آمارگیری اخیر مرکز آمار ایران از نیروی کار نشان می‌دهد که حدود ۲ میلیون نفر از ۳.۳ میلیون بیکارِ کشور، پیشتر شاغل بوده‌اند.
سه میلیون و ۲۶۰ هزار و ۷۹۶ نفر بیکار در سال ۱۳۹۷ در ایران وجود داشتند که ۱.۶ میلیون نفرشان را مردان تشکیل می‌دادند. حدود ۱.۹ میلیون نفر از این افراد قبلا شاغل بوده‌اند و ۱.۴ میلیون نفر تاکنون تجربه شغلی نداشته‌اند.
از عوامل تاثیرگذار بر جمعیت بیکاری کشور طی پنج سال گذشته، «موقتی بودن کار» با ۲۲.۶ درصد بیشترین سهم را در بیکاری داشته است.
به گزارش مهر، موقتی بودن کار با حدود ۴۵۱ هزار و ۵۶۰ نفر مهمترین عامل ترک شغل محسوب می‌شود و «پایین بودن درآمد» با سهم ۱۶.۸ درصدی، دومین عامل بیکار شدن شاغلان در پنج سال گذشته بوده است؛ حدود ۲۹۴ هزار و ۲۰۰ نفر به دلیل ناکافی بودن درآمد، مجبور به خروج از محل کار خود شده‌اند. سومین عامل بیکاری «اخراج یا تعدیل نیرو» با سهمی ۱۶.۶ درصدی است که حدود ۲۵۳ هزار نفر به علت آن بیکار شده‌اند.
پارتی‌بازی و اقتصاد متلاطم
وضعیت نابسامان اقتصادی کشور طی یک سال گذشته نیز منجر به ورشکستگی و تعدیل نیروی تعدادی از مشاغل شده است که بازتاب آن در آمار سال‌های آینده دیده خواهد شد.
این در حالیست که روش‌های ناسالم جذب نیرو از جمله به اصطلاح «پارتی بازی» نیز عواملی هستند که در این لیست بدان اشاره نشده است.
در سیستم‌های اشتغالی سالم، رشته و میزان تحصیلات تعیین کننده شغل یک فرد هستند ولی برهم خوردن عرضه و تقاضا و همچنین ناکارآمدی در مدیریت نیروی انسانی، آشنا بازی را به رایج‌ترین نحو یافتن شغل در ایرانِ امروز حتی برای تحصیلکرده‌ها بدل کرده است. همین نظرسنجی از نیروی کار در سال ۱۳۹۷ نشان می‌دهد که ۳۳.۹ درصد ، نزدیک به ۳ میلیون نفر، از اقدامات انجام شده برای جستجوی کار از سوی بیکاران از طریق پرس وجو از دوستان و آشنایان، ۲۱ درصد ثبت نام یا پیگیری از مراکز خدمات اشتغال و دفاتر کاریابی غیردولتی، ۱۶.۷ درصد درج آگهی در روزنامه یا مطالعه آگهی‌های استخدامی و ۱۶.۱ درصد تماس با صاحب کار و کارفرما بوده است.
به گزارش ایسنا، به طور متوسط هر بیکار از سه راه دنبال کار می‌گردد: به ترتیب سهم تماس با کارفرما ۱.۱ درصد، جستجوی منابع مالی و امکانات برای شروع فعالیت خود اشتغالی ۰.۸ درصد، پرس و جو از دوستان و آشنایان ۰.۸ درصد، سایر روشها ۰.۷ درصد و تقاضای جواز کسب یا پروانه کار ۰.۲ درصد افزایش داشته و در مقابل پرس و جو از دوستان و آشنایان ۰.۴ درصد، ثبت‌نام یا پیگیری در دفاتر کاریابی غیردولتی ۰.۶ درصد و درج آگهی در روزنامه یا پیگیری آگهی‌های استخدامی ۱.۹ درصد کاهش داشته است.
نگاهی به مدرک تحصیلی کارمندان ابعاد بیشتری از این سیستم را نشان می دهد. خبرگزاری دانشجویان ایران پیشتر در گزارشی اعلام کرده بود، از مجموع بیش از دو میلیون و ۲۰۰ هزار کارمندی که در دستگاه‌های اجرایی ایران فعالیت می‌کنند، حدود ۷۹۰ هزار نفر کمتر از لیسانس و ۱۵۰ هزار نفر زیر دیپلم هستند. ۲۹۸ هزار نفر دارای مدرک فوق لیسانس و حدود ۸۱ هزار و ۶۵۰ نفر مدرک دکتری دارند.
این در حالیست که سال‌هاست برای مشاغل گوناگون داشتن مدرک لیسانس از حداقل پیش نیازهاست. گفتنی است این آمار، نیروهای نظامی و انتظامی، وزارت اطلاعات، دفاع و پشتیبانی و نیروهای مسلح و شرکت‌های وابسته را به دلیل محرمانه بودن در برنمی‌گیرد.
گفتنی است وضعیت بیکاری در روستاهای ایران بدتر از شهرهای آن است. اتفاقی که زمان‌های قدیم عامل مهاجرت روستائیان به شهرها می‌شد ولی با افزایش نجومی مخارج و گرانی و افزایش نرخ بیکاری بین شهرنشینان، این عمل چندان مقرون به صرفه و امکان‌پذیر نیست.
معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه کشور، حمید پورمحمدی، ۱۳ مرداد ماه اعلام کرد: «شرایط نرخ بیکاری در روستاها بدتر از شهرها است و وقتی به بیکاری روستاییان و فارغ التحصیلان نگاه می‌کنیم می‌بینیم که جمعیت بیکاران در این زمینه بسیار بالاتر است».
البته نباید و نمی‌توان خبر چندی پیش را فراموش کرد که وزیر ورزش در یک روز ۸ حکم برای معاون توسعه مدیریت و منابع این وزارتخانه، ژاله فرامرزیان، صادر کرد.
