علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای جمهوری اسلامی، با نادیده گرفتن نقش ایالات متحده در «مذاکرات احیای برجام»، اعلام کرد که هنوز زمینه لازم برای بازگشت آمریکا به برجام فراهم نشده و گفت‌وگوی ما با کشورهای ۱+۴ است.

این درحالی است که ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز چهارشنبه، پنجم آبان‌ماه، ضمن اعلام آمادگی ایالات متحده برای بازگشت به مذاکرات وین، بر امکان «دستیابی سریع به تفاهم و اجرای آن برای بازگشت به پایبندی کامل متقابل به برجام» تاکید کرده است.

درماه‌های گذشته همواره از «مذاکرات وین» برای احیای برجام، عمدتا به‌عنوان «مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا» یاد می‌شد، اما به‌نظر می‌رسد مذاکره‌کننده ارشد جدید جمهوری اسلامی ایران، قصد دارد در آستانه دور هفتم و نخستین دور این مذاکرات در دوره ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی، با تاکید شدید بر خروج آمریکا از برجام، ایالات متحده را به‌طور کامل خارج از مذاکرات جاری معرفی کند.

 به نوشته خبرگزاری فارس، علی باقری کنی، روز پنجشنبه، ششم آبان‌ماه، گزارش خبرگزاری رویترز درباره «از سرگیری مذاکرات با ۱+۵» را «شیطنت‌آمیز» خواند و گفت: «ما با ۱+۴ گفت‌وگو داریم و هنوز زمینه لازم برای این‌که آمریکایی‌ها بتوانند به برجام برگردند، فراهم نشده است.»

خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه مانند بسیاری از رسانه‌های دیگر، با نقل توییت باقری مبنی‌بر توافق با انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات احیای برجام، از آغاز ادامه مذاکرات تا پیش از پایان ماه نوامبر خبر داده، اما از «مذاکرات احیای برجام» با عنوان «مذاکرات ایران با شش قدرت جهانی برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵» یاد کرده بود.

مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای جمهوری اسلامی علاوه‌بر این‌که دخیل دانستن آمریکا در مذاکرات هسته‌ای جاری را «شیطنت‌آمیز» خواند، اتحادیه اروپا را نیز که تا پیش از این به‌عنوان میانجی و واسطه در مذاکرات غیرمستقیم جمهوری اسلامی و ایالات متحده شناخته می‌شد، «هماهنگ‌کننده کشورهای ۱+۴ و ایران» در مذاکرات دانست.

رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، روز دوشنبه در واکنش به خبر دیدار نمایندگان ایران و اتحادیه اروپا در بروکسل، گفته بود که «پاسخ پرسش‌های ایران در وین است و نه بروکسل» و جمهوری اسلامی آزاد است با هرکسی مذاکره کند، ولی باید «پاسخ پرسش‌های خود را از ایالات متحده بگیرد و نه اتحادیه اروپا».  

باقری کنی در واکنش به این گفته رابرت مالی، تاکید کرد که اتحادیه اروپا «هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام» است و انریکه مورا به‌عنوان «هماهنگ‌کننده کشورهای ۱+۴ و ایران» نقش‌آفرینی می‌کند.

مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای جمهوری اسلامی پیش‌تر ضمن اعلام خبر دیدارش با مورا در بروکسل، به‌منظور ادامه گفت‌وگو درباره آنچه «مذاکرات نتیجه-محور» خواند، در توییتی، بازگرداندن آمریکا به توافق برجام و «فراخواندن یک ناقض غیرعضو به ترک خط مشی‌ها و میراث مخرب گذشته» را وظیفه دیگر اعضای باقی‌مانده در برجام عنوان کرده بود.

توافق برجام در سال ۲۰۱۵ پس از چند سال مذاکره بین ایران و کشورهای گروه «۱+۵» (شامل ایالات متحده آمریکا، فرانسه، بریتانیا، آلمان، روسیه و چین) امضا شد. پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده از برجام در سال ۲۰۱۸ و بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران، جمهوری اسلامی نیز به‌صورت گام‌به گام، تعهدهای خود را در آن توافق را نادیده گرفت و نقض کرد. دولت جدید آمریکا از آغاز کار خود در ماه ژانویه در راستای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران تلاش کرده است. هدف از مذاکرات احیای برجام که شش دور آن در وین، پایتخت اتریش برگزار شده است، مذاکرات غیرمستقیم برای رسیدن به توافق برای لغو تحریم‌های هسته‌ای آمریکا علیه ایران در مقابل بازگشت جمهوری اسلامی به تعهدهای خود براساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بود؛ اما بنابر رویکرد اخیر باقری کنی، به‌نظر می‌رسد که تیم مذاکره‌کننده فعلی ایران، با رد ضرورت به‌توافق رسیدن ایران و ایالات متحده در مذاکرات غیرمستقیم، هدف مذاکرات را تنها تحت فشار گذاشتن کشورهای ۱+۴ برای تلاش در راستای تحقق خواسته‌های جمهوری اسلامی می‌داند.

باقری کنی درحالی‌که خواسته‌های جمهوری اسلامی در مذاکرات وین را «لغو کامل و موثر همه تحریم‌ها»، «عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران» و «ضمانت‌های معتبر عدم بدعهدی بیشتر آمریکا» عنوان می‌کند، درمورد بازگشت تعهدهای هسته‌ای نقض‌شده ایران اظهار نظر مستقیمی نکرده است.    

درحالی‌که آمریکا و طرف‌های دیگر برجام، فرصت جمهوری اسلامی برای بازگشت به مذاکرات وین را رو به پایان می‌دانند، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، روز چهارشنبه بار دیگر گفت که تهران «به‌زودی» به مذاکرات وین بازمی‌گردد، اما تاکید کرد که بازگشت طرف مقابل (آمریکا) به برجام، «آورده خیلی مهمی» برای جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود.