شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در یک سفر رسمی به پاکستان خواهد رفت. این سفر تاریخی که هیئت بزرگ و مقامات بلند پایه عربستان سعودی را در ترکیب خود دارد، برای مدت دو روز ادامه خواهد داشت. دولت پاکستان و مردم آن کشور خوشبینی زیادی به این سفر دارند و ترتیبات فوق ویژه برای استقبال این مهمان بلند پایه در اسلام آباد گرفته شده است
در جریان این سفر تفاهم نامه‌های همکاری متعددی میان دو کشور عربستان و پاکستان در زمینه‌های تجارت، سرمایه گذاری، انرژی، فرهنگ و امنیت به امضا خواهد رسید. همچنان قرار است در جریان دیدار ولیعهد عربستان سعودی از پاکستان توافق نامه‌هایی که ارزش آنها حدود ۲۰ میلیارد دلار پیشبینی میگردد به امضا برسد. با توجه به وضعیت دشوار اقتصادی کنونی در پاکستان، دستیابی به این پیمانهای بزرگ اقتصادی، موفقیت شگرفی برای آن کشور به شمار میآید. البته در پرتو این دیدار رسمی، همکاریهای سیاسی نظامی میان دو کشور عربستان سعودی و پاکستان نیز توسعه بیشتری می یابد.
اما با توجه به رقابت های سیاسی موجود و افزایش تحولات و نگرانیها در منطقه، پیامدهای سفر کنونی ولیعهد عربستان سعودی به پاکستان و تبعات این نزدیکی، می تواند تأثیرات فراوانی در سایر تحولات منطقه داشته باشد. البته تردیدی نیست که مقامات ایران از نزدیکی میان عربستان سعودی و پاکستان احساس خوبی نخواهند داشت زیرا گسترش روابط میان این دو قدرت بزرگ سیاسی سنی مذهب، سیاستهای توسعه طلبانه ایران در سطح منطقه که با فرایند شیعه سازی به پیش میرود را، با چالشهای جدیدی روبرو میسازد.
آنچه در این میان بر ارزش و اهمیت این سفر مقام بلند پایه عربستان سعودی به پاکستان می‌افزاید؛ مسئله گفتگوهای صلح در افغانستان است که دولت پاکستان نقش مهمی در روند تحقق این پروسه دارد. پاکستان، گذشته از این که بیشتر از ۲۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد همواره در تحولات افغانستان سهم و همدستی زیادی داشته است که نمی‌توان آنرا نادیده گرفت. اکنون که صحبت از صلح و مذاکره میان حکومت افغانستان و جنبش طالبان در میان است، دولت پاکستان بنا به تعلق خاصی که به طالبان دارد می‌تواند نقش پررنگتری در فرایند مذاکرات صلح افغانستان داشته باشد.
در این اواخر، آقای زلمای خلیلزاد، نماینده ویژه ایالات متحده برای صلح در افغانستان تلاشهای خود را برای رسیدن به آشتی میان حکومت افغانستان و جنبش طالبان افزایش داده است. خلیلزاد با جدیت خاصی دنبال این مسئله بوده و ضمن سفرهای مکرر به کشورهای قطر، پاکستان، افغانستان و روسیه، رهبران طالبان را به میز مذاکره کشانده است. هر چند تاکنون حکومت افغانستان درهیچیک از این مذاکرات انجام شده در قطر و روسیه حضور پیدا نکرده است.
به باور بسیاری از آگاهان سیاسی؛ فرایند آشتی کنونی به شیوه‌ای که خلیلزاد آنرا آغاز کرده است همه جانبه و فراگیر نیست زیرا در این روند نه حکومت افغانستان که یک طرف اصلی قضیه است شرکت دارد و نه طرفهای مهم دیگری در سطح منطقه همچون عربستان سعودی که همواره در تحولات افغانستان نقش کلیدی داشتند، حضور دارند. بدین ترتیب جریان گفتگوهای صلح در غیاب حکومت افغانستان و سایر طرفهای تأثیرگذار منطقه‌ای نمی‌تواند نتیجه‌ای سود بخش در پی داشته باشد. در واقع گفتگوهای صلح آنگونه که تاکنون جریان دارد بیشتر از این که مایه امیدواری برای مردم افغانستان شود، به سود برخی کشورهای منطقه از جمله قطر تمام شده است که سعی دارد با انحصار این جریان، دست به بهره برداریهای سیاسی در سطح منطقه زند.
اکنون سفر ولیعهد عربستان سعودی به پاکستان می‌تواند مسیر این جریان را به گونه‌ای متحول سازد که گفتگوهای صلح برای تمامی طرفهای مرتبط به خصوص برای حکومت افغانستان قابل پذیرش باشد. عربستان سعودی به عنوان محور معنویت جهان اسلام می‌تواند نقش موثری در روند آشتی و مصالحه در افغانستان داشته باشد. چنانچه حکومت افغانستان نیز حضور عربستان را در گفتگوهای صلح آن کشور، سزامند و حائز اهمیت می‌داند. رئیس جمهوری افغانستان در یکی از صحبتهای اخیرش با اشاره به لزوم تغییر روند مذاکرات صلح، خطاب به مردم گفته است: ما "می خواهیم مذاکرات صلح در مکه صورت گیرد نه این که در مسکو" . این سخن رئیس جمهور افغانستان نشان می‌دهد که مقامات دو کشور عربستان سعودی و افغانستان در صدد آغاز هماهنگیهای گسترده برای از سرگیری گفتگوهای صلح در این کشور هستند.
در نتیجه، مشارکت عربستان سعودی در روند گفتگوهای صلح افغانستان، پاکستان را نیز وادار خواهد ساخت تا موضعگیریهای خود را در قبال مذاکرات صلح افغانستان در بازنگری قرار دهد.
با توجه به شکست جریان کنونی مصالحه و آمادگی حکومت افغانستان برای از سرگیری مذاکرات صلح در هماهنگی و همکاری با کشورهای اثرگذار منطقه از جمله عربستان سعودی، پیامدهای سفر ولیعهد عربستان سعودی به پاکستان می‌تواند سرآغازی امید بخش برای گفتگوهای صلح پایدار در افغانستان باشد.
تردیدی نیست که دستیابی به یک آشتی فراگیر در افغانستان، بساط افراط گرایی و تروریسم را برای همیشه از منطقه بر خواهد چید و این آرمان بزرگی است که همگان تحقق آن را آرزو می کنند.
