اگر برای صدمین بار خبر واگذاری استقلال و پرسپولیس را می‌خوانید از هواداران فوتبال ایران محسوب می‌شوید و ناباوری هنگام خواندن وعده‌ها واکنش طبیعی ذهن شما است. جلسه هیئت واگذاری استقلال و پرسپولیس، ارزش این دو باشگاه را اعلام کرد: پرسپولیس ۳۲۱۰ میلیارد و استقلال ۲۷۸۰ میلیارد.
در فروردین‌ماه ۱۴۰۰، ارزش پرسپولیس ۱۸۰۰ و ارزش استقلال ۱۶۰۰ میلیارد تومان اعلام شده بود. اینکه از فروردین تا بهمن چرا ارزش این دو باشگاه چنین افزایش چشمگیری داشته، سوالی بی‌پاسخ است. مبنای ارزش‌گذاری این دو باشگاه روشن نیست و رئیس سازمان خصوصی‌سازی می‌گوید کارشناسان دادگستری قیمت‌گذاری کرده‌اند. قیمت خیالی استقلال و پرسپولیس از بسیاری باشگاه‌های پرطرفدار و قدیمی در اروپا بیشتر است، درحالی‌که استقلال و پرسپولیس هرسال به بدهی‌های خود می‌افزایند و تراز مالی منفی دارند.
واگذاری استقلال و پرسپولیس در بورس وعده دولت پیشین هم بود. در دوره وزارت مسعود سلطانی‌فر، سال‌ها درباره واگذاری سهام این دو باشگاه در بورس بحث شد و حتی به قیمت‌گذاری رسیدند، اما هرگز قدم نهایی برداشته نشد.
این بار نیز وعده‌ها مشابه تمام وعده‌های پیشین است، اما حسین قربان‌زاده، رئیس سازمان خصوصی‌سازی خبر می‌دهد که در هفته اول اسفندماه نماد این دو باشگاه در بورس درج می‌شود. پنج درصد از سهام استقلال و پرسپولیس به بازیکنان و مربیانی تعلق می‌گیرد که با این دو باشگاه قرارداد داشته‌اند، ۵ درصد دیگر نیز به هواداران واگذار می‌شود؛ اما بازهم تصمیم‌گیری و مدیریت در استقلال و پرسپولیس در اختیار دولت خواهد بود.
چه انگیزه‌ای جز علاقه هواداران می‌تواند باعث شود سهام دو شرکتی که هرسال به زیان و بدهی‌های خود می‌افزایند، خریدار داشته باشد؟ رئیس سازمان خصوصی‌سازی از مشارکت هواداران حرف می‌زند، اما منطق اقتصادی برای خرید سهام استقلال و پرسپولیس مطرح نیست. استقلال و پرسپولیس از فصل جاری لیگ قهرمانان آسیا حذف شده‌اند. دو دلیل از دلایل حذف این دو باشگاه بدهی‌های انباشته و مالکیت دولتی است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
رئیس سازمان خصوصی‌سازی می‌گوید: «ترکیب سهامداری این دو باشگاه بررسی می‌شود و در شش ماه آینده تا اواسط سال ۱۴۰۱ بلوک‌های مدیریتی این دو باشگاه هم واگذار خواهد شد تا هم حکمرانی بهتری در این باشگاه داشته باشیم و هم مشکل حذف آن‌ها از لیگ قهرمانان آسیا برطرف شود.»
به نظر می‌رسد برای مخفی کردن مالکیت دولتی استقلال و پرسپولیس و بازگشت آن‌ها به لیگ قهرمانان آسیا در فصل آینده، دوباره موضوع ورود به بورس مطرح شده است. درآمد هرکدام از باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس را با تصورهای سازمان خصوصی‌سازی، ۲۵۰ میلیارد تومان در سال آینده تخمین زده‌اند.
رئیس سازمان خصوصی‌سازی می‌گوید: «درآمدزایی‌شان در سال آینده بالغ بر ۲۵۰ میلیارد تومان برای هرکدام از باشگاه‌ها پیش‌بینی شده و این‌ها همه مورد بررسی قرار گرفته است. طبیعتا مشکل اصلی تیم‌ها مشکل مالیاتی است که اصل، جرایم و نوع مالیاتی که دارند محل صحبت و بحث است. امکان کاهش بدهی مالیاتی‌شان وجود دارد و این به کاهش زیان این دو باشگاه کمک می‌کند.»
استقلال و پرسپولیس بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان بدهی مالیاتی دارند و اینکه چرا باید مالیات آن‌ها کسر شود، روشن نیست. درآمد استقلال و پرسپولیس با فرض دریافت حق پخش تلویزیونی محاسبه شده است، درحالی‌که صداوسیمای انحصاری در ایران هیچ تمایلی به پرداخت حق پخش نشان نداده است و باشگاه‌ها حتی با مالکیت دولتی قدرت تقاضای این حق بدیهی خود را از صداوسیما نداشتند.
قیمت‌گذاری متفاوت استقلال و پرسپولیس به سوژه جدل هواداران تبدیل شد. برای هواداران اینکه چرا تفاوت حدود ۴۰۰ میلیاردی بین ارزش‌گذاری دو باشگاه وجود دارد، حساسیت‌برانگیز است، اما فارغ از این تفاوت مسئله مهم‌تر چگونگی رسیدن به این ارقام است.
واکنش قربان‌زاده، رئیس سازمان خصوصی‌سازی این بود: «هواداران فوتبال باید در نظر داشته باشند که این ارزش‌گذاری را کارشناسان رسمی دادگستری انجام داده‌اند و آن‌ها این کار را قبلا برای صدها شرکت بزرگ دیگر نیز انجام دادند. این ارزش‌گذاری بر اساس پارامترهای متفاوت ازجمله اسنادی که خود باشگاه‌ها در اختیار کارشناسان قرار داده، انجام گرفته است، اما به آن معنا نیست که یک باشگاه بر دیگری برتری دارد. در این ارزش‌گذاری کارشناسان شاخص‌های مختلفی مانند مسئله دارایی‌های ثابت و املاک دو باشگاه، موضوع ارزش نام بازرگانی و هم‌چنین مسائل مربوط به صورت‌های مالی اعم از مطالبه‌ها، بدهی‌ها و مسائل مالیاتی که به‌هرحال مانند یک معضل همواره این دو باشگاه را تهدید کرده است را مورد توجه قرارداده‌اند.»
سازمان خصوصی‌سازی سازوکار دریافت حق پخش تلویزیونی از رسانه انحصاری صداوسیما و سازوکار قیمت‌گذاری این دو باشگاه را اعلام نمی‌کند و نمی‌دانیم درآمد ۲۵۰ میلیاردی و ارزش‌گذاری ۳۲۱۰ و ۲۷۸۰ میلیاردی در واقعیت اقتصادی بازار دولتی فوتبال ایران چه کارکردی دارند؟
