ادعای سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت، درباره کاهش قیمت ۱۵۰۰ قلم کالا پس از درج قیمت تولیدکننده با واکنش و انتقاد بسیار کارشناسان اقتصادی، رسانه‌ها و کاربران رسانه‌های اجتماعی مواجه شد.

فاطمی‌امین روز دوشنبه، ۱۱ بهمن، در نشستی با استانداران، مدعی شد که درج قیمت تولیدکننده باعث شده است قیمت یک هزار و ۵۰۰ قلم کالا کاهش یابد. او پیش‌تر نیز گفته بود که با اجرای این روش، قیمت تولید مشخص می‌شود و با محاسبه سود ۱۵ تا ۲۰ درصدی، گران‌فروشی دیگر ممکن نیست. البته کارشناسان اقتصادی و فعالان صنفی در همان زمان نیز به این روش انتقاد کردند و آن را در کنترل افزایش قیمت کالاها ناکارامد دانستند.

حالا با گذشت حدود یک‌ ماه از این تصمیم، در حالی‌ که مشاهدات میدانی و گزارش‌های رسمی نشان می‌دهند که قیمت کالاها نه‌تنها کاهش نیافته بلکه افزایش یافته‌ است، وزیر صمت ادعا می‌کند که قیمت یک هزار و ۵۰۰ قلم کالا پایین آمده است.

این در حالی است که بر اساس گزارش کارگروه رصد و پایش قیمت اقلام اساسی، قیمت گوشت قرمز، قند و شکر، چای، برنج، حبوبات، موز، سیب، پیاز، خرما، رب، سیب‌زمینی، پودر شوینده و کاغذ در دی‌ماه ۱۴۰۰ به نسبت آذرماه، یک تا ۱۷ درصد افزایش یافته است.

ادعای وزیر صمت واکنش‌های زیادی در پی داشته و برخی کاربران رسانه‌های اجتماعی از فاطمی‌امین خواسته‌اند چند قلم کالا را که قیمت‌ آن‌ها کاهش یافته است، نام ببرد. فعالان صنفی نیز اعلام کرده‌اند که ادعای وزیر صمت با واقعیت‌های بازار همخوانی ندارد. قاسمعلی حسنی، دبیر اتحادیه بنکداران غذایی هم در واکنش به ادعای فاطمی‌امین گفت که از کاهش قیمت هیچ‌یک از اقلام مواد غذایی مطلع نیست.

سیداسماعیل یزدان‌پناه، عضو اتاق بازرگانی ایران، در واکنش به این اظهارات تصریح کرد: «واقعیت بازار نشان می‌دهد که چنین اتفاقی نمی‌تواند رخ داده باشد. این اقدام حتی کاهش عرضه و ناامیدی تولیدکنندگان را هم به دنبال داشته و به نظر نمی‌رسد که واقعیت داشته باشد.»

مهراد عباد، دیگر عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، هم این طرح را «ناپخته و عجیب» توصیف کرد و به خبرگزاری ایلنا گفت: «هرکجا که قیمت‌گذاری وارد می‌شود، مشکل ایجاد می‌کند و نتیجه عکس می‌دهد و شاید باعث افزایش قیمت کالا هم بشود.»

آشفته‌بازار قیمت

بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که طرح وزیر صمت برای درج قیمت تولیدکننده روی کالاها نه‌تنها کاهش قیمت‌ها را به دنبال نداشته بلکه آشفته‌بازاری ایجاد کرده که بسیاری مواقع به جدال خریداران و فروشندگان منتهی شده است.

روزنامه آرمان ملی در گزارشی با عنوان «آقای وزیر لطفا سری به فروشگاه‌ها بزنید!» در گفت‌وگو با برخی کارکنان فروشگاه‌ها در تهران، طرح وزارت صمت را بررسی کرده است.

در این گزارش به نقل از یک فروشنده آمده است: «ما هر روز با مشتری و فروش کالا در ارتباطیم و در مدتی که این طرح اجرا شده تا الان، هیچ کالایی حتی یک درصد هم ارزان نشده؛ این در حالی است که روی بیشتر کالاها قیمت تولیدکننده هم درج شده است. تنها تاثیری که این کار داشته، سردرگمی و نارضایتی مشتریان بوده است.»

به گفته این فروشنده، در حال حاضر فروشگاه‌ها باید قیمت را خودشان محاسبه کنند و این کار وضعیت آشفته‌ای را ایجاد کرده است. او افزود: «در حقیقت توجیه ‌کردن مشتری کار سختی شده؛ یعنی باید یک نفر از صبح تا شب در فروشگاه به مشتریان درباره روش تعیین قیمت مصرف‌کننده توضیح دهد که مثلا چرا قیمت روی کالا با قیمت فاکتور متفاوت است.»

فروشنده دیگری نیز در همین زمینه گفت: «این طرح در کاهش قیمت کالا هیچ تاثیری نداشته و فقط دردسر فروشگاه‌ها را زیاد کرده است. دلیل آن هم این است که مثلا روی آب‌معدنی قیمت دو هزار تومان درج شده که با محاسبه سود دو هزار و ۵۰۰ تا دو هزار و ۶۰۰ تومان برای فروشنده تمام می‌شود و باید با قیمت بالاتر به مشتری بفروشیم و این باعث شده است بین مشتری و فروشنده بحث و جنگ اعصاب ایجاد شود.»