صبح روز گذشته، شنبه ۲۷ دی ۱۳۹۹، نیروی هوافضای سپاه پاسداران دومین و آخرین مرحله از رزمایش موشکی و پهپادی پیامبر اعظم-۱۵ را اجرا کرد که در جریان آن چهار موشک بالیستیک از نوع قدر اف، عماد و سجیل ۲ با برد ۲۰۰۰ کیلومتر، به سمت اهدافی در شمال اقیانوس هند شلیک شدند. فرماندهان سپاه، ازجمله امیرعلی حاجی‌زاده، ادعا کردند که با موشک‌های مورد نظر، انهدام کشتی‌های جنگی دشمن را در فاصله ۱۸۰۰ کیلومتری شبیه‌سازی کرده‌اند. موشک‌ها به محلی اصابت کردند که در نزدیکی یک ناوگروه نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در آب‌های دریای عرب شمالی بود. این اقدام ضمن آن که می‌تواند در راستای تهدید و قدرت‌نمایی برای نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا از سوی سپاه باشد، اقدامی برای تمرین برای هدف قرار دادن اسرائیل، در صورت حمله آن کشور به تاسیسات هسته‌ای ایران است.

بر اساس گفته‌های مقامات دولتی آمریکا، موشک‌های بالیستیک شلیک شده سپاه به شکل خطرناکی در نزدیکی یک کشتی غیرنظامی و تجاری به آب برخورد کردند، درحالی که در تصاویر و فیلم‌های منتشر شده توسط سپاه که با استفاده از پهپادهای برد بلند چون «شاهد ۱۲۹» تهیه شده است، موشک‌ها به یک هدف ثابت بر سطح دریا اصابت کرده‌اند. همچنین، بر اساس گزارش مقامات آمریکایی، موشک‌ها در فاصله‌ای نزدیک به ۱۵۰ کیلومتری از ناو هواپیمابر نیمیتز به آب برخورد کرده‌اند که یک اقدام تحریک‌آمیز و در واقع یک قدرت‌نمایی به نیروهای نظامی ایالات متحده آمریکا محسوب می‌شود.

روز دوشنبه گذشته، رسانه‌های اسرائیلی آغاز بررسی سه طرح را برای انهدام تاسیسات اتمی ایران، شامل حمله هوایی توسط نیروی هوایی آن کشور، اعلام کردند. دستور بررسی و آماده‌سازی طرح‌های حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران شامل مراکز غنی‌سازی اورانیوم در نطنز و فردو، توسط سرلشکر آویو کوخای، رئیس ستاد مشترک ارتش دفاعی اسرائیل، در روز پنجشنبه و به درخواست نخست وزیر بنیامین نتانیاهو صادر شد. علت آن نیز اعلام رسمی آغاز غنی‌سازی اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد در تاسیسات فردو توسط جمهوری اسلامی ایران در ماه جاری است؛ امری که امکان تولید ۲۰۲ کیلوگرم گاز هگزافلوراید اورانیوم موسوم به یو اف۶ را برای ساخت یک کلاهک هسته‌ای برای استفاده موشک‌های بالیستیک نیروی هوافضای سپاه پاسداران، تا پایان سال جاری فراهم می‌کند.

متعاقبا، اعلام خبر آماده‌سازی نیروی هوایی اسرائیل برای حمله هوایی به تاسیسات هسته‌ای ایران موجب وحشت شدید مقامات لشکری و کشوری جمهوی اسلامی ایران شد. در این راستا، رزمایش موشکی و پهپادی «پیامبر اعظم ۱۵» نیروی هوافضای سپاه پاسداران به منظور قدرت نمایی جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل، و نیز تمرین برای حملات تلافی جویانه به پایگاه‌های نظامی و به‌خصوص مرکز تحقیقات هسته‌ای شیمون پِرِز اسرائیل در نزدیکی دیمونا واقع در صحرای نِگِو، اجرا شد که مرحله نخست آن، شامل حمله پهپادی با استفاده از پهپادهای انتحاری توفان و حمله موشکی با استفاده از موشک‌های بالیستیک دزفول و ذوالفقار، روز گذشته صورت گرفت.

تمرین حمله موشکی به اسرائیل در پوشش انهدام اهداف دریایی در شمال اقیانوس هند

بر اساس اعلام  روابط عمومی سپاه و فرماندهان این نیرو، چهار موشک قدَر اف، عماد و سجیل ۲ نیروی هوافضای سپاه برای انهدام اهداف شناور در شمال اقیانوس هند شلیک شدند، در حالی که این موشک‌های مجهز به کلاهک‌های جداشونده مانورپذیر و نقطه‌زن، در واقع برای مورد هدف قراردادن اهداف ثابت و بی‌حرکت ساخته شده‌اند و شناسایی و انهدام اهداف متحرکی چون ناو هواپیمابر نیمیتز برای آنها ممکن نیست. بنابراین، به نظر می‌رسد که هدف اصلی از شلیک این موشک‌ها در واقع شبیه‌سازی حمله به اهدافی در خاک اسرائیل است.

نیروی هوافضای سپاه پاسداران در واقع از موشک‌های بالیستیک هرمز-۲ و خلیج فارس که هر دو از خانواده موشکهای فاتح-۱۱۰ هستند، برای ماموریت‌های ضد کشتی استفاده می‌کند. این موشک‌های سوخت جامد مجهز به کلاهک جنگی ۳۰۰ الی ۶۰۰ کیلوگرمی، توانایی مورد هدف قرار دادن اهداف متحرک را دارند و به همین دلیل است که بیش از ۵ سال است که موقتا به برخی از یگان‌های نیروی دریایی سپاه پاسداران در بندرعباس، بوشهر و چابهار واگذار شده‌اند.

موشک هرمز-۲ به جست‌وجوگر امواج راداری مجهز است و می‌تواند هدف خود را از طریق شناسایی و کشف موقعیت امواج راداری ارسال شده از رادارهای جست‌وجوگر آن شناسایی کند و پس از قفل کردن بر روی آن، مورد اصابت قرار دهد.  در نوع دوم، یعنی خلیج فارس، موشک بالیستیک مجهز به یک حس‌گر یا سنسور تلویزیونی در دماغه است که از آن طریق می‌تواند هدف خود را (که می‌تواند یک ناوشکن یا یک ناو هواپیمابر باشد) در سطح دریا شناسایی، و مسیر خود را به سمت آن اصلاح کند. اما موشک‌های بالیستیک قدر اف، عماد و سجیل ۲ اساسا فاقد حس‌گر یا سنسور در دماغه‌شان هستند و اهداف‌شان را بر اساس مختصات دقیق وارد شده در سامانه هدایت، کنترل و ناوبری‌شان مورد اصابت قرار میدهند.

با توجه به آن که برد این موشک‌های بالیستیک ضدکشتی هرمز و خلیج فارس نیروی هوافضای سپاه تنها ۳۰۰ کیلومتر است، در حال حاضر ناو هواپیمابر نیمیتر و ناوهای محافظ و همراه آن در خارج از خلیج فارس و دریای عمان حضور ندارند و در منطقه دریای عرب شمالی مستقر هستند تا از گزند این موشک‌های باستیک در امان بمانند.

لازم به ذکر است امیر علی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، در جریان رزمایش روز شنبه مدعی شد که دور کردن ناوهای هواپیمابر آمریکا از آب‌های سرزمینی آن موجب نرسیدن جنگنده‌های آن به حریم هوایی ایران می‌شود. در حالی که ۹ فروند جنگنده اف/اِی-۱۸ئی (F/A-18E) از اسکادران ۱۳۷ شکاری تهاجمی نیروی دریایی آمریکا و اعزامی با ناو هواپیمابر نیمیتز قابلیت، سوخت‌رسانی به سایر جنگنده های اعزامی نیروی دریایی و سپاه تفنگداران دریایی آمریکا با این ناو را دارند. علاوه بر آن‌ها، هواپیماهای سوخت‌رسان کِی سی-۱۳۵آر نیروی هوایی ایالات متحده روزانه با پرواز بر فراز دریای عمان و دریای عرب شمالی به سوخت‌رسانی به جنگنده‌های ناو هواپیمابر نیمیتز برای فراهم کردن امکان پروازشان به عراق و بالعکس مشعولند.

استفاده از هوش مصنوعی در حملات پهپادی مرحله نخست رزمایش

نخستین مرحله رزمایش پیامبر اعظم-۱۵ نیروی هوافضای سپاه پاسداران صبح روز گذشته در محل کویر مرکزی ایران و در سه میدان تیر واقع در نزدیکی سمنان، شاهرود و کاشان اجرا شد. در مرحله نخست این رزمایش، حداقل دوازده موشک بالیستیک برد کوتاه و نقطه‌زن ذوالفقار و دزفول، به ترتیب با برد ۷۰۰ و ۱۰۰۰ کیلومتر، اهداف خود را مورد اصابت قرار دادند. این موشک‌های سوخت جامد مجهز به سرجنگی جداشونده مانورپذیر، (Maneuverable Reentry Vehicle) با سطح مقطع راداری کم، موفق شدند اهدافشان را به دقت مورد اصابت قرار دهند.

فرمانده نیروی هوافضای سپاه ادعا کرد که برای نخستین بار، در این رزمایش از فناوری هوش مصنوعی استفاده شد. با بررسی فیلم‌های منتشر شده توسط روابط عمومی سپاه پاسداران، از پهپادهای انتحاری توفان نیروی هوافضای سپاه پاسداران که بر اساس پهپادهای اسرائیلی هارپی ساخته شده‌اند، برای عملیات سرکوب پدافند هوایی دشمن (Suppression of Enemy Air Defense) دقایقی پیش از حمله موشکی، استفاده شد. هدف از اجرای این عملیات، از میان بردن خطر سامانه‌های پدافندی در اطراف اهدافی بود که مورد هدف موشک‌های بالیستیک دزفول و ذوالفقار واقع شدند تا نتوانند کلاهک‌های موشک‌های بالیستیک را پیش از برخورد به اهدافشان منهدم کنند.

به نظر می‌رسد که فناوری هوش مصنوعی در سامانه هدفگیری و هدایت پهپادهای انتحاری، یا کامیکازه توفان به کار رفته باشد. با توجه به آن که این پهپادها پس از به پرواز درآمدن قابل هدایت از روی زمین نیستند، همچون بسیاری از پهپادهای انتحاری در جهان به دوربین فروسرخ و یا حس‌گر جست‌وجوگر راداری مجهز هستند که می‌تواند پس از رسیدن به نقطه جغرافیایی از پیش تعیین شده در سامانه ناوبری‌اش، به جست‌وجوی محیط بپردازد و پس از شناسایی جسمی که سطح مقطع راداری و شکل ظاهری آن با داده‌های ذخیره شده در حافظه‌اش منطبق است، به سمت آن حرکت، و آن را منهدم کند؛ همان طور که در جریان رزمایش روز گذشته، انهدام سامانه‌های پدافند موشکی زمین به هوا شبیه به سام-۶ پیش از فرا رسیدن موشک‌های بالیستیک دزفول و ذوالفقار، توسط این پهپادها مشاهده شد.

پیشتر در تاریخ ۲۳ شهریور ۱۳۹۸، نیروی هوافضای سپاه پاسداران این فناوری را در جریان حملات پهپادی و موشکی علیه تاسیسات نفتی آرامکو در بِقِیْق و خُرِیْص، با موفقیت آزمایش کرد. در جریان آن حملات، نه تنها موشک‌های کروز قدس-۱، بلکه پهپادهای انتحاری توفان پس از ساعت‌ها پرواز، بدون آن که با ایستگاه زمینی در ارتباط باشند، اهدافشان را در تاسیسات آرامکو شناسایی کردند و آن‌ها را با دقت مورد اصابت قرار دادند. نخستین بار، وزارت دفاع عربستان، چهار روز بعد از وقوع آن حمله، لاشه پهپادهای توفان مورد استفاده در آن را به نمایش عمومی گذاشت.سرانجام، پس از ۱۵ ماه، نیروی هوافضای سپاه پاسداران با انتشار فیلم استفاده از این پهپادها در رزمایش پیامبر اعظم-۱۵ از در اختیار داشتن این سلاح در خدمت یگان‌های پهپادی‌اش پرده برداشت.

دقیقا مشخص نیست که آیا همان طور که مقامات جمهوری اسلامی ایران احتمال می‌دهند، نیروی هوایی اسرائیل به تاسیسات اتمی ایران در روزهای آینده حمله کند، اما آنچه مشخص است، آماده‌سازی یگان‌های موشکی و پهپادی نیروی هوافضای سپاه پاسداران برای انجام حملاتی تلافی‌جویانه پس از هرگونه حمله هوایی اسرائیل به ایران است. انجام چنان حملاتی شاید در فاز نخست‌شان موفقیت‌آمیز باشد، اما در صورت مداخله نظامی مهمترین متحد اسرائیل، یعنی ایالات متحده آمریکا، می‌تواند قطعا به یک جنگ تمام‌عیار بین ایران و ایالات متحده آمریکا تبدیل شود؛ جنگی که جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسدارانِ آن توانایی مقاومت در آن را نخواهند داشت و با انهدام یا کاهش شدید توان تهاجم موشکی‌شان مواجه خواهند شد.