همه‌گیری کرونا و قرنطینه ناشی از آن برای موسیقی ایران از یکسو تهدید بود و از سوی دیگر فرصتی شد تا آثار جدید چهره‌های شاخص موسیقی ایرانی بیشتر شنیده و دیده شوند. 

میان چهره‌های موسیقی ایرانی همایون شجریان در سالی که گذشت هم به دلیل درگذشت محمدرضا شجریان هم آثاری که در دوران قرنطینه منتشر کرد در مرکز توجه رسانه‌ها قرار گرفت.

همکاری با انوشیروان روحانی پس از ده سال و کنسرت آنلاین نسیم وصل

فعالیت‌های همایون پس از دوره طولانی همکاری با برادران پورناظری، این‌بار با آهنگسازانی دیگر ادامه پیدا کرد که از سویی سبک و حال و هوایی تازه در موسیقی وی به حساب می‌آمدند و از سوی دیگر نشان خطرپذیری وی در قبال مخاطبانی بود که او را با آثار قبلی‌اش شنیده و پسندیده بودند. 

قطعه «سرنوشت» با آهنگسازی «انوشیروان روحانی» فروردین ۹۹ منتشر شد و تقدیم شد به مردم برای سختی روزهای قرنطینه؛ آنطور که همایون در یادداشتی که همزمان با انتشار این قطعه نشر داد اشاره کرد: «ملودی سرنوشت حدود ۱۰ سال پیش‌تر ساخته شده بود اما نهایی شدن این همکاری تا زمان انتشار به تاخیر افتاد.»  

ترانه این قطعه را هم علی شیرازی و فرا سروده بودند.  جنس صدای همایون در این قطعه اوجی چندان بالا نداشت، اما با لطافت و ظرافتی همراه بود که مشخصه موسیقی انوشیروان روحانی است.

همایون شجریان درباره تجریه همکاری با این آهنگساز گفت: «انسانیت و اخلاق مثال‌زدنی ایشان با افراد و بخصوص با دیگر هنرمندان، چه آن‌هایی که استاد موسیقی بودند و چه آن‌هایی که تازه پا به این راه گذاشته بودند، آن چیزی است که همیشه برای من مورد توجه بوده و لذت‌بخش است.» 

کنسرت آنلاین «نسیمِ وصل» همایون در خرداد ماه ۹۹ از تریبون «تلویزیون اینترنتی لنزِ ایرانسل» با بلیط‌فروشی آنلاین برگزار شد. نحوه برنامه‌ریزی این کنسرت مورد اعتراض علاقه‌مندان بود. برگزارکننده به دلیل مشکلات زیرساختی، با وجود فروش بلیط تماشای زنده کنسرت، ناچار با تاخیر این برنامه را برای مردم پخش کرد. 

با وجود همه حواشی، بازخوانی‌ آلبوم‌های «با ستاره‌ها» و «نسیم وصل» با آهنگسازی محمد جواد ضرابیان و همراهی ارکستر مجلسی تهران در آن روز خاطره ساز شدند. 

همکاری همایون با خواننده زن لبنانی و باز آفرینی قطعه مرغ سحر

خردادماه ۹۹ با اثر مشترک حاصل همکاری همایون شجریان و عبیر نعمه خواننده زن لبنانی به پایان رسید؛ «فراتر از قرنطینه» حاصل این همکاری بود که تقدیم به همه مردم جهان شد. اجرایی تازه از «تصنیف مرغ سحر.»

تا اینجا آواز شجریان جوان با آنکه جسورانه و متفاوت از گذشته بود، اما همپای خاطره‌سازی‌های جاودانه او نبود. اگرچه موافقان همایون آن را نشان از تلاش وی برای نوآوری در سبک و کار هنری او دانستند. 

منتقدان نیز مدعی شدند نوآوری که همپای شاهکارهای شجریان نباشد دلچسب نیست، ضمن آنکه‌ عدم همکاری همایون برای این بازآفرینی با یک خواننده زن ایرانی نیز موضوع انتقاد، بخشی از مخاطبان بود. 

پروژه فراتر از قرنطینه حاصل همکاری با «ارکستر فیلارمونیک تهران» و با بازآفرینی آرش گوران از قطعه «مرغ سحر» مرتضی نی‌داوود و شعر محمد تقی بهار با نوازندگی ۱۵ نوازنده از سراسر جهان به‌صورت موزیک ویدئو منتشر شد. 

اعتراض به اعدام 

تیرماه این سال برای همایون شجریان در حالی که طی فعالیت حرفه‌ای خود کمتر واکنش‌های سیاسی به مسائل روز داشت، با انتشار تصویری در صحفه رسمی اینستاگرامش و پیوستن به کمپین اعدام نکنید آغاز شد، او بندی از قطعات آلبوم آب، نان، آواز را به این مناسبت در صفحه شخصی خود منتشر کرد: «کمترین تحریری از یک آرزو این است؛ آب، نان، آواز» 

ابدی شدن خسرو آواز ایران

درگذشت محمدرضا شجریان پس از یک دوره طولانی بیماری، پایان حضور «خسرو آواز» و آغاز حضور جاودانه او در فرهنگ و هنر ایران بود. مهرماه تلخ ۹۹ با مدیریت بدون حاشیه همایون، با وجود هیجان و ناراحتی علاقه‌مندان به محمدرضا شجریان، بدون هیچ تنشی در مراسم خاکسپاری وی و با رعایت حداکثر آنچه می‌شد، با توجه به شرایط قرنطینه و کرونا به انجام رسید. 

بازخوانی کوتاه همایون شجریان از قطعه‌ ببار ‌ای بارون، از آلبوم «شب سکوت کویر» در مسیر مشهد، همراه با بغضِ غمِ فراقِ استاد، اما حال و هوایی داشت که اندوه و اشک را بر گونه همه علاقه‌مندان به موسیقی اصیل ایرانی و خانواده شجریان نشاند. 

خلق قطعه جاودانه سووشون

قطعه سووشون با آهنگسازی تهمورس پورناظری، کمانچه‌ سهراب پورناظری و این‌بار هم‌خوانی خواننده‌ خوش‌صدای زنِ ایرانی، سحر محمدی، نخستین اثر همایون پس از درگذشت پدرش بود که با استقبال خوبی در دی ماه ۹۹ مواجه شد. 

منتقدان اعتقاد داشتند که «سووشون» یکی از بهترین آثار همایون و قطعه‌ای فاخر به تمام معنا در آهنگسازی، تنظیم و شعر است. ترانه پوریا سوری که همکاری وی با همایون شجریان از ترانه «ایران من» شکل گرفته بود، در این قطعه که اشاره به واقعه غم‌انگیز دانشگاه کابل و جمله معروف «جان پدر کجاستی» دارد، به اوج رسید. 

همکاری با علی قمصری و موج انتقاد و تحسین‌ها

همچنان که روزشماری علاقمندان برای آلبوم جدید همایون شجریان با کیخسرو و فرزندان پورناظری سپری می‌شد، همایون شجریان هوادارانش را با قطعه‌ای با همکاری علی قمصری شگفت‌زده کرد و خلق «محو تماشا» را با انتشار ویدئوی این اثر، به دوستدارانش هدیه داد؛ که واکنش‌های خوب و بد بسیاری را به‌همراه داشت. 

عده‌ای نوشتند پس از مدت‌ها همکاری دو هنرمند یعنی علی قمصری و همایون شجریان نتیجه خوبی داشته و قطعه‌ای عاشقانه و دلچسب در دستگاه ماهور با شعر فریدون مشیری ساخته شده است. اما به هر حال سبک آهنگ‌سازی قمصری در موسیقی سنتی ایرانی دلچسب بسیاری نیست. پس از انتشار قطعه سووشون و اوج بی‌نظیر آن این همکاری یک سقوط ارزیابی شد. 

می‌خواهم زنده بمانم و دیار عاشقی‌ها فرود همایون در پایان سال

پس انتشار قطعه محو تماشا، موسیقی سریال «می‌خواهم زنده بمانم»، با نام «آسمان ابری» اثر دیگری با آواز همایون است که آهنگساز به‌نامی ندارد و غلامرضا صادقی (تنظیم‌کننده اکثر کارهای همایون شجریان بعد از نه‌فرشته‌ام، نه‌شیطان) موسیقی آن‌را ساخته است. این اثر نیز نتوانست نظر مخاطبان شجریان جوان را جلب کند. همین موضوع بازار انتقاد به این اندازه فراز و نشیب در سال ۹۹ در ساخت و انتشار آثار همایون را داغ‌تر کرد. 

انتشار قطعه «دیار عاشقی‌هایم» در روزهای پایان سال که همایون شجریان گفته است: «عاشقانه‌ای است برای ایران عزیزتر از جان»، با آهنگسازی غلامرضا صادقی و اشعار اسحاق انور و بهمن محمدزاده نیز ادامه روند ناموفق انتشار آثار این خواننده محبوب پس از مهرماه و قطعه سووشون ارزیابی شد. این اثر در قالب یک موزیک‌ویدئو با حمایت مالی یک شرکت ایرانی در آستانه‌ سالِ نو انتشار یافت. 

دوست دارم تجربه کنم

به هر حال هر هنرمندی حق دارد در اوج خود نیز تجربه کند، حتی اگر تجربه‌هایش همه موفق نباشند. همایون شجریان هم همیشه در پاسخ به انتقادها در خصوص این گونه طبع آزمایی‌هایش گفته است: «دوست دارم تجربه کنم... »

اما نباید نادیده گرفت که بخش زیادی از آثار تولید و منتشر شده همایون در سال ۹۹ تحت تاثیر این تجربه‌گرایی و طبع آزمایی مقبول نظر عمده‌ مخاطبانش نبوده و این به این معناست که بهتر است این استاد آواز ایرانی کمی بیشتر به مخاطبانش توجه داشته باشد و نسبت تجربه‌گرایی در خلق آثار را با آنچه انتظار خلق بی‌نظیر از او در موسیقی اصیل ایرانی است، در نظر بگیرد.