در روزهای گذشته ویدیوهای متعددی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که همگی از یک موضوع مهم حکایت داشتند و آن بلایی است که قطعی برق بر سر بیماران می‌آورد؛ چه بیمارانی که در خانه بستری‌اند و به تجهیزات درمانی متصل به برق نیاز دارند و چه بیمارانی که در بیمارستان‌ها بستری شده‌اند. خاموشی‌هایی که حالا به گفته مقام‌های دولت ادامه‌دار خواهد بود و دست‌کم تا مردادماه اوضاع بر همین منوال است.

پدری بر بالین دختر بیمارش نشسته و به قطع مداوم برق اعتراض می‌کند، پسری از به خطر افتادن جان پدرش در یکی از بیمارستان‌های تبریز به مرز استیصال رسیده و مادری که با التماس دنبال اجاره یک موتور برق است چون بعد از ۱۷ ساعت خاموشی، جان فرزند بیمارش به خطر افتاده است؛ این ویدیوها تاکنون هزاران بار در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته‌ شده‌‌اند و از همه این تصاویر تلخ‌تر ویدیویی از بخش مراقبت‌های ویژه یکی از بیمارستان‌ها است که بیماران پس از قطع برق در حال جان باختن‌اند و کسی کاری از دستش برنمی‌آید ولی مسئولان دولتی ایران، هرگونه اختلال در روند درمان بیماران به دلیل قطع برق را تکذیب کرده‌اند.

پیامدهای قطع برق برای بیماران بستری در خانه 
موج پنجم کرونا تقریبا تمام مناطق کشور را درگیر کرده و افزایش ابتلا به بیماری به معنای افزایش نیاز به بستری شدن و مراقبت‌های ویژه است. روز سه‌شنبه (۱۵ تیر) در خبری اعلام شد تعداد مراجعان سرپایی بیمارستان مسیح دانشوری دو برابر شده است. این وضعیت درباره سایر بیمارستان‌ها نیز مصداق دارد. در شرایطی که ظرفیت بیمارستان‌ها تکمیل شده است، برخی بیماران که امکان درمان در خانه را دارند، باید با استفاده از دستگاه‌های اکسیژن‌ساز برقی روند درمان خود را در منزل دنبال کنند. در کنار آن‌ها، هزاران بیمار دیگر در سراسر کشور وجود دارند که در خانه بستری‌اند و زندگی آن‌ها به تجهیزات درمانی برقی بسته است؛ اما همه این بیماران در روزهای گذشته با هر بار خاموشی برق، با خطر مرگ روبه‌رو شده‌اند و سلامت روح و روان اطرافیان آن‌ها نیز آسیب دیده است. 

اگرچه هیچ آماری از مرگ و میر بیماران بستری در منزل پس از قطع برق اعلام نشده اما ویدیو‌های منتشر شده در فضای مجازی به خوبی نشان می‌دهد که در شرایط کنونی چه بلایی بر سر بیماران و خانواده‌های آن‌ها آمده است. این در حالی است که وزارت نیرو اعلام کرده است هیچ مسئولیتی در قبال بیماران بستری در خانه ندارد. اوایل خرداد (۱۳۹۹) بود که مدیرعامل امور مشترکان سازمان توانیر در یک گفت‌وگوی تلویزیونی گفت: «این شرکت هیچ مسئولیتی در قبال افرادی که در خانه‌اند و اکسیژن مصرف می‌کنند ندارد. کسی که بیمار دارد موظف است تجهیزات برق اضطراری داشته باشد.»

وضعیت اضطراری بیمارستان‌ها 
قطع برق برای بیماران بستری در بیمارستان‌ها نیز مشکلات جدی ایجاد کرده و سلامت آن‌ها را به خطر انداخته است. بازنشر ویدیوی بخش مراقبت‌های ویژه یکی از بیمارستان‌ها پس از قطع برق و اکسپایر(فوت) شدن یکی یکی بیماران در صفحه شخصی محمدرضا هاشمیان، فوق تخصص آی‌سی‌یو بیمارستان مسیح دانشوری، تردیدها درباره واقعی بودن این اتفاق تلخ را از بین برد.

مسئولان دولتی با هر بار اعتراض نسبت به قطع برق بیمارستان‌ها اظهار می‌کنند که مراکز درمانی سیستم برق اضطراری دارند اما خروج از برق شهری و ورود به برق اضطراری مدتی زمان می‌برد و تا زمانی که این اتفاق بیفتد، در فشار اکسیژن کاهشی محسوس ایجاد می‌کند. دکتر هاشمیان در گفت‌وگو با رکنا با اشاره به این موضوع احتمال افزایش مرگ بیماران مبتلا به کرونا در حدفاصل قطع برق و اتصال دوباره دستگاه‌های ونتیلاتور را مطرح کرده است. اتفاقی که به گفته او می‌تواند «فاجعه» آفرین باشد.

فاجعه وقتی ابعاد بیشتری می‌یابد که بدانیم دکتر هاشمیان و همکارانش با صحنه‌هایی نظیر ویدیویی که در شبکه‌های مجازی منتشر شده است، بارها مواجه شده‌اند. او می‌گوید: «اکسیژن که قطع می‌شود، بعضی از ونتیلاتورها اختلال عملکرد پیدا می‌کنند. بعضی از ونتیلاتورها که توربینی‌اند کاملا از کار می‌افتند. رفت‌وآمد اکسیژن اثر بسیار بدی بر بیمار دارد. وقتی‌ که چنین اتفاقی می‌افتد، تا کادر درمان بتواند اکسیژن را تکمیل کند گاه دیده می‌شود که بیماران مبتلا به کووید-۱۹ جان می‌سپارند.»

دکتر هاشمیان با انتقاد از وزارت بهداشت که بدون هماهنگی با بیمارستان‌ها و متخصصان دستگاه‌های ونتیلاتوری خریداری کرده است که با قطع برق دچار اختلال می‌شوند، در پاسخ به کسانی که مدعی می‌شوند بیمارستان‌ها به دلیل داشتن برق اضطراری مشکل ندارند، گفت: «دستگاه ونتیلاتور تلویزیون نیست که با متصل شدن به برق اضطراری عملکردش بدون اختلال ادامه داشته باشد. کیفیت دستگاه ونتیلاتور کاملا افت می‌کند. برق اضطراری کیفیت عملکرد را کاهش می‌دهد و فشار اکسیژن کم می‌شود و بیمار از دست می‌رود.»

افت اکسیژن جان بیماران مبتلا به کووید-۱۹ را به خطر می‌اندازد و در روزهای اخیر با خاموشی‌های پی‌درپی برق معلوم نیست چه تعداد از جان‌باختگان کرونا جزو کسانی بوده‌اند که پس از قطع برق فوت کرده‌اند. به گفته دکتر هاشمیان، وزارت بهداشت جزئیات مرگ بیماران کرونا را منتشر نمی‌کند چرا که «جزو اسرار طبقه بندی شده وزارت بهداشت است که تحت هیچ شرایطی اعلام نمی‌شود».

از بین رفتن و فاسد شدن واکسن‌ها به دلیل اختلال در زنجیره سرد پس از قطع برق نیز یکی دیگر از پیامدهای خاموشی‌های مکرر است اما مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق، با استناد به نقل‌قولی از ایرج حریرچی این موضوع را رد کرده است. این در حالی است که علیرضا زالی، رئیس ستاد مقابله با کرونای تهران، پیش‌تر با ابراز نگرانی از قطع برق گفته بود: «در حوزه واکسیناسیون زنجیره سرد اهمیت بسزایی دارد که همین موضوع موجب نگرانی‌هایی شده است.»

به گزارش ایسنا، از کار افتادن زیرساخت‌ها و تجهیزات بیمارستانی و دستگاه‌هایی مانند سی‌تی‌اسکن و سونوگرافی که برخی از آن‌ها با هزینه‌های میلیاردی تهیه شدند، آسیب دیگری است که با هر بار قطعی برق، خسارات بسیار زیادی به اقتصاد سلامت کشور تحمیل می‌کند اما مسئولان دولتی نه‌ تنها برای اتفاقات پیش آمده در روزها و ماه‌های اخیر هیچ پاسخی ندارند بلکه به طور کل قطعی برق مراکز درمانی و بیمارستان‌ها را تکذیب کرده‌اند.

روز سه‌شنبه، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور گفت: «وزارت نیرو به مراکز ضروری و مهم مثل بیمارستان‌ها تا این لحظه نه خاموشی داده است و نه خاموشی خواهد داد.»

از سوی دیگر، رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق مدعی شده است: «هیچ بیمارستانی در اولویت قطع برق قرار ندارد.» او حتی حادثه پیش آمده برای بخش مراقبت‌های ویژه یکی از بیمارستان‌ها پس از قطع برق را متوجه کادر فنی دانست و گفت: «موضوع قطع برق در اتاق عمل اگر اتفاق بیفتد مربوط به کادر فنی بیمارستان است زیرا صنعت برق وظیفه تامین برق تا در بیمارستان را دارد.»

تکذیب‌های مسئولان دولتی در حالی است که مشاهدات میدانی مراجعان به بیمارستان‌ها و کادر درمان حکایت از آن دارد که قطع مداوم برق در سیستم درمانی کشور اختلال جدی ایجاد کرده است.