صنعت مد چیزی نیست که تابع روندهای موجود باشد، بلکه ترجیح میدهد که خود آغازگر یک روند باشد.
اما این در مورد چرم گیاهی وگان صدق نمیکند، چون رواج این نوع چرم ناشی از محبوبیت روزافزون رژیم غذایی گیاهی و زندگی پایدار است.
در حالی که هر روز شمار بیشتری از مردم محصولات حیوانی موجود در بشقاب غذای خود را کاهش میدهند، همین رویه در مورد پوشاک نیز دارد اتفاق میافتد. این روند باعث افزایش تقاضای بیشتر برای پوشاک وگان از جمله چرم وگان شده است. در نتیجه، برندهایی که به این روند توجه میکنند رونق پیشتری پیدا کردهاند.
اوایل این هفته، برند کفش دکتر مارتنز اعلام کرد در سال جاری تا پایان ماه مارس، سود این برند به لطف موفقیت در فروش پوتینهای وگان افزایشی 70 درصدی داشته است.
این برند بریتانیایی با تقلید از دو برند تاپشاپ و آدیداس در راستای جلوگیری از بیرحمی علیه حیوانات و طبیعت اقداماتی انجام داده است. این دو برند سال گذشته کفشهای وگان را به مجموعه محصولات خود اضافه کردند.
در عین حال، برندهایی مانند ویجا که همیشه طرفدار تولید چرم وگان بودهاند و آن را ترویج کردهاند، در بین مجموعههای مد خیابانی در حال رشد هستند.
در حالی که مدافعان حقوق حیوانات در مورد نحوه رفتار با دامهای گوشتی و شیری که چرم محصول فرعی آنهاست، هشدار میدهند، انتخاب چرم مصنوعیبه جای چرم واقعی از نظر اخلاقی کاری منطقی است. با توجه به این که هیچ حیوانی صرفا برای تولید چرم پرورش داده نمیشود و بنابراین تولید آن مانند محصولات گوشتی و شیری منجر به انتشار گازهای گلخانهای و جنگل زدایی میشود، از نظر زیستمحیطی نیز تولید چرم مورد ظن است. حال اگر پیامدها و زیان های ناشی از دباغی کردن پوست را نیز به آن اضافه کنید، زیان زیستمحیطی ناشی از تولید چرم بسیار جدیتر میشود. اگرچهروش های دباغی نسبت به گذشته بهتر شده است، هنوز در سرتاسر جهان، مثلا در بنگلادش، دباغخانههایی وجود دارند که از مواد شیمیایی سمی مانند کرومیم برای دباغی کردن چرم استفاده میکنند. این مواد در خمرههای بزرگی نگهداری میشوند و اغلب بعد از پایان کار دباغی به رودخانهها ریخته میشوند.
اما چرم وگان نیز مشکلساز است، حداقل اسم آن خود ترکیبی متضاد است. دکتر کری سنیور، مدیر فدراسیون تجارت چرم بریتانیا، لزر یوکی، در مصاحبه با ایندیپندنت گفت: «چیزی به اسم چرم وگان وجود ندارد. اصطلاح چرم طبق استانداردهای بریتانیا، اروپا و سازمان بینالمللی استانداردسازی ایزو (ISO)تعریف شده است و فقط به پوست حیوانات اشاره دارد که برای جلوگیری از فاسد شدن دباغی میشود. عبارت چرم وگان درواقع نوعی سوءاستفاده از کلمه چرم است که برای کسانی که در تجارت چرم مشغول به کار هستند، دلهره و نگرانی ایجاد کرده است.
ایمی پاونی، مدیر بخش خلاقیت در برند لوکس پایدارمادر آو پرل (Mother of Pearl)میگوید بیشتر جایگزینهای چرم از مواد مصنوعی ساخته میشوند، به همین دلیل ترجیح میدهد که از چرم واقعی استفاده کند. او در مصاحبه با ایندپندنت گفت: «اگر چرم مصنوعی میخرید باید در نظر داشته باشید که عملا پلاستیک میخرید». او در ادامه میگوید ترجیح میدهد از «چرمی که به بهترین روش تهیه شده» استفاده کند چون بسیار ماندگار است و با استفاده از مواد طبیعی دباغی شده است.
پاتریک گرانت، مدیر بخش خلاقیت شرکت خیاطی نورتن اند سانز، در ماه اکتبر اظهارات مشابهی کرد و با انتقاد از برندهای طرفدار محیط زیست مانند استلا مککارتنی، گفت این برندها مردم را به استفاده از پلاستیک به جای چرم تشویق میکنند.
پلیمرهای پلاستیکی پلییورتان(PU) و پلیوینیل کلراید(PVC) به دلیل داشتن بافت نرم، انعطافپذیری و گاهی چروک بودن، رایجترین مواد در تولید چرم مصنوعی هستند. اما این دو ماده با توجه به اینکه معمولاً از سوختهای فسیلی ساخته می شوند و تجزیهناپذیرند، تهدیدهایی جدی برای محیط زیست به حساب میآیند. همچنین این نوع چرم عمر کوتاهی دارد، و این بدان معناست که مصرف کنندگان ممکن است محصولات ساخته شده از چرم مصنوعی را زودتر از محصولات دست دوم ساخته شده از چرم واقعی و مقاوم دور بریزند و در نتیجه حجم زیادی از چرم مصنوعی سر از مکان های دفن زباله دربیاورد.
استلا مککارتنی اعتراف کرده است که در محصولات خود از پلییورتان و پلیاستر به عنوان جایگزینی برای چرم استفاده میکند و به گفته وبسایت او نگرانیهایی در مورد این مواد وجود دارد. اما این برند ادعا می کند استفاده از پلیاستر بازیافتی و تولید پوشاکهایی که قابل شستشو در ماشین نیستند (یعنی از پخش شدن میکروفیبرها جلوگیری میکند)، کمتر از برندهایی که از چرم واقعی استفاده میکنند به محیط زیست آسیب میزنند. محاسبه سود و زیان زیستمحیطی محصولات این شرکت شاهدی بر این مدعا است.
با این حال، این برند لوکس بریتانیایی مانند بسیاری دیگر دنبال راه های جدیدی برای تولید چرم مصنوعی است که از لحاظ زیستمحیطی زیاد مورد ایراد نباشند. یکی از این روشها چرم آزمایشگاهی است که شرکت هایبایوتولید مانند «مادرن میدو»در زمینه تولید آن پیشتاز هستند. یکی دیگر از جایگزینهای چرم، مادهای به نام پیناتکس است که از فیبر سلولوزی برگ های آناناس ساخته میشود و شرکت اچ.اند.ام اخیرا در جدیدترین مجموعه خود به اسم «کانشس کلکشن» از آن استفاده کرده است.
اما در زمینه تولید چرم واقعی نیز تحولاتی در حال شکل گرفتن است.
چرم واقعی همه شرایط یک ماده پایدار را دارد.
ریشل گاروود، دانشگاه نورثمپتون
ریشل گاروود، مدیر موسسه فناوریهای ابتکاری تولید چرم در دانشگاه نورثمپتون، در مصاحبه با ایندیپندنت به روشهای کنونی مورد استفاده در دباغیهای مدرن – مانند دباغی با سبزیجات – که زیان آنها به مراتب کمتر از روشهای قدیمی استفاده از مواد شیمیایی است اشاره میکند و می گوید: «در حال حاضر، چرم واقعی به مراتب بیشتر از چرم مصنوعی با محیط زیست سازگار است. مشکل چرم واقعی این است که ننگ و بدنامی ناشی از روشهای قدیمی تولید را با خود دارد.»
گاروود می افزاید: «شرکتهای شیمیایی و دباغیها از نزدیک با برندها همکاری میکنند تا این اطمینان را به جامعه بدهند که در تولید چرم از فناوری پاک استفاده خواهد شد و اخلاقیات رعایت خواهد شد.» او همچنین اشاره کرد که پروژههای ابتکاری جدیدی مانند کارگروه چرم (LWG) بر اساس فعالیتهای زیستمحیطی و اخلاقی دباغیها به آنها نمره میدهند و این به خردهفروشان و برندها کمک میکند که در زنجیره تأمین کالای مورد نیاز خودمحصولات مناسب را انتخاب میکنند.
مت ستاکامپ، مسئول تبلیغات در شرکت تولید کفش نیسولو، همواره تلاش میکند که زنجیره تأمین و عرضه کالای خود را بهبود بخشد تا اطمینان حاصل کند که از منابع بادوام و اخلاقمدار استفاده میکند. او در گفتگو با ایندیپندنتگفت: «ما میدانیم بخش عمدهای از چرم مورد نیاز ما از مزارع ایالات متحده و شمال مکزیک میآید. بسیاری از دباغیها نیز برای فعالیتهای اجتماعی و زیستمحیطی خود از LWGگواهینامه دریافت کردهاند، و فعالیت های آنها، از جمله تجهیزات تصفیه آب آنها، به طور مداوم و کامل بازرسی میشوند. توجه به این موضوع در سال 2019 به طور پیوسته یکی از اولویتهای ما خواهد بود.». ستاکامپ افزود که محصولات نیسولو برای این ساخته میشوند که سالها دوام بیاورند. او گفت: «ما باید آزمایشات لازم را انجام دهیم تا مطمئن شویم که مواد وگان از استانداردهایی که برند ما برای کیفیت و طول عمر تعیین کرده است برخوردار میباشند.»
لای مکآلیا، رئیس بخش ارتباطات در سازمان مبارزه با زباله «ترید» در گفتگو با ایندیپندنتگفت: «اگر میخواهید با پول خود پوشاک چرمی واقعی و بادوام بخرید، اما در مورد نحوه تولید آن مطمئن نیستید، بهترین کار این است که کلا از خریدن کالای جدید خودداری کنید. در عوض، با خرید کالاهای دست دومی که به اندازه کافی در خیریهها و فروشگاه های اجناس دست دوم موجود هستند از بازگرداندن این کالاها به چرخه مصرف حمایت کنید. خریدن کالاهای دست دوم باعث باعث میشود حیوانات کمتری کشته شوند، محیط زیست کمتر تخریب شود و کارگران کمتر استثمار شوند.»
این نوشته برگردان فارسی از مقالات منتشر شده دیگری است و منعکس کننده دیدگاه سردبیری روزنامه ایندیپندنت فارسی نمی باشد.
© The Independent