وزیر امور خارجه ایران روز شنبه و در سومین سالروز اعلام تصمیم دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری سابق آمریکا به خروج از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، با اشاره به تلاش‌های جاری در وین برای بازگشت واشینگتن به توافق و پیروی کامل دوباره تهران از آن، گفت که امروز مسئولیت بر عهده آمریکا است، نه ایران.

محمدجواد ظریف در توییتی به زبان انگلیسی نوشت، «همچنان که ما در وین برای احیای برجام تلاش می‌کنیم، لازم است به یاد داشته باشیم چطور همه چیز آغاز شد. سه سال پیش چنین روزی، یک دلقک بی‌آبرو از وظایف ایالات متحده تحت برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد تخطی کرد.»

وی در ادامه افزود: «امروز، رئیس‌جمهوری آمریکا باید تصمیم بگیرد آیا ایالات متحده به قانون‌گریزی ادامه دهد یا تن به قانون دهد. بار مسئولیت بر دوش آمریکا است، نه ایران.»

ایران و شش قدرت جهانی ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان تیر ۱۳۹۴ توافق کردند در ازای اعمال محدودیت‌های خاص بر برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌های مرتبط با آن لغو شود. با این حال دولت آمریکا سه سال بعد، با هدف رسیدن به یک توافق جامع‌تر، از آن توافق خارج شد.

تهران در واکنش به این اقدام برخی از تعهدات خود را در برجام - به ویژه در حوزه غنی‌سازی و اجرای داوطلانه پروتکل الحاقی - نادیده گرفت و جو بایدن جانشین ترامپ اعلام کرده است اگر ایران به پیروی از تعهدات خود در برجام بازگردد، ایالات متحده نیز بار دیگر به آن باز خواهد گشت.

دو طرف برای حل مشکل و در تلاش برای احیای برجام، از یک ماه پیش مذاکراتی را به صورت غیرمستقیم و از طریق اتحادیه‌ اروپا در وین، و با حضور سایر اعضای باقی‌مانده برجام، آغاز کرده‌اند که همچنان در جریان است و طرفین با وجود اذعان به سخت و طولانی بودن مذاکرات، از پیشرفت سخن گفته‌اند.

در همین ارتباط، معاون سیاسی ظریف و مذاکره‌کننده ارشد ایران در وین در مصاحبه با تلویزیون ژاپن، ان‌اچ‌کی، که روز جمعه در وین انجام و گزارش آن روز شنبه منتشر شد، اشاره کرده که تهران ممکن است تمدید همکاری‌ با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در حوزه بازرسی‌ها از تاسیسات هسته‌ای در نظر بگیرد.

عباس عراقچی به ان‌اچ‌کی گفت که ایران امیدوار است اگر پیشرفت کافی در مذاکرات حاصل شود، به تمدید آن همکاری که در چارچوب توافق سه ماهه در جریان بوده و رو به پایان است، دیگر نیازی نباشد. با این حال رئیس هیئت ایرانی در وین تاکید کرده است اگر لازم باشد، ایران این موضوع را مد نظر خواهد داشت.

به دنبال اعلام تصمیم جمهوری اسلامی ایران به افزایش غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد و توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی طبق برجام، رافائل گروسی مدیرکل آژانس اوایل اسفند به تهران رفت. او پس از ترک تهران از یک تفاهم موقت سه‌ماهه با ایران برای حفظ نظارت‌های ضروری آژانس خبر داد.

آقای گروسی، که نهاد تحت مدیریت مسئولین نظاتر بر برجام را بر عهده دارد، ماه پیش گفته بود اگر تحولی در وین حاصل نشود، شاید لازم شود دوباره به تهران برود و در مورد ادامه نظارت‌های آژانس تحت توافق موقت، با مقام‌های ایرانی گفت‌وگو کند. وی روز پنج‌شنبه نیز در وین با عراقچی دیدار کرده بود.