زلمای خلیل‌زاد، نماینده پیشین دولت آمریکا در امور صلح افغانستان، در تازه‌ترین مصاحبه خود با شبکه طلوع‌نیوز گفته است که به تلاش‌هایش برای پایان جنگ در افغانستان افتخار می‌کند؛ جنگی که به باور او، بازنده آن نظام جمهوریت در افغانستان و دولت آمریکا بوده‌اند. خلیل‌زاد می‌گوید که در هفت سال گذشته، طالبان هر سال جغرافیای بیشتری در افغانستان را به تصرف درآورده و جنگ به سمت درستی پیش نمی‌رفته است. به باور او، دلیل اصلی آغاز روند صلح در افغانستان هم این بوده که همه حقیقت موضوع را نمی‌دانستند و فکر می‌کردند که اوضاع خوب است. خلیل‌زاد گفت: «برخلاف تصور جمعی، در افغانستان، وضعیت روزبه‌روز خراب‌تر می‌شد و به همین دلیل ما روند صلح را آغاز کردیم تا جلو بدتر شدن اوضاع را بگیریم.»
خلیل‌زاد در این مصاحبه تصریح می‌کند که هرچند درباره آنچه در حال حاضر در افغانستان رخ می‌دهد، احساس خوبی ندارد، او مسئول این وضعیت نیست و بیشتر، رهبران جمهوریت و طالبان مقصر این اوضاع‌اند.
خلیل‌زاد می‌گوید: «دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور قبلی آمریکا، بر این باور بود که جنگ افغانستان ارزش آن را ندارد که سالانه حدود ۴۰ میلیارد دلار برای آن صرف شود. باور رهبران آمریکا این بود که جهان در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲، بسیار تغییر کرده است. چین قدرت تازه‌ای شده و برای آمریکا هزینه گزاف جنگ افغانستان دیگر قابل‌قبول نیست.» او افزود: «توافق صلح با طالبان زمینه مبارزه مشترک با تروریسم میان طالبان و دولت آمریکا را ایجاد کرد و چون دلیل اصلی حضور آمریکا در منطقه مسئله تروریسم بود، بنابراین دیگر به حضور آمریکا در افغانستان نیازی نبود و رهبران این کشور خروج از افغانستان را اصلی‌ترین برنامه کاری خود قرار دادند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به گفته خلیل‌زاد، پس از امضای توافق‌نامه صلح میان طالبان و دولت آمریکا، زمانی که حملات این گروه باعث شد تقریبا نیمی از شهرستان‌های افغانستان سقوط کند، این مسئله برای آمریکا به‌شدت تعجب‌آور بود زیرا نشان می‌داد که سرمایه‌گذاری ۲۰ ساله آمریکا روی نیروهای امنیتی افغان بیهوده بوده است. نماینده پیشین آمریکا در امور صلح افغانستان توضیح داد: «دولت افغانستان می‌گفت که پس از دور شدن آمریکا از میدان جنگ، آنان می‌توانند در ظرف شش ماه طالبان را شکست بدهند زیرا در این سال‌ها آمریکایی‌ها مانع جنگ بیشتر ما در مقابل طالبان شده بودند؛ اما شکست‌های پی‌درپی و سقوط شهرستان‌ها ما را شگفت‌زده کرد.»
باور خلیل‌زاد این است که حکومت اشرف غنی به‌صورت متواتر روند صلح را بر هم می‌زده است. او می‌گوید زمانی که در روند مذاکرات صلح، به دو طرف در مورد ایجاد حکومت مشارکتی پیشنهاد مشخصی ارائه داده، حکومت اشرف غنی به‌سرعت و برای برهم زدن این پیشنهاد، آن را رسانه‌ای کرده است تا در این رابطه، تقابل ایجاد شود. خلیل‌زاد می‌افزاید که اشرف غنی و تیم او هرگونه حکومت مشارکتی را رد می‌کردند و حتی در بحران انتخابات ۲۰۱۹، در حالی که دکتر عبدالله انعطاف بیش‌ازحدی به خرج داد، غنی باز هم حکومت مشارکتی را نپذیرفت.
مصاحبه یک ساعته زلمای خلیل‌زاد با طلوع نیوز، چیز تازه‌ای بر آنچه در افغانستان گذشته است، اضافه نمی‌کند. به جز اینکه نماینده پیشین آمریکا در افغانستان آشکارا در تلاش است اتهام‌های وارده بر خود را که او را زمینه‌ساز سقوط افغانستان معرفی می‌کند، دور کند. از همین روی، تلاش خلیل‌زاد بیشتر بر متهم کردن غنی و تیمش متمرکز است و حتی سعی در سپیدنمایی طالبان دارد. با این حال به عملکرد آقای خلیل‌زاد در زمان تصدی مسئولیتش به‌عنوان نماینده دولت آمریکا در افغانستان نقدهای فراوانی وجود دارد. به‌تازگی نهاد آمریکایی «دفاع از دموکراسی» خلیل‌زاد را نماینده طالبان در واشنگتن خوانده است. این دیدگاه نشان می‌دهد که در داخل آمریکا هم به عملکرد آقای خلیل‌زاد در قبال صلح افغانستان، به دیده تردید و انتقاد نگریسته می‌شود.
اما در افغانستان خلیل‌زاد را در بخش عمده‌ای از بحران امروز افغانستان مسئول می‌دانند. بسیاری از افغان‌ها بر این باورند که خلیل‌زاد با حملات سنگین آمریکا علیه طالبان مخالف بود و آن را در تقابل با روند صلح می‌دید. حتی گفته می‌شود که در اواخر عمر دولت اشرف غنی و در جنگ‌هایی که به سقوط شهرها به دست طالبان منجر می‌شد، خلیل‌زاد همچنان با حمایت هوایی از نیروهای امنیتی افغان مقابل طالبان مخالف بوده است. اگرچه خلیل‌زاد امروز خود را از آنچه در افغانستان می‌گذرد، ناراحت و متاسف نشان می‌دهد، نزد بسیاری از افغان‌ها او یکی از چهره‌های منفوری است که بدبختی امروز مردم را سبب شده است.
