در یک سال منتهی به ۱۱ دیماه ۱۴۰۰، دستکم ۲۱۵ کولبر کُرد در مناطق مرزی ایران کشته و زخمی شدند. از این تعداد، شش نفر آنان کودکان زیر ۱۸ سال بودند.
سازمان حقوق بشری ههنگاو در گزارش سالیانهاش درباره وضعیت حقوق بشر در استانهای کردنشین ایران، اعلام کرد که در سال ۲۰۲۱، دستکم ۱۳۴ کولبر با شلیک مستقیم نیروهای مرزی ایران کشته و زخمی شدند. شش کولبر نیز با تیراندازی نیروهای مرزی ترکیه و عراق مجروح یا کشته شدند.
بیشترین شمار کولبر و کاسبکار در مرزهای استان کردستان (سنندج) قربانی شدهاند که تعداد آنان ۱۰۹ مورد اعلام شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در ادامه این گزارش آمده است که ۵۲ نفر جان خود را از دست دادند و ۱۶۳ نفر نیز زخمی شدند. در سال ۲۰۲۱، دستکم چهار کولبر کرد زیر ۱۸ سال نیز حین کولبری جان خود را از دست دادند و دو کولبر زیر ۱۸ سال مجروح شدند.
پیشتر کانال تلگرامی «کولبرنیوز» اعلام کرده بود که فقط در آبانماه ۱۴۰۰، نیروهای انتظامی مستقر در مرزهای کردستان، ۵۰ کولبر را با شلیک مستقیم کشته و زخمی کردهاند. طبق این گزارش، ۱۲ نفر بهدلیل انفجار مین و چهار نفر به دلیل سوانح رانندگی ناشی از تعقیب نیروهای مرزی زخمی شدند و یا جان باختند.
کولبری شغلی خطرناک با درآمد اندک است اما ساکنان استانهای غربی ایران بهدلیل نبود فرصتهای شغلی بهناچار آن را انتخاب میکنند. کولبران اگر از تیراندازی نیروهای مرزی در امان بمانند، باز هم خطرهایی مثل سقوط از ارتفاع، انفجار مین، سرمازدگی، دستگیری و تصادف آنان را تهدید میکند.
بسیاری از کولبران نوجوانان زیر ۱۸ سالاند که برای کمک به تامین مخارج خانواده، کولبری میکنند. آبانماه امسال بود که خبر رسید سروش رحمانی نوجوان کولبر ۱۵ ساله بهدلیل تیراندازی ماموران به چند راس قاطرش و کشته شدن آنها، به زندگی خود پایان داد. سروش اهل روستای «هانی گرمله» از توابع شهرستان پاوه بود و پس از ورشکستگی و بیماری پدرش، قاطرها را قرض گرفته بود که با آنها کار کند.
رسول خضری، نماینده سردشت و پیرانشهر در مجلس نهم و دهم، از جمله افرادی بود که طرح ممنوعیت شلیک مستقیم به کولبران را به مجلس برد اما طرح او در مجلس پیشین به نتیجهای نرسید.
کولبران و فعالان مدنی کردستان بارها اعلام کردهاند که در صورت ایجاد فرصتهای شغلی و توجه دولت به این منطقه، از این کار سخت و مشقتزا دست میکشند اما جمهوری اسلامی ایران نه تنها برای حمایت و اشتغالزایی در مناطق مرزی و محروم اقدامی نمیکند، بلکه دست نیروهای مرزی را در تیراندازی و دستگیری کولبران باز گذاشته است.