فردی از طناب و بالای حوضی از مایعی سیاه آویزان است و تاب می‌خورد. در یکی از همین تاب خوردن‌ها، با مایع سیاه برخورد می‌کند و کمی از آن به اطراف حوض ریخته می‌شود؛ اتفاقی که واکنش بسیاری از هنرمندان و مردم را در شبکه‌های اجتماعی برانگیخته است، زیرا نه آن حوض و نه مکانی که حوض در آن قرار گرفته است، هیچ‌کدام معمولی نیست.
سال ۱۹۷۷، موزه هنرهای معاصر تهران یکی از آثار مجموعه «حوض روغن» اثر «نوریوکی هاراگوچی» را خرید و در کف موزه تعبیه کرد. «ماده و فکر» حوضچه فولادی مربع‌شکلی پر از روغن سوخته است که مثل یک آیینه، انعکاس اجسام را می‌توان در آن دید. ماده و فکر تنها اثری است که چهل سال عضو ثابت موزه هنرهای معاصر بود و همه می‌توانستند از آن بازدید کنند.
نوریوکی هاراگوچی متولد سال ۱۹۴۶ در یوکوسوکای ژاپن، فارغ‌التحصیل رشته نقاشی از دانشگاه نیهون توکیو و یکی از مهمترین هنرمندان سبک پست-مینیمالیسم نه‌تنها در ژاپن که در سرتاسر جهان است. هاراگوچی در ابتدا به سبب تاثیر از جنگ، در آثارش از ادوات جنگی استفاده می‌کرد، ولی بعدها در خلق آثارش به ترکیب مواد طبیعی و ابزار صنعتی روی آورد که اکنون یکی از مهمترین جنبش‌های هنری شناخته می‌شود. جنبش «مونو-ها» با شعار «مکتب اشیاء» در دهه ۱۹۶۰ میلادی به دست «لی اوفان» کره‌ای و «نوبو سِکینه» ژاپنی در توکیو بنیان‌گذاری شد و هدفش این بود که به‌جای خلق اثری هنری به شیوه سنتی، از ابزار و وسایلی استفاده کند که از پیش وجود دارد. هنرمندان این جنبش، ترکیب و همبستگی مواد طبیعی و صنعتی مثل صفحات فولادی، شیشه، لامپ، پنبه، اسفنج، کاغذ، چوب، روغن، و آب را بررسی و سعی کردند با استفاده از آن‌ها، آثار هنری مفهومی خلق کنند. این جنبش در واقع از رخدادهای اجتماعی، سیاسی، و شورش‌هایی متأثر است که در دهه ۶۰ در ژاپن صورت گرفت.
هاراگوچی نیز در همان سال‌ها به این جنبش پیوست، و درحال حاضر یکی از رهبران «مونو-ها» شناخته می‌شود. استفاده از ادوات جنگی و سلاح در آثار اولیه این هنرمند، آیینه‌ای است از آثار جنگ در زندگی بشر. تندیس A-4E Skyhawk مجسمه‌ای معروف از این هنرمند ژاپنی است که در واکنش به جنگ ویتنام در دانشگاه نیهون ساخته شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آثار هاراگوچی را می‌توان در سبک‌های پست-مینیمالیسم و مفهومی دسته‌بندی کرد؛ آثاری انتزاعی که در عین حال بیانگر واقعیت‌های جهان و اجتماع نیز هستند. «حوض روغن» که یک نمونه آن در موزه هنرهای معاصر هم وجود دارد، مهمترین اثر این هنرمند است. حوض روغن در سال ۱۹۷۱ ساخته شد و اولین بار در سال ۱۹۷۷ در کاسل آلمان و در نمایشگاه آثار معاصر Documenta 6 که امروز هم از اهمیت زیادی برخوردار است، نمایش داده شد. در آثار هاراگوچی نقاشی‌های انتزاعی بسیاری نیز وجود دارد که از ماده پلی اورتان در آن‌ها استفاده شده است و در آن زمان کارهایی پیشرو در هنر به‌شمار می‌آمدند.
به گفته هاراگوچی، استفاده از روغن در ماده و فکر اتفاقی بود. او ابتدا قصد داشت از آب در این اثر استفاده کند، ولی به این نتیجه رسید که نمونه‌هایی از آثار این‌چنینی با آب پیش از آن وجود داشته است. پس از آن، روغن را با رنگ سیاه ترکیب کرد، اما رنگ نیز به مرور زمان ته‌نشین شد و از آنجا که می‌خواست حتما ماده‌ای سیاه‌رنگ و براق برای رساندن مفهوم اثر داشته باشد، روغن سوخته را امتحان کرد که خاصیت کربنی آن می‌تواند تا سال‌ها سالم و دست‌نخورده باقی بماند. البته هاراگوچی معتقد بود که برداشت مفهوم از این اثر به عهده مخاطب است، و او ترجیح می‌دهد برداشت‌های مختلف از آن را ببیند تا یک مفهوم به‌خصوص را، و این موضوع که حتی پس از گذشت سال‌ها مفاهیم متعددی از اثر او دریافت می‌شود، برایش لذت‌بخش است.
در سال ۱۳۹۶، هاراگوچی برای بازدید و مرمت ماده و فکر به ایران دعوت شد. او از سالم ماندن اثرش پس از ۴۰ سال شگفت‌زده شده بود. او برای مرمت حوض روغن موزه هنرهای معاصر تهران تنها کمی روغن که در اثر زمان تبخیر شده بود به حوض اضافه کرد.
هاراگوچی در سال ۲۰۲۰، در ۷۴ سالگی درگذشت. حالا دو سال پس از مرگ او، در جریان اجرای نمایشی به نام «گربه جاده ابریشم» که یاسر خاسب برای افتتاحیه نمایشگاه «پنج گنج» آن را اجرا کرد، این اثر دچار آسیب و مقداری از روغن آن به بیرون از حوض ریخته شد، اتفاقی که واکنش بسیاری را در شبکه‌های اجتماعی به دنبال داشت. یاسر خاسب به رسانه‌ها گفت که آنچه رخ داد برنامه‌ریزی شده نبوده و او نمی‌خواسته است به اثر آسیب بزند. موزه هنرهای معاصر نیز در بیانیه‌ای نوشت که روغن خارج شده از حوض جایگزین خواهد شد. اما نگرانی اصلی آن است که با این میزان بی‌توجهی به آثار هنری مهم جهانی در موزه‌ها و اماکن متعدد در ایران، چه عاقبتی در انتظار آن‌ها است؛ آثاری که در هر جایی از جهان به بهترین نحو ممکن از آن‌ها نگهداری می‌شود.
