حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، امشب نیویورک را به مقصد تهران ترک خواهد کرد. رفتنی که شاید به این زودی‌ها برگشتی نداشته باشد. همین دیروز بود که دولت آمریکا با وضع مقررات سخت‌گیرانه جدیدی امکان رفت‌وآمد مقامات جمهوری اسلامی ایران و وابستگان درجه اول آن‌ها را به آمریکا ممنوع اعلام کرد. هرچقدر بدرقه آمریکایی‌ها برای مقامات ایرانی ناخوشایند بود، مقامات حکومتی در ایران استقبال گرمی از حسن روحانی و وزیرخارجه‌اش کردند حتی قبل از اینکه پایشان به خاک وطن برسد!

یک روز بعد از سخنرانی حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل، رهبر جمهوری اسلامی ایران در دیدار با نمایندگان مجلس خبرگان به شکل تلویحی از مواضع حسن روحانی حمایت کرد و صراحتا از ناممکن بودن هرگونه گفت‌وگویی با آمریکا سخن گفت.

علی خامنه‌ای با تأکید بر اینکه راه تعامل و مذاکره با هیچ کشوری به غیر از آمریکا و رژیم صهیونیستی بسته نیست، گفت: «اما به هیچ وجه نباید به کشورهایی که پرچم دشمنی با نظام اسلامی را در دست گرفته‌اند و در رأس آنها آمریکا و این چند کشور اروپایی، اعتماد شود زیرا آنها صریحاً با ملت ایران دشمنی می کنند». 

هرچند که رهبر جمهوری اسلامی ایران مشخصا به اتفاقات و دیدارهای مقامات ایرانی در نیویورک اشاره‌ای نداشت اما رویکرد غالب در حرف‌های او دقیقا همان چیزی بود که انگار پیش از سفر روحانی به آمریکا به وی دیکته کرده بود. 

علی خامنه‌ای البته در بخشی از حرف‌های خود به سخنان دونالد ترامپ و مواضع او درباره ایران و اینکه اگر ایران خواسته‌های آمریکا را انجام دهد وضع مردم بهتر خواهد شد، ادعا کرد که مقامات و رسانه‌های آمریکایی و اروپایی به‌صورت مستمر با تکرار چنین مطالبی در تلاش برای القای این موضوع هستند که «شما نمی توانید» اما مردم ایران به این تبلیغات و القائات توجهی نمی کنند.

به‌نظر می‌رسد اشاره علی خامنه‌ای به تلاش‌های مقامات ایرانی برای نزدیکی به اروپاییان است که در چند روز گذشته و در حاشیه مجمع عمومی بسیار به چشم می‌خورد. 

خامنه‌ای البته باز هم به نقش اروپا اشاره داشت و گفت: «اروپایی‌ها به رغم وعده های خود، عملاً به تحریم های آمریکا پایبند ماندند و هیچ اقدامی انجام ندادند و از این پس هم بعید است کاری برای جمهوری اسلامی انجام دهند، بنابراین باید به‌کلی از اروپایی ها قطع امید کرد».

هم‌زمان با این سخنان علی خامنه‌ای اصلی‌ترین بازوی رسانه‌ای بیت رهبری یعنی روزنامه کیهان در مطلبی با عنوان «آقای روحانی دست مریزاد» به قلم حسین شریعتمداری، به تمجید از سخنرانی رئیس جمهور ایران پرداخت. روزنامه کیهانی که از ابتدای کار دولت حسن روحانی همواره جزو اصلی‌ترین منتقدان این دولت بوده است. 

شریعتمداری در بخشی از این یادداشت می‌نویسد: «در طول چند هفته گذشته و مخصوصاً طی دو روز اخیر که آقای روحانی و هیئت همراه ایشان در نیویورک به سر می‌بردند، سران سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان و سران برخی کشورهای دیگر، در ملاقات‌های جداگانه و نیز ملاقات مشترک با جناب روحانی از ایشان با جدیت و اصرار خواسته بودند به مذاکره‌ای حتی در حد و اندازه یک دیدار کوتاه و یا دیداری در حال عبور از کریدورهای سازمان ملل با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا موافقت کند. اگرچه هنوز بر این باوریم که بعد از بیانیه مشترک خصمانه و اهانت‌آمیز سه کشور اروپایی، ملاقات آقای روحانی با آنان و قهقهه و... شایسته و در شأن رئیس‌جمهور ایران نبود و اهانت به مردم این مرز و بوم تلقی می‌شد ولی سخنان دیروز آقای روحانی در صحن مجمع عمومی سازمان ملل نشان داد که تیر مسموم اروپایی‌ها به سنگ خورده است». 

یادداشت حسین شریعتمداری تا اندازه زیادی شبیه همان حرف‌هایی‌ست که رهبر جمهوری اسلامی ایران در دیدار با نمایندگان مجلس خبرگان زده است. انگار تیغ تیز انتقادات نیروهای تندروی نظام و در راس آن‌ها علی خامنه‌ای بعد از اجلاس سران کشورها در نیویورک بیشتر متوجه طرف‌های اروپایی شده است. کشورهایی که انگار کم کم تعارف را با جمهوری اسلامی کنار گذاشتند و علنی‌تر از هر وقت دیگر ایران را مسئول ناامنی‌های اخیر در منطقه می‌داند. طرف‌های اروپایی در روزهای گذشته جسته و گریخته و رسمی با مقامات ایرانی دیدار کردند و به‌نظر می‌رسد برآیند این دیدارها برای مقامات جمهوری اسلامی آن‌ها را مجاب کرده که اروپایی‌ها را نیز به صف دشمنان خود اضافه کند. 

شاید سخنان احمد خاتمی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس خبرگان از هر سخن دیگری بهتر و روشن‌تر از هر سخن دیگری گویای ادبیات دیپلماتیک جمهوری اسلامی در تعامل با جهان باشد، وقتی امروز و در واکنش به اجلاس عمومی سازمان ملل و گفت‌وگوهای مقامات ایران با طرف‌های اروپایی گفت: «اروپا و آمریکا سروته یک کرباس هستند».

احتمالا بیشترین جمله‌ای که امشب حسن روحانی در مسیر بازگشت به ایران در ذهن تکرار خواهد کرد همان جمله امانوئل مکرون باشد که در راهرو سازمان ملل خطاب به رئیس جمهور ایران گفت: «شاید حالا حالاها به آمریکا نیایید پس بهتر است فرصت ملاقات با ترامپ را از دست ندهید».