با عرضه گسترده واکسنهای کووید-۱۹ در سطح جهانی، مقامات بهداشتی در برخی از کشورها بررسی اجباری کردن واکسیناسیون را آغاز کردهاند، اگرچه هنوز هیچ کشوری واکسن را برای جمعیت خود اجباری نکرده است اما پیشبینی میشود که برخی از کشورها محدودیتهایی برای افرادی که عامدانه از دریافت واکسن خودداری میکنند وضع کرده و یا این افراد در سفر و یا گرفتن روادید برخی کشورها دچار مشکل شوند.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) تخمین میزند که واکسنها سالانه جان دو تا سه میلیون نفر را نجات میدهند. توسعه واکسنها علیه بیماریهای قابلپیشگیری با واکسن در دوران کودکی، عامل اصلی کاهش مرگومیر کودکان بوده است.
اجباری کردن واکسیناسیون اگرچه برای برخی کشورها قانون جدیدی خواهد بود اما شهروندان کشورهایی هستند که سالهاست با پدیده واکسیناسیون اجباری آشنا هستند.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال ۲۰۱۹، تأخیر در پذیرش یا عدم پذیرش واکسنهای در دسترس را بهعنوان یکی از ۱۰ تهدید بهداشتی مهم جهان معرفی کرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تفکر ضد واکسن، در چند وقت اخیر در تعدادی از کشورهای جهان و بهویژه در ایالاتمتحده رواج یافته است. دادههای مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها نشان میدهد که درحالیکه پوشش اکثر واکسنهای توصیهشده در سال ۲۰۱۷ برای کودکان آمریکایی ۱۹ تا ۳۵ ماه نسبتاً ثابت و بالا بود، درصدی که واکسیناسیون دریافت نکردهاند از سال ۲۰۰۱ چهار برابر شده است.
سیاستهای واکسیناسیون کودکان در سراسر جهان چه تفاوتی دارد؟
موسسه «جهان ما در دادهها» در بررسی جدیدی که اوایل تابستان منتشر شد به این موضوع پرداخته است چه کشورهایی دارای سیاست واکسیناسیون اجباری برای یک یا چند واکسن هستند و همچنین درجه سختگیری دستورالعملها را در کشورهای مختلف با هم مقایسه کرده است.
واکسیناسیون در اغلب کشورها به صورت اجباری یا اجباری برای ورود به مدرسه طبقهبندیشده است. خارج از این موارد مقامات بهداشتی تنها توصیه کردهاند که واکسیناسیون برای کودکان انجام شود اما اجباری برای آن وجود ندارد.
واکسنهای دوران کودکی شامل واکسنهایی هستند که از سرخک، اوریون، سرخجه، دیفتری، کزاز، سیاهسرفه، فلج اطفال، هاری، هپاتیت B، آنفولانزای هموفیلوس نوع B و سل محافظت میکنند. اگر کشوری حداقل یکی از این واکسنها را اجباری کرده باشد، آن کشور دارای سیاست اجباری واکسیناسیون طبقهبندی میشود.
سیاستهای واکسیناسیون اجباری در مناطق مختلف چگونه است؟
در کشورهای اروپایی ترکیبی از سیاستهای «اجباری» و «توصیهشده» برقرار است. ۱۶ کشور از ۲۸ کشور اروپایی واکسیناسیون اجباری ندارند. کشورهای بهجامانده از اتحاد جماهیر شوروی یا تحت تأثیر بلوک شرق قبلاً واکسیناسیون اجباری داشتند و بسیاری این سیاست را در دوران پس از اتحاد جماهیر شوروی نیز حفظ کردهاند.
۲۹ کشور از ۳۵ کشور قاره آمریکا واکسیناسیون اجباری دارند. در ایالاتمتحده آمریکا سیاستهای واکسیناسیون توسط ایالات جداگانه تنظیم میشود، اما برای ورود به مدرسه در همه ایالتها ارائه مدارک واکسیناسیون اجباری است.
در کانادا تنها سه استان سیاست واکسیناسیون اجباری را برای کودکانی که در مدارس ثبتنام میکنند، وضع کردهاند و در باقی ایالتها نظر والدین اعمال میشود.
در منطقه غرب اقیانوس آرام تغییرات در سیاستهای اجباری در هر دو جهت انجامشده است؛ برخی از کشورها مانند سنگاپور به سمت واکسیناسیون اجباری رفتهاند، درحالیکه برخی دیگر مانند کره جنوبی از اجبار به واکسیناسیون به توصیه به واکسن زدن تغییر وضعیت دادهاند. برای سایر کشورها سیاستهای اجباری مبهمتر است. در رابطه با چین هیچ مدرکی مبنی بر وضع قوانین خاص برای واکسیناسیون اجباری وجود ندارد.
یافتن اطلاعات درباره سیاستهای واکسیناسیون در کشورهای آفریقایی دشوار است که نشان میدهد سیاستهای خاصی در این منطقه وجود ندارد. بااینحال سیاستهایی که وجود داشت، برای واکسیناسیون اجباری بود.
در منطقه خاورمیانه و کشورهای منطقه مدیترانه شرقی اغلب کشورها واکسیناسیون اجباری به جز اسرائیل که فقط توصیه به واکسیناسیون میکند.
تعدادی از کشورها در جنوب شرقی آسیا واکسیناسیون اجباری دارند. هند مشابه سایر کشورهای بزرگ است و سیاستهای متفاوتی در مورد واکسیناسیون اجباری در سطح ایالتی دارد.
چه چیزی عامل وضع قوانین واکسیناسیون اجباری میشود؟
در وهله اول شیوع عمومی یک بیماری در سالهای اخیر، بهویژه برای کشورهای با درآمد بالا و متوسط در اروپا، عامل اصلی در وضع قوانین واکسیناسیون اجباری است.
دوما بسیاری از کشورهای با درآمد کم و متوسط رو به پایین به دلیل فقدان گزینههای دیگر به سیاست واکسیناسیون اجباری روی آوردهاند. بااینوجود بسیاری هنوز به دلیل مشکلات در تهیه، تحویل و دسترسی به واکسن، به نرخ واکسیناسیون موردنظر خود نرسیدهاند.
برخی از اجبارها ممکن است به علت شیوع مقطعی یک بیماری باشد. در گذشته شیوع بیماریهایی مانند سرخک منجر به اجباری شدن واکسیناسیون حتی در کشورهایی شد که قبلاً واکسیناسیون اجباری نبود.
درمجموع گزینه واکسیناسیون اجباری باید با احتیاط در نظر گرفته شود. تجربیات گذشته یک کشور در دستورالعملهای اجباری، خدمات واکسیناسیون، توانایی اجرا، نگرش عمومی و وضعیت فعلی شیوع بیماریها همه در تعیین اینکه آیا واکسیناسیون باید اجباری شود یا خیر، نقش دارند.