محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، در روز جهانی فلسطین از جامعه جهانی خواست دولت فلسطینی را به رسمیت بشناسند تا روند صلح نجات یابد و جلو راهحل واقعیت موجود تککشوری گرفته شود.
در سخنرانی آقای عباس که توسط ریاض منصور، نماینده دائم فلسطین در سازمان ملل، خوانده شد، آمده است: «ما از تمامی دولتهایی که به راهحل دو کشوری باور دارند و اسرائیل را به رسمیت شناختهاند، میخواهیم که فلسطین را هم به رسمیت بشناسند.»
روز بینالمللی همبستگی با مردم فلسطین، امروز، دوشنبه ۲۹ نوامبر، در مقر سازمان ملل در نیویورک و مقرهای اروپایی این سازمان در وین و ژنو گرامی داشته شد. این روز از سال ۱۹۷۷ همه ساله در سراسر نهادهای سازمان ملل برگزار میشود و یادبودی است از سالگرد تصمیم تاریخی سازمان ملل در سال ۱۹۴۷ برای تقسیم سرزمین فلسطین به دو کشور یهودی و عربی؛ تصمیمی که ایران، در زمان محمدرضا شاه پهلوی، به همراه کشورهایی همچون یوگسلاوی و هند به آن رای منفی داد، اما با رای قاطع غربیها و کشورهای آمریکای لاتین تصویب شد تا فصلی جدید در تاریخ خاورمیانه گشوده شود.
در تارنمای سازمان ملل میخوانیم که به مناسبت این روز «دولتهای عضو همبستگی خود را با مردم فلسطین از طریق پیامهای روسای دولتها و مقامات دولتی در جلسه ویژه «کمیته حقوق جداییناپذیر مردم فلسطین» ابراز میکنند. بیانیه این سازمان میافزاید: «این روز همچنین روزی است که در آن مجمع عمومی سازمان ملل مباحثه سالیانه خود را در مورد فلسطین برگزار میکند.»
کمیته فلسطین مجمع عمومی در بیانیهای گفت که این روز «فرصتی است برای جامعه بینالمللی تا توجه خود را جلب این واقعیت کند که مردم فلسطین هنوز به حق تعیین سرنوشت خود نرسیدهاند.»
جلسه سازمان ملل به ریاست شیخ نیانگ، سفیر سنگال و رئیس کمیته فلسطین، برگزار میشود که سخنرانی اولیه را انجام داد. پس از او روسای مجمع عمومی و شورای امنیت نیز صحبت کردند و رئیس دفتر دبیر کل سازمان ملل نیز به نمایندگی از او سخن گفت.
۷۴ سال پیش در چنین روزی، در ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷، مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه ۱۸۱ را تصویب کرد. طبق طرح این قطعنامه قرار بود فلسطین به یک دولت یهودی و یک دولت عربی تقسیم شود و بیتالمقدس (اورشلیم) نیز تحت نظارت نیروهای بینالمللی قرار گیرد. یهودیها آن طرح را پذیرفتند و در مه ۱۹۴۸ دولت اسرائيل را تشکیل دادند. عربها اما نپذیرفتند و عازم جنگی علیه یهودیان شدند که درآن شکست خوردند.
بزرگداشت روز فلسطینیها در سازمان ملل همیشه با مخالفت اسرائیلیها مواجه میشود. اینبار نیز گیلاد اردان، سفیر اسرائيل در سازمان ملل، بیرون ساختمان این سازمان در نیویورک در تظاهراتی اعتراضی که از سوی کنگره جهانی یهودیان برگزار میشد، شرکت کرد. آقای اردان گفت: «سازمان ملل این جسارت را دارد که در سالگرد روزی که فلسطینیها خود تصمیم گرفتند خشونت را انتخاب کنند، رویداد همبستگی برگزار کند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آقای اردان افزود: «فلسطینیها و کشورهای عربی نه فقط به دولت یهودی اسرائيل حمله کردند، که دست به تعقیب، قتلعام و نهایتا اخراج جوامع یهودی در کشورهای خودشان زدند؛ این جنایت در کمال بهت مورد بیتوجهی کامل سازمان ملل قرار دارد.»
حدود ۱۳۸ کشور در سراسر جهان دولت فلسطین را به رسمیت میشناسند، اما بیشتر کشورهای غربی و اروپایی هنوز چنین نکردهاند. آنها میگویند تشکیل دولت فلسطین را به عنوان بخشی از روند صلح که منجر به پایان تخاصم شود، قبول میکنند.
سازمان ملل نیز عضویت فلسطین را به عنوان دولت عضو است، چرا که چنین چیزی نیازمند تایید شورای امنیت است که آمریکا در آن حق وتو دارد. در سال ۲۰۱۲ اما فلسطینیها موفق شدند با رای مثبت مجمع عمومی سازمان ملل، به عنوان عضو ناظر پذیرفته شوند. آمریکا، کانادا، اسرائیل، و چند کشور اندکشمار رای منفی دادند، اما بیشتر اروپاییها رای ممتنع دادند (جمهوری چک تنها عضو اتحادیه اروپا بود که رای منفی داد.)
دولت کنونی اسرائیل از هشت حزب مختلف تشکیل شده است که هر یک مواضع مختلفی نسبت به مسئله فلسطین دارند و همین باعث شده است که نتواند کاری در این زمینه انجام دهد. نفتالی بنت، نخستوزیر راستگرا، مخالف تشکیل دولت فلسطینی است. یائیر لاپید، نخستوزیر علیالبدل و وزیر خارجه که رهبر حزبی لیبرال است، از اساس موافق تشکیل دولت فلسطین است، اما آن را اولویت نمیداند. روند صلح حداقل هفت سال است که متوقف شده است و دولت کنونی اسرائیل با توجه به تشتت آرا در این زمینه، فعلا قصد آغاز مجدد آنرا ندارد.
آقای عباس در سخنرانی روز دوشنبه خود تاکید کرد که «رد آشکار راهحل دو کشوری توسط اسرائیل و اصرار آن بر استوار ساختن اشغالگری خود به جای پایان آن، به اضافه سیاست منتظر طرفین شدن برای گفتوگو و رسیدن به صلح، از لحاظ عملی به معنی این است که اسرائیل اجازه دارد با اعمال غیرقانونی و تغییر واقعیتها روی زمین، روند الحاق سرزمینهای فلسطینی را نهایی کند.»
رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین گفت، اعمال اسرائیل باعث شده است که اوضاع پیچیده شود، و افزود: «امکان دستیابی به راهحل دو کشوری دوردستتر و حتی شاید ناممکن شده است.»
عباس گفت، تخاصم اسرائیل و فلسطین به «لحظهای تعیینکننده» رسیده است و تاکید کرد: «ما باید بین راهحل دو کشوری همگام با قطعنامههای سازمان ملل یا راهحل تکدولتی برای همه انتخاب کنیم، چرا که نمیتوانیم اشغال را تا ابد تحمل کنیم.»
آقای عباس از گروه چهارگانه کوآرتت (متشکل از سازمان ملل، اتحادیه اروپا، آمریکا، و روسیه) خواست برای حصول راهحل دو کشوری تلاش کنند. از زمان آغاز روند صلح در دهه ۱۹۹۰، آمریکا پیشبرنده اصلی این روند بوده است. اما فلسطین در سالهای اخیر کوشیده است تا این نقش را به «کوآرتت» واگذار کند؛ سازمانی که رئیس آن سالها تونی بلر، نخستوزیر بریتانیا، بود و دستاوردهای چندانی نداشته است.
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، در بیانات خود پیش از جلسه مجمع عمومی در روز دوشنبه، اسرائیل را متهم کرد که با اعمال خود راهحل دو کشوری را ناممکن کرده است. آقای گوترش گفت: «نقض مداوم حقوق فلسطینیها به همراه گسترش شهرکنشینها چشمانداز راهحل دو کشوری را به خطر انداخته است.»
آقای گوترش گفت، دیدارهای چند ماه اخیر بین مقامات اسرائیل و فلسطینی «امیدوارکننده» بوده است، اما برای رسیدن به راهحل دو کشوری بر بنیان خطوط سال ۱۹۶۷ هنوز به تلاش زیادی نیاز است. او افزود: «من از طرفین میخواهم از اقدامات یکجانبه که امکان حل صلحآمیز تخاصم بر بنیان قانون بینالملل و قطعنامههای مربوطه سازمان ملل را به خطر میاندازند، خوددداری کنند. بیایید در کنار هم بار دیگر بر تعهد تزلزلناپذیر خود به مردم فلسطین در تلاش برای رسیدن به حقوق جداییناپذیرشان و ساختن آیندهای از صلح، عدالت، امنیت و کرامت برای هم فلسطینیها و هم اسرائیلیها، تاکید کنیم.»