد، به جریان منتسب به او، کمک می‌کرد تا خود را در عرصه سیاست داخلی پررنگ نشان دهد.

در این شرایط حتی بسیاری از فعالان اصول‌گرا نیز معتقدند که نبود مصباح یزدی، اثرات نامطلوبی بر جبهه پایداری خواهد گذاشت و شاید غیرقابل‌جبران باشد. به هر روی به نظر می‌رسد بیشترین بهره از خلاء مصباح یزدی را، صادق محصولی خواهد برد که هم‌اکنون دبیر کلی جبهه پایداری را نیز برعهده دارد و برخلاف سایر اعضای جبهه پایداری، به طور همزمان از روابط مستحکمی با سپاه و هسته سخت قدرت برخوردار است.

در همین رابطه، صادق کوشکی فعال سیاسی اصول‌گرا به سایت فرارو گفت که جبهه پایداری به اعتبار آقای مصباح یزدی در میان مخاطبانش جایگاهی پیدا کرده بود و در فعالیت‌هایش هم به‌عنوان شاگردان مصباح، فعالیت می‌کردند؛ بنابراین طبیعی است که بعد از فوت مصباح، جبهه پایداری آن قدرت مانور سابق را نداشته باشد و تأثیرش کاهش پیدا کند.

او با اشاره به انتخابات گفت: وزن جبهه پایداری پس از این بخصوص در عرصه انتخابات، کم می‌شود. اگرچه وی تأکید کرد که این کاهش وزن به نفع سایر رقبا نیست.

کوشکی در حالی نگران انتخابات است که در آخرین انتخابات برگزار شده در جمهوری اسلامی، بنا بر آمار رسمی نزدیک به ۴۰ درصد در انتخابات شرکت داشتند که این میزان در انتخابات میان‌دوره‌ای، در برخی از حوزه‌های انتخاباتی تا ۶ درصد نیز کاهش یافت. اگرچه برخی از منابع غیررسمی میزان مشارکت را بسیار کمتر از آمار رسمی بیان می‌کنند. اما به‌هرحال به نظر می‌رسد اساساً مقوله انتخابات در شرایط فعلی از آن میزان ارزشی برخوردار نیست که کوشکی از آن یاد می‌کند و نگران آن است.

مدیر پیشین دفتر هنر و ادبیات مرکز اسناد انقلاب اسلامی در ادامه گفت: «بعید می‌دانم کس دیگری بتواند برای جبهه پایداری مثل آقای مصباح باشد. هیچ‌کس برای جبهه پایداری مثل مصباح نخواهد شد».

اذعان وی به تأثیر مصباح یزدی از آن روست که شاید مؤسسه امام خمینی، به‌عنوان پایگاه اصلی محمدتقی مصباح یزدی شاید دیگر نتواند بدون حضور او و اعتمادی که حاکمیت به وی داشت، منابع مالی گسترده را جذب کند. منابعی که باتوجه ‌به ساختار رانتی جمهوری اسلامی، برای رساندن شاگردان مصباح در رده‌های بالای حکومت، شرط بسیار مهمی تلقی می‌شود.

در بخشی دیگر از این مصاحبه، صادق کوشکی درباره حمایت مصباح یزدی از محمود احمدی‌نژاد اظهار داشت: «احمدی‌نژاد سال‌هاست که تمام شده است و صحبت‌کردن از آن یک مقدار وقت تلف کردن است.»

به نظر می‌رسد این موضع‌گیری علیه احمدی‌نژاد در راستای چرخش سیاست‌های جبهه پایداری بیان شده باشد. به هر صورت حمایت‌های محمدتقی مصباح یزدی از محمود احمدی‌نژاد قابل کتمان نیست. او در مورد رئیس‌جمهور پیشین جمهوری اسلامی گفته بود «احمدی‌نژاد ذخیره امروز خداوند برای کشور است.» او همچنین پس از اعلام پیروزی احمدی نژاد از سوی وزارت کشور، در تابستان سال ۸۸ در مورد اطاعت از احمدی‌نژاد گفت: «وقتی رئیس‌جمهوری از سوی رهبری نصب و تأیید می‌شود، به عامل او تبدیل شده و از این پرتو نور بر او نیز تابیده می‌شود. وقتی ریاست‌جمهوری حکم ولی‌فقیه را دریافت کرد، اطاعت از او نیز مانند اطاعت از خداست.»

بااین‌حال به نظر می‌رسد پس از فاصله‌گرفتن محمود احمدی‌نژاد از بیت علی خامنه‌ای، مصباح که نگران آینده خود بود با تغییر موضع سعی کرد هم گذشته را جبران کند و هم مجدداً خود را محبوب بیت خامنه‌ای کند.

مواضع مصباح طی ۲۰ سال گذشته به حدی تند شد که هزینه ارتباط با او بالا رفت. به‌عبارت‌دیگر افرادی که خودشان کانال خود را با حاکمیت برقرار کرده بودند، حاضر نبودند مصباح را به‌عنوان پل استفاده کنند. زیرا وجهه عمومی او باعث ریزش آرای عمومی می‌شد. ازاین‌رو حتی جبهه اصول‌گرایی نیز در بسیاری از موارد از او فاصله می‌گرفت.

بااین‌حال نباید فراموش کرد که مصباح نماد تفکر حکومت اسلامی در برابر جمهوری بود.

او در یکی از مهم‌ترین سخنانش در مورد تأثیر مردم گفته بود: «دموکراسی که برای غربی‌ها اصالت دارد، برای ما فقط جنبه ابزاری دارد. رأی مردم برای ما مشروعیت نمی‌آورد؛ مقبولیت می‌آورد. ممکن است در آینده، قانون این‌گونه شود که مردم باید در تعیین استاندار نظر بدهند. این قانون و این فرآیند از نظر اسلام هیچ اشکالی ندارد اما این بدان معنا نیست که مردم به او مشروعیت می‌دهند بلکه مردم رأی تمایل می‌دهند. وگرنه حکم اصلی، حکم خدا، پیغمبر، ائمه اطهار و حکم ولی‌فقیه است. اینکه امام فرمود میزان رأی مردم است، آیا حتی در مقابل حکم خدا نیز میزان رأی مردم است؟! این‌همه امام دم از اسلام زد برای چه بود؟ ایشان از همان ابتدا می‌فرمود همه چیز فدای اسلام. بی‌شک ایشان در مقابل اسلام نگفت رأی مردم معتبر است بلکه آنجا که ما مصالح را نمی‌دانیم و حکم خدا نیست، برای تشخیص مصداق از رأی مردم بهره می‌بریم.»

درهرصورت میراث مصباح یزدی در خاطره عمومی این سخن معروف از او است که گفت: «آنجایی که امر خدا و پیغمبر روشن است، جای مراجعه به رأی مردم نیست». حال باید دید آیا برای شاگردان او در جبهه پایداری، رأی مردم تأثیرگذار خواهد بود یا نه.