داده‌های اطلاعاتی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد آلودگی هوای پایتخت که از روزهای پیش آغاز شده بود، از شنبه ۱۳ آذر تا دوشنبه ۱۵ آذر وارد مرحله‌ای جدید می‌شود. در این روزها، پایداری هوا و سکون نسبی جو موجب انباشت آلاینده‌های جوی به‌ویژه ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون و کاهش کیفیت هوا در نواحی پرتردد و صنعتی استان تهران می‌شود. هم‌زمان سازمان هواشناسی نیز برای تهران هشدار زردرنگ صادر کرد.

روز پنجشنبه ۱۱ آذر، عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، اعلام کرد که تعداد روزهای هوای آلوده در ۹ روز نخست ماه آذر سال جاری از سال ۱۳۹۰ تاکنون، یعنی در ۱۰ سال گذشته، بی‌سابقه بوده است. در همین روز، شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نیز خبر داد که هوای پایتخت در ۲۸ ایستگاه در شرایط قرمز قرار دارد و در هیچ ایستگاهی قابل ‌قبول گزارش نشده است. این شرکت پیش‌تر نیز با اعلام اینکه آبان آلوده‌ترین ماه سال بود، پیش‌بینی کرده بود که هوای تهران در آذر آلوده‌تر می‌شود.

عباس شاهسونی با بیان اینکه ۲۰ ایستگاه تهران در وضعیت ناسالم برای همه گروه‌ها قرار دارند، گفت: «این مناطق با شاخص بالای ۱۵۰ در وضعیت اضطرار هستند و در منطقه‌های ۱۸، ۲، ۱۹ و ۶ شدیدترین وضعیت آلودگی هوا را داریم.» او به گروه‌های حساس از جمله سالمندان، بیماران تنفسی و قلبی، زنان باردار و کودکان توصیه کرد در سطح شهر تردد نکنند. به گفته او، حتی افراد سالم هم باید تا حد امکان از حضور در فضای باز پرهیز کنند.

«تهران هوا ندارد»، «پایتخت نفس نمی‌کشد»، «شبیخون مازوت به آسمان تهران»، «آسمان تهران در محاصره گوگرد»، این‌ها تیترهای رسانه‌های فارسی‌زبان در هفته‌های اخیر درباره آلودگی هوای تهران است، خبری‌ که سال‌ها است تکرار می‌شود و به‌رغم وعده‌های مقام‌های حکومت ایران برای حل مشکل آلودگی هوا و اجرای «قانون هوای پاک»، هر سال شدت آلودگی هوا از سال پیش بیشتر می‌شود.

با وجود اینکه شواهد نشان می‌دهد که استفاده از سوخت مازوت در صنایع و نیروگاه‌ها در آلودگی هوای پایتخت سهم زیادی دارد، سازمان حفاظت محیط‌ زیست مدعی است که با اجرای کامل وظایف خود، اجازه استفاده از سوخت مازوت را نمی‌دهد و منابع متحرک را مقصران اصلی آلودگی هوای پایتخت معرفی می‌کند. اداره کل هواشناسی استان تهران به‌تازگی اعلام کرده که با افزایش ۱۸ درصدی ترافیک، هوای تهران آلوده‌تر شده است.

با این‌ حال، وحید نوروزی، مشاور فراکسیون محیط‌ زیست مجلس شورای اسلامی، بر این باور است که سازمان حفاظت محیط‌ زیست وظایف اجرایی و نظارتی‌اش برای جلوگیری از مازوت‌سوزی را انجام نداده است. او با بیان اینکه این سازمان از نظر مجوزهای قانونی برای مقابله با فعالیت‌هایی که برای محیط‌ زیست آسیب‌زا هستند، اختیار تام دارد، به خبرگزاری ایسنا گفت: «در حال حاضر این سازمان در موضوع آلودگی هوا نقش نظارتی خود را به‌درستی انجام نداده و در مواردی مانند شایعات مصرف مازوت در کشور به موضوع ورود جدی نکرده است.»

در حالی‌ که سازمان حفاظت از محیط‌ زیست هرگونه کم‌کاری در مقابله با آلودگی هوا را انکار می‌کند و سازمان‌های مرتبط توپ را در زمین یکدیگر می‌اندازند، آلودگی هوای تهران بلای جان شهروندان تهرانی شده است، به‌طوری‌ که بر اساس آمار اعلام‌شده وزارت بهداشت، در سال گذشته (۱۳۹۹) نزدیک به ۴۰۰۰ مرگ منتسب به‌ مواجهه با ذرات معلق در تهران رخ‌داده است و همه ساکنان شهر تهران نیز «تحت تاثیر آلودگی هوا» بوده‌اند.

با این‌ حال انتقادهای شهروندان و رسانه‌ها به وضعیت موجود، انکار یا واکنش‌ طلبکارانه مسئولان را به دنبال داشته است؛ یکی از این مسئولان فریدون عباسی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، است که هم‌زمان با افزایش انتقادها درباره استفاده از مازوت، خطاب به مردم تهران گفت: «اگر گرما می‌خواهیم و می‌خواهیم زنده بمانیم، باید آلودگی را نیز مقداری تحمل کنیم.»