پیمان صابریان، رئیس کمیته بهداشت و درمان اربعین از تردد بیش از ۳۹۵ هزار زائر اربعین در مسیر رفت و برگشت به عراق خبر داد. به گفته او حدود ۸۳ هزار نفر از زائران، «تست سریع» کرونا دادند که نتیجه ۲۵۸ نفر مثبت درآمد. برای نزدیک به هفت هزار نفر هم آزمایش کرونا انجام شد که ۳۳ مورد آن‌ها مثبت بود.

پیش از این اعلام شده بود که بر اساس توافق با دولت عراق، ۶۰ هزار زائر ایرانی می‌توانند در مراسم اربعین شرکت کنند. اگرچه همین تعداد هم با توجه به آن که هنوز واکسیناسیون به‌طور کامل انجام نشده است، خطرآفرین بود ولی مسئولان ایران و نهادهای مذهبی با فشار بر دولت عراق موفق شدند سهمیه ایران را تا چند برابر افزایش دهند، چنان که حالا رئیس کمیته بهداشت و درمان اربعین تایید کرده است، بیش از ۳۹۵ هزار زائر از طریق مرزهای زمینی و هوایی تردد کرده‌اند.

دولت عراق اعلام کرده بود که زائران باید آزمایش منفی کرونا یا کارت واکسن به همراه داشته باشند و فقط از طریق مرزهای هوایی وارد آن کشور شوند. در مقابل، دولت ایران از عراق خواست که مرزهای زمینی را برای بازگشت زائران باز بگذارد تا هزینه سفر ارزان‌تر شود و زائران بیشتری به مراسم اربعین بروند.

ازدحام مسافران در مرزها و نبود امکانات کافی برای انجام آزمایش کرونا هنگام بازگشت به ایران، چالشی بود که مقام‌های جمهوری اسلامی ایران آن را به‌سادگی نادیده گرفتند. نخست، بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، اعلام کرد که از همه مسافران هنگام بازگشت آزمایش کرونا گرفته می‌شود، اما پس از او رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی، گفت که از زائران اربعین فقط «تست چشمی» گرفته می‌شود. این اظهارنظر واکنش‌ها و نگرانی‌هایی در پی داشت، اما احمد وحیدی، وزیر کشور، گفت که چیزی به اسم تست چشمی وجود ندارد و همه زائران باید آزمایش کرونا بدهند. با وجود این وعده، آنچه در عمل رخ داد این است که تعداد زیادی از زائران آزمایش کرونا ندادند و به شهرهای خود بازگشتند. روز شنبه ۱۰ مهر خبرگزاری فارس به نقل از مجید کاکی، فرماندار مهران، نوشت: «۵۱ هزار زائر اربعین از ۲۸ شهریور تاکنون بدون تست کرونا و به‌صورت چشمی از طریق مرز مهران وارد کشور شدند.»

در روزهای گذشته علی زینی‌وند، استاندار کرمان، نیز خبر داد که از مسافران عراق آزمایش کرونا گرفته شد و نتیجه «نگران‌کننده‌» بود، چون تعداد «قابل‌توجهی» بیماری کرونا گرفته‌اند. او بازگشت زائران اربعین به کشور را «زنگ خطر» شیوع دوباره ویروس کرونا دانست. با وجود ممنوع اعلام شدن سفر زمینی از سوی دولت عراق، استاندار کرمان تایید کرد که خیلی‌ها از راه زمینی به  آن کشور سفر کرده‌اند.

جمهوری اسلامی ایران همواره از مراسم اربعین به عنوان فرصتی برای «نمایش اقتدار» خود در جهان بهره‌برداری می‌کند و به همین دلیل خواهان حضور حداکثری زائران در این مراسم است.

سال گذشته دولت عراق از پذیرش زائران اربعین به دلیل شیوع بیماری کرونا خودداری کرد و در سال جاری نیز با پذیرش محدود زائران موافقت کرد. با این حال، جمهوری اسلامی ایران هم برای حضور تعداد زیادتری از زائران پافشاری کرد و هم اقدام‌های لازم را در مبادی ورودی کشور برای آزمایش  و پیشگیری از ورود بیماری به داخل انجام نداد.

طبق اعلام وزارت بهداشت، هم‌اکنون نزدیک به شش هزار بیمار بدحال در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها بستری هستند و در شبانه‌روز منتهی به دوشنبه ۱۲ مهر بیش از ۱۴ هزار بیمار جدید شناسایی شدند. همچنین، ۱۶ شهر در وضعیت قرمز قرار دارند. این‌ها همه در حالی است که تاکنون فقط حدود ۱۷ میلیون نفر به طور کامل واکسینه شده‌اند و خطر شیوع موج ششم کرونا همچنان وجود دارد.

بازگشت زائران اربعین خطر انتقال بیماری و افزایش ابتلا را به همراه دارد. متخصصان بارها هشدار داده‌اند که در چنین شرایطی، برگزاری هرگونه تجمعی می‌تواند خطرآفرین باشد. جمهوری اسلامی ایران همواره از مراسم اربعین برای نمایش چهره‌ای «مقتدر» از خود و «عزت اسلامی» برداشت سیاسی کرده است. علی خامنه‌ای پیش‌تر پیاده‌‎روی اربعین را «نورافکن قوی» خوانده بود که به گفته او، دنیا سعی می‌کند آن را نبیند یا تحریفش کند.