منابع خبری در شهرهای میمنه، کابل و مزارشریف، در گفت‌وگو با خبرنگار ایندیپندنت فارسی می‌گویند که مسئولان زندان‌های طالبان از خانواده‌های زندانیان در ازای سه وعده غذا و محل استراحت پول می‌گیرند و چنانچه خانواده‌های زندانیان مبلغ مشخص‌شده از سوی طالبان را نپردازد، زندانیان به شیوه‌های بی‌رحمانه‌ مورد شکنجه و آزار بیشتر قرار می‌گیرند.

رسول (نام مستعار) از ساکنان شهر مزارشریف که اخیرا برای ملاقات با پسرعموی خود به زندان امنیت ملی طالبان در آن شهر رفته است، مشاهدات خود را از اوضاع زندانیان چنین توصیف می‌کند: «پس از یک ماه تلاش و کوشش فراوان، روز جمعه، ۳ دی‌ماه، اجازه یافتم با پسرعمویم در زندان ملاقات کنم. دست‌ها و پاهایش در زنجیر بود و در اتاق انفرادی نگهداری می‌شد. سر و صورتش ورم کرده بود و نمی‌توانست حرف بزند. در پاها و دست‌هایش نشان شلاق، تماس با برق، و شکنجه با تیغ دیدم. توان ایستادن و سخن گفتن نداشت.»

به گفته رسول، پسرعموی او عضو سابق نیروهای مسلح مردمی بود که با طالبان می‌جنگید. با فروپاشی دولت، او هم سلاح و تجهیزات نظامی خود را تسلیم طالبان کرد، اما بازداشت شد و اکنون به عنوان زندانی سیاسی، به شدت شکنجه می‌شود. 

رسول می‌افزاید در دو ماهی که از زندانی شدن پسرعمویش می‌گذرد، خانواده‌ او هر هفته‌ در ازای سه وعده غذا و سرپناه و محل استراحت، به مسئولان زندان طالبان پول می‌پردازند، اما بر اساس آنچه او به‌چشم دیده است، نه مکانی برای استراحت وجود دارد و نه غذایی که زندانی با آن تغذیه شود. به گفته رسول، خانواده پسرعمویش برای هر شبانه‌روز، مبلغ ۱۵۰ افغانی برای سه وعده غذا و ۵۰  افغانی برای محل استراحت او به مسئولان زندان طالبان می‌پردازند. او می‌گوید، همین پول از خانواده‌های همه زندانیان در تمامی زندان‌های طالبان جمع‌آوری می‌شود، اما زندانیان نه تنها در ازای این پول غذا دریافت نمی‌کنند، بلکه به شیوه‌های بی‌رحمانه شکنجه می‌شوند.

رسول می‌افزاد، زندانیانی که خانواده‌های آنان توان پرداخت پول سه وعده غذا و محل خواب را ندارند و در پرداخت آن مبلغ تاخیر کنند، بیشتر شکنجه می‌شوند.

 کبیر، از ساکنان شهر میمنه، در ماه اکتبر گذشته  ۲۵ روز به اتهام داشتن اسلحه و همکاری با مخالفان طالبان در زندان آن گروه سپری کرد. او پس از آزادی از زندان طالبان، به یکی از کشورهای همسایه افغانستان گریخت و اکنون در آوارگی به‌سر می‌برد. او می‌گوید، زندان به یکی از منابع درآمد طالبان تبدیل شده است، چون فرماندهان این گروه افراد را به بهانه‌های مختلف بازداشت می‌کنند و پس از دریافت مبالغ هنگفت، آزاد می‌سازند.

این زندانی پیشین، در مورد تجربه‌اش از زندان طالبان در شهر میمنه می‌گوید: «شکنجه و اخاذی از افراد، به نوع اتهام، قومیت، و فعالیت‌های افراد در گذشته بستگی دارد. بیشترین کسانی که مورد شکنجه‌های وحشتناک قرار می‌گیرند، اعضای نیروهای امنیتی و افراد نزدیک به سیاست‌مداران در دولت قبلی هستند، و نیز افرادی که دشمنی شخصی با فرماندهان طالب دارند.» 

کبیر به اتهام داشتن اسلحه زندانی شده بوده است و به گفته او، پس از پرداخت ۸۰ هزار افغانی ( معادل حدود ۷۵۰ دلار)، از زندان طالبان آزاد شده است. او می‌گوید، هر یک از فرماندهان طالبان در حوزه‌های امنیتی خود زندان‌های شخصی دارند و دشمنان و مخالفانشان را بازداشت و شکنجه می‌کنند. به گفته رسول، اغلب افرادی که بدون در جریان قرار گرفتن مسئولان ارشد طالبان، به اسارت فرماندهان این گروه درمی‌آیند، پس از شکنجه و پرداخت پول آزاد می‌شوند. اما کسانی که با توافق استاندار، فرمانده نظامی، و یا به دستور قاضی طالبان بازداشت می‌شوند، در زندان‌های عمومی نگهداری می‌شوند.

کبیر در مورد انواع شکنجه در زندان‌های طالبان می‌گوید: «هر یک از افراد طالبان به شیوه خودش شکنجه می‌کند. یک فرمانده طالب، بدن فرد زندانی را برهنه می‎‌کند و با سیم و شلاق شکنجه می‌کند و دیگری با برق. بدترین شکنجه‌‌ای که من دیدم، برق دادن افراد بود. یکی از زندانیان کهن‌سال را با سیم چنان زدند که در جریان شکنجه و داد و فریاد، دچار خون‌ریزی مغزی شد و دیگر به حال نیامد.»

یک شهروند ساکن کابل نیز تایید می‌کند که زندان‌های طالبان در حوزه‌های مختلف شهری و زندان‌های مرکزی آن گروه، از خانواده‌های زندانیان در ازای سه وعده غذا و محل استراحت پول می‌گیرند.

زبیده (نام مستعار) که همسرش به اتهام فعالیت سیاسی علیه طالبان، به دست نیروهای آن گروه بازداشت شده و از دو ماه پیش بدین‌سو در زندان است، می‌گوید که هر هفته‌ در ازای سه وعده غذای روزانه  و محل خواب همسرش، به طالبان پول می‌پردازد. زبیده در دو ماه گذشته موفق نشده است همسرش را ملاقات کند. او می‌گوید: «شوهرم به اتهام فعالیت سیاسی علیه طالبان بازداشت شد و همین‌قدر می‌دانم که یک هفته نخست در زندان حوزه پنجم امنیت ملی طالبان نگهداری می‌شد، اما نمی‌دانم پس از یک هفته، به کدام یک از زندان‌ها منتقل شده است.»

در دوماه گذشته، زبیده فقط سه بار و هر بار کمتر از یک دقیقه توانسته است با شوهرش تلفنی صحبت کند، اما تلاش‌ها و تضرع مکرر او برای ملاقات بی‌نتیجه مانده است.

در چهار ماهی که از سلطه این گروه بر افغانستان می‌گذرد، روند بازداشت‌های خودسرانه در سراسر افغانستان همچنان جریان دارد و در مواردی رو به ‌افزایش بوده است. 

در چهار ماه گذشته هیچ گزارشی از وضعیت زندان‌های طالبان و نحوه برخورد آنان با زندانیان، از سوی سازمان‌های حقوق بشری و نهادهای ناظر بین‌المللی منتشر نشده است. طالبان به هیچ‌یک از یک سازمان‌ها، از جمله سازمان ملل متحد، حق دسترسی و بازدید زندان‌ها را نداده است.

پاتریشیا گاسمن، معاون بخش آسیا در سازمان دیده‌بان حقوق بشر، روز شانزدهم آذر در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی گفت که آن نهاد تلاش می‌کند به زندان‌های طالبان دسترسی یابد، زیرا نگرانی‌های زیادی از نقض گسترده حقوق بشر در زندان‌ها در میان است. پاتریشیا گاسمن افزود که دسترسی به زندان‌های طالبان و آگاه شدن از وضعیت و رخدادهای درون زندان‌های طالبان دشوار است، اما سازمان ملل متحد باید چنان امکانی را برای نهادهای حقوق بشری فراهم سازد.