اواخر آذرماه امسال و با اعلام وضعیت آبی در استانهای جنوبی کشور توسط وزارت بهداشت، راه مسافرت به جنوب کشور باز شد. سیل مسافرانی که در این یکسال، خسته از یکجانشینی و رعایت دستورالعملهای بهداشتی در انتظار گشایشی به سر میبردند به سمت مناطق «کم خطر» به راه افتاد. کاهش نسبی مرگومیر ناشی از ویروس کرونا در استانهای جنوبی کشور، دولتمردان و بالطبع مسافران را به دام رویایی اشتباه انداخته بود. اینکه ویروس مرگبار کرونا در حال گذر از این مناطق است و با چنین آرزوی کاذبی به استقبال پایان همهگیری رفتند. آرزویی که یکسال قبل نیز در همین روزها به شکل دیگری به وقوع پیوسته بود. این که گرما، ویروس را خواهد کشت و با همین تصمیم بود که مسافران به سوی جنوب روانه شدند.
امسال اما هر چند ممنوعیت مسافرت با وسائل نقلیه شخصی توسط ستادملی و وزارت بهداشت عرصه را بر چنین سفرهایی تنگ کرده اما باز هم فعل «سفر کردن» همچنان بیوقفه صرف میشود. ستاد ملی کرونا اواخر پائیز تمام بخشهای حملونقل و دفاتر خدمات مسافرتی و هوایی را ملزم کرده بود تا استعلام وضعیت مسافران را در دستور کار خود قرار دهند اما تمام مشکلات تنها به استعلام سفر منتهی نمیشود. نادیده گرفتن آزمایش کرونا در مبادی ورودی و خروجی، برگزاری تورهای گردشگری، اجرای کنسرت و تداوم جشنوارههای فرهنگی، هنری در این مناطق سبب شد تا رنگ آبی این مناطق به سرعت جای خود را به رنگهای پرخطر بدهد و مردم این مناطق را دچار دردسر شیوع مجدد کند.
مثلث برمودای جنوبی
قشم، کیش و هرمز به عنوان سه جزیره محبوب گردشگری، رئوس مثلث خطرناکی هستند که عامل تشدید بیماری کرونا در این منطقه محسوب میشوند. رفت و آمد مسافران به این مثلث گرم جنوبی خطر همهگیری و تغییر رنگ این منطقه را بالا برده و ممنوعیت سفر با وسایل نقلیه شخصی نیز نتوانسته مانع این حجم از تردد شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
نزدیک به ۵۰ هزار نفر طی ماههای ابتدایی زمستان، اغلب با وسائل نقلیه عمومی از این جزایر دیدن کردهاند. هر چند انجام آزمایش پزشکی یکی از شرایط ورود به این جزایر اعلام شده اما بسیاری از انجام این آزمایش چشمپوشی میکنند. برخی مسافران به محض رسیدن به مبادی ورودی اسکله بندرعباس از گرفتن تست خودداری و راهی اسکلههای غیرقانونی میشوند تا به شکل قاچاق، خود را به جزایر سهگانه برسند. برخی معتقدند هزینه ۱۵۰ هزارتومانی آزمایش برای هر عضو یک خانواده در این شرایط اقتصادی سنگین است و آنها به ناچار به راههای غیرقانونی تن میدهند. ارائه برگه جعلی آزمایش کرونا و جعل عنوان تور مسافرتی و گردشگری از دیگر آسیبهایی است که در این چرخه تردد بسیار دیده شده است. فرار مسافران از انجام آزمایش نه تنها خطر شیوع بیماری را بالاتر میبرد بلکه باعث رونق دوباره قایقهای غیرمجازی شده که کاربری صیادی دارند و از ایمنی پائینی برخوردارند. اصرار به رسیدن به این جزایر به هر قیمتی و ناتوانی و سیاستهای متضاد مسئولین در ایجاد نظم در این معبر شلوغ باعث شد تا عاقبت این منطقه به رنگهای حاد و پرخطر سابق بازگردد. با این وجود باز هم همتی برای متوقف ساختن این ورود سیلآسای گردشگران دیده نشد و در آستانه نوروز این جزایر با سیاست یک بام و دو هوای مسئولان در حال تبدیل به کانون اصلی گردشگری نوروزی هستند.
رشد اقتصادی به قیمت رشد کرونا
رفتن یا نرفتن به مسافرت در ایام کرونا، مسئلهای است که در این روزهای منتهی به نوروز بسیار مورد بحث قرار گرفته است. از سویی آگهیهای آژانسهای گردشگری در شب عید شروع به تبلیغات تورهای گردشگری به جنوب کشور کردهاند و از سویی دیگر مسئولان از مردم میخواهند سفر نکنند. مجوز سفر مشروط در نوروز ۱۴۰۰ در حالی با قوانین محدود کننده همزمان شده که به نظر نمیرسد تعهدی به اجرایی شدن آن باشد. پروتکلهایی که رعایت نشدن آن منجر به تغییر رنگ جزایر در ماه گذشته شده و مشخص نیست که ادامه این روند به قیمت گرفتن چه جانهایی تمام شود. از سویی برخلاف تبلیغات مسافرت امن با وسائل نقلیه عمومی؛ این وسائل نیز نظارت چندان سختگیرانهای به خود ندیده و اتوبوس و قطار و هواپیما با گنجایشهایی خلاف قوانین صادر شده، مانند سابق به کار خود ادامه میدهند. تراکم بالا در فضای محدود این وسائل نشان از علاقه هر چه بیشتر مسئولان به کسب درآمد به هر قیمتی دارد و این درآمد بالا منجر به شیوع بالا نیز خواهد شد. تابستان امسال مسعود محمدی، مدیرکل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی اعلام کرده بود که: «با هدف حفظ فاصلهگذاریاجتماعی در دوران شیوع کرونا، فروش بلیت در هواپیماها با ظرفیت کمتری انجام میشود.»
اما ویدئوهایی که گاهی توسط مسافران در شبکههای اجتماعی منتشر میشود نشان از عدم رعایت ظرفیت ۶۰درصدی مقرر دارد. شرایط نابسامان بازار کار، کمبود مسافر و مسائل معیشتی همگی دست به دست هم داده تا وسائل نقلیه عمومی از این حیث آسیبپذیرتر از وسایل نقلیه شخصی باشند و این اتوبوس و هواپیما و قطار تا به مقصد برسند مشخص نیست بر سر مسافر چه بلایی میآید و چند نفر دیگر را در مقصد آلوده بیماری خواهد کرد.
جشنواره کرونا
مسافران و آژانسهای گردشگری تنها خطاکاران این ماجرا نیستند. بسیاری از مسئولان در رشد این اطمینان کاذب و امنیت سفرهای جنوبی نقش زیادی داشتهاند. در کنار وسوسه رنگها و تبلیغات گردشگری، عامل مهم دیگری که بسیاری را به سفر به جزایر ترغیب میکند برگزاری جشنهای فرهنگی و هنری از سوی نهادهای دولتی است. دو ماه پیش و همزمان با آبی شدن این مناطق بود که سهلگیری مسئولان در برگزاری کنسرتهای موسیقی باعث برگزاری کنسرتهایی متعدد در جزیره کیش شد. آمار بیش از سه کنسرت در یک شب نشان از عادیسازی شرایط بحرانی برای مردمی داشت که بیخبر از همه جا با اعلام نهادهای مسئول؛ راهی تنها مکانی در کشور شده بودند که برگزاری کنسرت و دیدن آن را مجاز شمرده بود. از این رو هجوم مردم بعد از گذشت یک سال سخت و جانفرسا، امری قابل پیشبینی بود و بالا رفتن آمار بیماران هم همینطور.
سرازیر شدن سیل مسافران به این مناسبت باعث شد تا آمار مبتلایان کرونایی به ناگهان بالا برود و باعث تغییر رنگبندی این جزیره در سطح کشور شود. پس از برگزاری کنسرتها و همچنین جشنوارههایی نظیر جشنواره بینالمللی فیلم موج کیش، اینک جشنواره ملی تئاتر کوتاه کیش و جشنواره بینالمللی نیانبان از جشنوارههای پیش رویی هستند که هیچ نشانی از مخالفت با آن در میان مسئولان دیده نمیشود.
هر چند در تمامی تبلیغات این جشنوارهها سخن از رعایت کامل ضوابط بهداشتی به میان آمده اما استانداردهای دوگانه مسئولین در حال ارسال پیامی اشتباه به مخاطب است. مخاطبی که به امید این دعوت عیدانه و برای چند شب خوشی با راهی شدن به این مناطق با جان خود و خانواده بازی میکند. سهلگیری تردد مسافران و ورود به مناطق گرم کشور هر چند شادی کوتاه مدتی برای مسافران در پی خواهد داشت اما نتیجه آن با توجه به ویروس جهش یافته موسوم به انگلیسی که در حال پیشتازی در کشور است غیرقابل پیشبینی و تاسفبار خواهد بود.
آنچه مسلم است این که اگر این مسافرتها مدیریت نشود و محدودیتی در این سیل ایجاد نشود افزایش مجدد مرگ و میر بالا را در جامعه شاهد خواهیم بود. دعوت به مشارکت مردم در رعایت اصول و دستورالعملهای بهداشتی زمانی نتیجه بخش خواهد بود که قانون و مسئولین خود نیز در سوی درست این داستان بایستند و همداستان با شیوع مکرر بیماری در سطح جامعه نشوند و با جان مردم بازی نکنند.