سازمان گزارشگران بدون مرز در گزارش تازه‌ای درباره رده‌بندی جهانی آزادی بیان، جمهوری اسلامی ایران را با یک پله سقوط در جایگاه ۱۷۴ و افغانستان را در همان جایگاه سال گذشته‌اش (۲۰۲۰)، در رده ۱۲۲ قرار داده است. 

سرکوب و پنهان کردن آمار بیماران و قربانیان ویروس کرونا و اعدام روح‌الله زم، خبرنگار منتقد ایرانی، دو مورد برجسته‌ای از تقابل مقام‌های جمهوری اسلامی با آزادی رسانه‌ها عنوان شده است.

گزارشگران بدون مرز در گزارش خود آورده است: «جمهوری اسلامی ایران از کشورهایی است که از آغاز انتشار رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌ها از سال ۱۳۸۱، به علت سرکوب حکومتی آزادی اطلاع‌رسانی همواره در پایین‌ترین رده‌های جدول قرار داشته است.»

این نهاد مستقل مستقر در پاریس می‌گوید: «وضعیت همه‌گیری کووید‌-۱۹ با سعی مقام‌های حکومتی جمهوری اسلامی ایران در کاهش آمار بیماران مبتلا و کشته‌شده بدتر شد. حکومت در حالی از ۸۰ هزار کشته سخن می‌گوید که بنا بر برخی از آمارها این شمار بیش از۱۸۰ هزار نفر برآورد شده‌ است. مقام‌های حکومتی افزون بر مهار اطلاعات در رسانه‌های سنتی و رسمی و در اینترنت، تهدید، احضار و بازداشت و محکوم کردن روزنامه‌نگاران و شهروند-‌خبرنگاران را افزایش داده‌اند.»

در این گزارش به اعدام‌های پنج دهه اخیر در ایران اشاره شده و آمده است: «از سوی دیگر ایران در ۵۰ سال گذشته بیشترین شمار احکام اعدام علیه روزنامه‌نگاران را صادر یا اجرا کرده است. روح‌الله زم، مدیر سایت خبری و کانال تلگرامی آمدنیوز، بعد از آن که در یک محاکمه غیرعادلانه محکوم شد، در تاریخ ۲۲ آذر۱۳۹۹ به دار آویخته شد.»

در حالی که در ایران حکومت ناقض آزادی بیان خوانده شده است در کشور همسایه‌اش مساله چیز دیگری است.

افغانستان که در جایگاه ۱۲۲ قرار گرفته است، در دایره کشتارهدفمند خبرنگاران گیر کرده و این امر آزادی رسانه‌ها را تهدید می‌کند.

گزارشگران بدون مرز می‌گوید: «در افغانستان افزون بر ویروس کووید-۱۹ که در میان خبرنگاران دست‌کم ده‌ها کشته بر جای نهاد، اما ویروس دیگری نیز از درون به افغانستان آسیب می‌رساند. ویروس خشونت افراط‌‌گرایانه‌ای که خبرنگاران و به ویژه خبرنگاران زن را هدف قرار داد. دست‌کم شش خبرنگار و همکار رسانه  در سال ۲۰۲۰ به شکلی هدفمند به قتل رسیدند و چهار تن دیگر از آغاز سال میلادی جاری کشته شده‌اند. افغانستان با آنکه به دلیل افت یا تغییرات دیگر کشورها در جایگاه خود مانده است اما همچنان یکی از مرگبارترین کشورهای جهان برای خبرنگاران است.»

در این گزارش، نروژ برای پنجمین سال پیاپی در رده نخست قرار دارد، فنلاند در رده دوم خود مانده و سوئد با یک پله ارتقا به جایگاه سوم رسیده است.

کشورهایی که در جایگاه بدتری از جمهوری اسلامی قرار دارند: چین در جایگاه ۱۷۷، ترکمنستان در جایگاه ۱۷۸ و کره شمالی در جایگاه ۱۷۹ قرار گرفته‌اند و کشور آفریقایی اریتره هم در جایگاه ۱۸۰ که آخرین جایگاه است، قرار گرفت.

کریستف دولوار، دبیر اول  گزارشگران بدون مرز، می‌گوید: «روزنامه‌نگاری بهترین واکسن علیه اطلاعات نادرست است. متاسفانه تولید و توزیع آن از سوی کارداران سیاسی، اقتصادی و فناوری و گاهی نیز فرهنگی مسدود می‌شود. در برابر شتاب‌زدگی ِ فرامرزی اطلاعات نادرست در پلتفرم‌های رقمی و شبکه‌های اجتماعی، روزنامه‌نگاری همچنان اصلی‌ترین تضمینی‌ است تا پرسمان‌های همگانی بر گوناگونی رویدادهای درست استوار باشند.»