پس از نزدیک به ده سال، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، در اقدامی غیرمترقبه وارد اسرائیل شد و با بنی‌گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، در محل سکونت او در شرق تل‌آویو دیدار کرد. همچنان که انتظار می‌رفت، آن دیدار با واکنش‌های مختلفی از سوی مخالفان فلسطینی و شهروندان اسرائیلی روبه‌رو شد، اما هدف از اشاره به آن، پرداختن به واکنش‌های مخالفان و شگفت‌زده شدن کسانی‌ نیست که توقع چنان دیداری را نداشتند، بلکه پرسش مهم این است که آن دیدار چه دستاورد جدیدی داشت، و چرا محمود عباس پس از آن‌ همه بدوبیراه گفتن در مورد «توافق ابراهیم» و تهدید کشورهایی که با اسرائیل صلح کردند، برای دیدار با بنی‌گانتز به تل‌آویو رفت؟

این در حالی است که تلویزیون اسرائیل به نقل از محمود عباس، اظهار داشت که رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین می‌داند که در دوره نفتالی بنت، نخست‌وزیر کنونی اسرائیل، دستیابی به «پیشرفت سیاسی» ممکن نیست و هیچ گام عملی در این راستا برداشته نخواهد شد.

پس از نشست محمود عباس و بنی‌گانتز، حسین الشیخ، عضو کمیته مرکزی جنبش فتح، در توییتی نوشت: «در این نشست، درباره اهمیت گشودن یک افق سیاسی که منجر به راه‌حل سیاسی مطابق با استانداردهای بین‌المللی شود، بحث و بررسی صورت گرفت.» او افزود: «این نشست، تلاش جدی و جسورانه‌ای برای گشودن یک مسیر سیاسی مبتنی بر قطعنامه‌های سازمان ملل متحد و پایان دادن به اقدامات تشدیدکننده علیه مردم فلسطین» است.

آیا این همان خواسته‌ای نیست که کشورهای امضاکننده «توافق ابراهیم» مطرح کردند و محمود عباس در آن زمان با لحن تندی آن را مورد انتقاد قرار داد، و علاوه برآن، جنبش فتح و سایر گروه‌های فلسطینی نیز برقراری هرگونه روابط با اسرائیل را به شدت محکوم کردند؟ اکنون رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین برای توجیه دیدارش با وزیر دفاع اسرائیل، همان اظهارات و استدلال‌ها را تکرار می‌کند.

البته ذکر این ماجرا برای برانگیختن احساسات و به چالش کشیدن دیگران نیست، بلکه هدف این است که چه فرصت‌های خوبی به دلیل اتخاذ مواضع ناموجه از دست رفت. هنگامی‌ که «توافق ابراهیم» به امضا رسید، صاحب‌نظران و کارشناسان بر این باور بودند که باید محمود عباس و همراهانش تلاش‌های خود را برای فراهم کردن زمینه مذاکره و رسیدن به توافق با اسرائیل ادامه دهند.

فلسطینی‌ها چقدر از اظهارات تند و چالش برانگیز و برنداشتن گام‌های سیاسی جدی که مستلزم شرایط است، متضرر شده‌اند؟ آیا بهتر نیست که محمود عباس ضمن ادامه تلاش‌های سیاسی، همت گمارد و دلیل به تعویق انداختن تعامل با اسرائیل را افشا کند؟

گفته می‌شود که مذاکره با اسرائیل اتلاف وقت است و اسرائیلی‌ها هیچ امتیازی نداده‌اند و در هیچ مقطعی برای رسیدن به توافق، جدی نبوده‌اند، و علاوه برآن، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، نیز همواره از اسرائیل جانبداری می‌کرد. آن‌چه می‌گویند، درست است، اما اکنون چه تغییری در رفتار اسرائیل پدید آمده است تا محمود عباس به دیدار بنی‌گانتز بشتابد؟

آری، مسلم است که هیچ تغییری در دیدگاه و عملکرد اسرائیل پدید نیامده و هیچ فرصت تازه و روشنی فراهم نیست، اما این امر نمی‌تواند دلیلی برای قطع رابطه، یا توقف مذاکرات و اتخاذ اقدام متقضی سیاسی باشد. هیچ تناقضی در این راهبرد وجود ندارد، زیرا ادامه روال کنونی، منجر به تضعیف جنبش «فتح» و افزایش قدرت «حماس» می‌شود و در نتیجه، فلسطینیان با رنج و مشقت بیشتری مواجه می‌شوند.

رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین باید به دنبال استفاده از هر فرصتی، از جمله «توافق صلح ابراهیم» باشد که مسیر رسیدن به حل منازعه فلسطین و اسرائیل را هموار می‌کند و از چنین فرصت‌هایی برای منطقی کردن گفتمان فلسطین بهره‌برداری کند، زیرا ادامه ستیزه‌جویی تنها به نفع حماس است و جز آن ‌که باعث تشدید اختلاف و چندپارگی میان فلسطینی‌ها ‌شود، سود دیگری در پی ندارد.

بنابراین، ایجاب می‌کند که محمود عباس پس از سفر به اسرائیل، به دنبال گفتمانی واقع‌بینانه و منطقی باشد که بتواند شکافی را که اظهارات رهبران فلسطینی ایجاد کرده است، از جمله برخی از اظهارات خودش با کشورهای عربی، پر کند و منجر به احیا و تقویت روابط فلسطین با جهان عرب شود. ضروری است که تشکیلات خودگردان فلسطینیان به‌ جای سردادن شعارهای پوپولیستی که هیچ سودی برای ملت فلسطین ندارد، گام‌های سیاسی منطقی بردارد.

برگرفته از الشرق الاوسط