بقایای یک موشک با وزن نزدیک به سه تن روز جمعه با سرعت ۹ هزار و ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت به سمت پنهان ماه برخورد میکند. این نخستین موردی است که بشر زبالههای فضایی را بدون هدفگیری در یک جرم آسمانی تخلیه میکند.
بر مبنای ردیابی مسیر حرکت، انتظار میرود این زبالهها در روز ۴ مارس (۱۳ اسفند) روی ماه سقوط کنند و احتمالا دهانه [برخوردی] کوچکی از خود به جا بگذارند که میتواند چند کامیون نیمهتریلر را در خود جای دهد.
ابتدا تصور میشد که این جسم یک تقویتکننده موشک فالکون ۹ اسپیساکس باشد، اما دانشمندان به سرپرستی ویشنو ردی، از دانشگاه آریزونا در ایالات متحده، چند هفته است که چرخش موشک و بازتاب نور آن را بهدقت زیر نظر گرفته و گفتهاند که منشا چینی دارد.
آنها بر این باورند که این زباله فضایی به احتمال زیاد قسمت تقویتکننده موشکی است که فضاپیمای چینی چانگ ایی-۵ تی.۱ (Chang’e 5-T1) را در سال ۲۰۱۴ به ماه پرتاب کرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
کارشناسان میگویند این فضاپیما به زمین بازگشت، اما ممکن است تقویتکننده از آن پس بهطور نامنظم و آشفته در فضا حرکت کرده باشد و اخیرا گرانش ماه آن را کشیده و به ماه نزدیکترشده است.
با این حال، منابع رسمی چینی در مورد این نظریه ابراز تردید کردهاند. محققان گفتند که این شیء ممکن است جایی در نزدیکی دهانه هرتزسپرونگ در سمت تاریک ماه برخورد کند و حفرهای به عرض ۱۰ تا ۲۰ متر ایجاد و گردوغبار را به فاصله صدها کیلومتر در سطح خشک و بایر ماه در هوا پراکنده کند.
تنر کمبل، پژوهشگر دانشگاه آریزونا، در اظهاراتی گفت: «به مشاهده چگونگی ایجاد دهانهها در اثر برخوردها علاقه و توجه ویژهای وجود دارد. این مسئله همچنین از منظر پیشبینی مداری نیز جالب است؛ زیرا این شیء بدون پیشرانش بین زمین و ماه در حرکت است.»
کمبل افزود: «این فقط یک موشک فاقد انرژی جنبشی است که با انرژی خود و فشار تابش خورشیدی حرکت میکند؛ از این رو میتوانیم [دقت] مدلهای خود را ارزیابی کنیم و ببینیم پیشبینیهایمان چقدر خوب است.»
گریس هلفرتی، یکی دیگر از پژوهشگران بخش تجزیهوتحلیل، میگوید: «اگرچه این برخوردی خسارتبار نیست، تصور وجود تعداد زیادی از این اجرام با مدارها و ماهیتهای نامشخص در فضا نگرانکننده است. ما به مدیریت بهتر حملونقل فضایی نیاز داریم.»
در حالی که از آغاز ماموریتهای اکتشافی با تمرکز بر ماه، نمونههای متعددی از برخورد زبالههای [فضایی] به سطح ماه از جمله لونا ۲ اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۵۹، وجود داشت، کارشناسان میگویند که برخورد پیشرو نخستین برخورد زبالههای فضایی از تقریبا یک دهه گذشته است که با سرعت و انرژی زیاد در فضا حرکت میکند.
سازمان فضایی اروپا اعلام کرد که از آغاز عصر فضا تاکنون، بیش از ۱۲ هزار ماهواره به مدار زمین پرتاب شده است- که از بین آنها بیش از ۵۰۰۰ تا هنوز فعالاند- و بیش از ۳۶ هزار قطعه زباله یا زباله فضایی فعال وجود دارد.
جاناتان مکداول، از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین (CFA)، میگوید: «ما اینک در دورانی به سر میبریم که بسیاری از کشورها و شرکتهای خصوصی دارند اشیایی در اعماق فضا قرار میدهند؛ بنابراین زمان آن فرا رسیده است که از این تغییرها آگاه باشیم. در حال حاضر [برای چنین کاری] هیچ کسی وجود ندارد. فقط چند فرد علاقهمند [با اختصاص] اوقات فراغت خود.»
ردی میگوید: «فقط تعداد کمی از اجرام در مدار ماه وجود دارد، اما امیدوارم این رویداد مشکل فزاینده زبالههای فضایی را آشکار کند. این جامعه علمی نگران افزایش آلودگی است.»
© The Independent