سد بزرگ تانزانیا؛ برق بیشتر و تهدید بزرگتر برای حیات وحش

رئیس جمهوری تانزانیا آغاز ساختن یک سد عظیم و بحث‌انگیز برق‌آبی را اعلام کرده‌است. این پروژه در یک ناحیه حفاظت شده حیات وحش که در کانون هشدارها بر سر جمعیت‌های کرگدن و فیل قرار دارد اجرا می‌شود.

گروه‌های طرفدار حفظ محیط زیست با پروژه تنگه استیگلر در منطقه حفاظت شده حیات وحش سلوس، که بزرگترین منطقه حیات وحش کشور است و به گفته یونسکو یکی از مهم‌ترین تمرکزگاه‌های فیل و کرگدن سیاه را شامل می‌شود، مخالف بوده اند.

جان ماگوفولی، رئیس جمهوری تانزانیا، ای پروژه را «آغاز آزادی اقتصادی» خواند و گفت این ناحیه، که همچنین مامنی برای یوزپلنگ‌ها و زرافه‌ها است، از دیرباز یک منبع انرژی بالقوه تلقی شده است.

در تانزانیا، در شرق آفریقا، از هر ۱۰ خانوار فقط یکی به شبکه ملی برق دسترسی دارد، و قیمت برق هم بالاست.

ماگوفولی گفت: «از امروز، این پروژه نشان خواهد داد که تانزانیا کشوری مستقل است، نه فقیر».

این پروژه، که انتظار می‌رود طی سه سال تمام شود، به معنای قطع دو میلیون و ۶۰۰ هزار درخت و جاری شدن سیل در ناحیه ای خواهد بود که حدود ۱۲۰۰ کیلومتر مربع را دربرمی‌گیرد، از جمله زیستگاه‌های آخرین باقی‌مانده‌های کرگدن سیاه.

این سد ۱۳۰ متر ارتفاع و ۷۰۰ متر پهنا خواهد داشت و در تنگه استیگلر بر روی رود روفیجی ساخته می‌شود، یکی از نقاطی که یونسکو میراث جهانی اعلام کرده، یکی از بزرگترین نواحی حفاظت شده آفریقا، که نسبتا از دسترس انسان دور بوده است.

رئیس جمهوری تانزانیا گفت امیدوار است این پروژه، موجب توسعه صنعت شود: «وقت آن است که از منابع طبیعی خود بهره مند شویم».

مخالفان پروژه می‌گویند اجرای آن می‌تواند زندگی و معیشت ده‌ها هزار نفر را که برای کشاورزی و ماهی‌گیری به رودخانه متکی‌اند تهدید کند.

ماه پیش اتحادیه بین المللی حفظ طبیعت، همراه با مرکز میراث جهانی یونسکو، خواهان توقف فوری قطع درختان و اقدامات دیگر شدند، و هشدار دادند در صورت اجرای پروژه، زیان‌های غیر قابل جبرانی به بار خواهد آمد.

یک بررسی مستقل که به سفارش اتحادیه صورت گرفت، بر «کافی نبودن» ارزیابی تاثیر پروژه بر محیط زیست تاکید گذاشت.

پیتر شادی، عضو ارشد برنامه میراث جهانی اتحادیه بین المللی حفظ محیط زیست، گفت: «این به زیان ناحیه حفاظت شده سلوس خواهد بود، با تاثیری فاجعه‌بار بر حیات وحش و زیستگاه‌های حیوانات».

پس از اعلام ساخت سد، صندوق جهانی طبیعت گفت که این ناحیه حفاظت شده «فوق العاده مهم» است و دولت تانزانیا را ترغیب کرد تا «گزینه‌های انرژی کمتر زیان‌بار» را بررسی کند.

اما اوایل ماه ژوئیه، آقای ماگوفولی نگرانی برای محیط زیست را کم‌اهمیت خواند و گفت که سد، با تامین انرژی، مردم محل را از قطع درختان برای فراهم کردن سوخت باز خواهد داشت.

به گزارش روزنامه بیزینس دی، ماگوفولی گفت: «می خواهم به همه اطمینان دهم که هدف این پروژه در حقیقت حفظ بهتر محیط زیست است».

وی افزود: «همچنین، این طرح فقط بخش کوچکی از ناحیه حفاظت را در بر‌می‌گیرد – فقط ۳ درصد آن را».

رئیس جمهوری تانزانیا گفت که سد نه فقط نیازهای برق کشور را تامین خواهد کرد ، بلکه برق برای صادرات نیز فراهم خواهد آورد. 

صندوق بین المللی پول پیش بینی می‌کند که اقتصاد تانزانیا در سال جاری ۴ درصد رشد کند. این رقم در سال گذشته ۶.۶ در صد بود.

نهاد «برنامه حفاظت از فیل‌ها» گفته است این که یک کشور عمده زیستگاه حیات وحش «آماده است نابودی ثروت طبیعی خود را برای به دست آوردن برق بررسی کند، باید بیدار باشی جدی برای همه در حوزه حفظ محیط زیست باشد».

این نهاد می‌افزاید: «ما باید فورا به این مسئله توجه کنیم که حفظ حیات وحش نه فقط می‌تواند هزینه خودش را تامین کند، بلکه اغلب بهترین راه برای جمعیت انسانی ساکن پیرامون آن است که به آرمان‌های خود برای توسعه و رفاه برسند. ویران کردن زیست‌بوم‌ها ممکن است دستاورد‌های اقتصادی کوتاه مدتی داشته‌باشد، اما در درازمدت نتیجه معکوس خواهد داشت، نه فقط برای حیات وحش، بلکه همچنین برای مردم و اقتصاد».