به گفته کارگران نیروگاه چرنوبیل، سربازان روس سوار بر خودروهای زرهی و بدون محافظ در برابر پرتو (رادیواکتیو)، از مسیر «جنگل قرمز» بسیار سمی چرنوبیل رد شدند و ابرهای غبار رادیواکتیو را در هوا پراکندند.

یکی از کارمندان چرنوبیل گفت که این اقدام برای سربازانی که محل فاجعه هسته‌ای را تصرف کرده بودند، (عملی) «انتحاری» بود؛ چون استنشاق گردوغبار رادیواکتیو احتمالا به تشعشع‌های داخلی (آلایش هسته‌ای) در بدنشان منجر می‌شود.  

(کمیته) بازرسی دولتی مقررات هسته‌ای اوکراین در ۲۵ فوریه اعلام کرد چون خودروهای سنگین نظامی خاک این منطقه را آشفته کرده‌اند، سطح پرتوها در چرنوبیل افزایش یافته؛ اما تاکنون مشخص نشده بود دقیقا چه اتفاقی افتاده است.

دو کارگر اوکراینی درحال انجام وظیفه بودند که تانک‌های روسی در ۲۴ فوریه، وارد چرنوبیل شدند و کنترل پایگاه را به دست گرفتند؛ جایی که کارکنان آن هنوز مسئول ذخیره‌سازی ایمن سوخت هسته‌ای مصرفی و نظارت بر بقایای بتون‌پوش راکتوری‌اند که در سال ۱۹۸۶ منفجر شد.

هر دو نفر گفتند که تانک‌های روسی و سایر خودروهای زرهی را دیده‌ بودند که از جنگل سرخ رد شدند؛ منطقه‌ای حدود ۱۰۰ کیلومتری شمال کی‌یف، که آلوده‌ترین ناحیه رادیواکتیو در اطراف نیروگاه است.  

او گفت یک کارگر در گفت‌وگو با سربازان عادی که در تاسیسات کنار آن‌ها کار می‌کرد، فهمید آن‌ها درباره انفجار (چرنوبیل) چیزی نشنیده بودند.

ارتش روسیه گفت که پس از تصرف نیروگاه، پرتوها در حد نرمال بودند و اقدام‌های آن‌ها مانع از «تحریک‌های هسته‌ای» احتمالی ملی‌گرایان اوکراینی شد.

روسیه پیش‌تر، این موضوع را که نیروهایش تاسیسات هسته‌ای داخل اوکراین را به مخاطره انداخته‌اند، رد کرده بود.

وزارت دفاع روسیه به اظهارات کارکنان چرنوبیل پاسخی نداد.

[این منطقه] از این‌ رو جنگل قرمز نامیده می‌شود که ده‌ها کیلومترمربع از درختان کاج بعد از جذب پرتوهای ناشی از انفجار قرمز شدند و آن‌قدر آلوده به حساب می‌آیند که حتی کارگران نیروگاه هسته‌ای هم اجازه ندارد به آنجا وارد شوند.

والری سیدا، مدیرکل نیروگاه چرنوبیل، که در زمان حمله روس‌ها آنجا نبود، گفت: «کسی آنجا نمی‌رود... شما را به خدا! هیچ‌کس آنجا نیست.»  

این دو کارمند گفتند که با این حال، کاروان نظامی روسیه از این منطقه عبور کرد. یکی از آن‌ها گفت که از یک جاده متروکه استفاده کرده‌اند.

یکی از منابع گفت: «کاروان بزرگی از خودروهای نظامی در امتداد جاده‌ای درست پشت تاسیسات ما رد شد و این جاده از جنگل سرخ می‌گذرد.»

او گفت: «این کاروان ستون بزرگی از گردوغبار را به هوا پراکند. بسیاری از حسگرهای سنجش میزان پرتو ایمن، [درجه] بیش از حد را نشان دادند.»

پس از ورود نیروهای روسیه، این دو کارمند پایگاه تقریبا یک ماه کنار همکاران خود کار کردند تا اینکه هفته گذشته، فرماندهان روس مجوز جایگزین شدن برخی کارکنان را صادر کردند و به آن‌ها اجازه دادند به خانه بروند.

رویترز نمی‌تواند آنچه آنان روز جمعه به صورت تلفنی و از ترس جانشان، به شرط ناشناس ماندن، گفتند، به‌طور مستقل تایید کند.

روز بعد، نیروهای روسی شهر اسلاووتیچ در نزدیکی چرنوبیل را که بیشتر کارگران پایگاه آنجا زندگی می‌کنند، تصرف کردند.

روز دوشنبه، سیدا و شهردار اسلاووتیچ گفتند که نیروهای روسی اکنون شهر را ترک کرده‌اند.

رویترز نتوانست سطح پرتوها را برای افرادی که در مجاورت کاروان ورودی روسیه به جنگل سرخ قرار داشتند، به طول مستقل تعیین کند.

معاون نخست‌وزیر اوکراین روز یکشنبه در مورد خطر پرتوهای رادیواکتیو در چرنوبیل هشدار داد و از نیروهای روسیه به دلیل «نظامی کردن» این منطقه ممنوع انتقاد کرد.

ایرینا ورشچوک خواهان آن شد که شورای امنیت سازمان ملل برای غیرنظامی کردن این منطقه و اعزام یک نماینده ویژه برای خنثی‌سازی خطر حادثه در محل فجیع‌ترین فاجعه هسته‌ای غیرنظامی جهان، به سرعت اقدام کند.      

۲۷ فوریه، نهاد دولتی اوکراین در زمینه مدیریت منطقه ممنوع اعلام کرد که آخرین سابقه ثبت‌شده‌ یکی از حسگرها در نزدیکی تاسیسات ذخیره‌سازی زباله هسته‌ای، پیش از آنکه کنترل سیستم نظارت از بین برود، نشان داد که میزان پرتو جذب‌شده هفت برابر بیش از حد عادی است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (آی‌ای‌ئی‌ای) روز ۲۵ فوریه اعلام کرد که سطح پرتوها در پایگاه چرنوبیل به ۹.۴۶ میکروسیورت در ساعت رسیده، اما از لحظه ایجاد شدن، «در محدوده عملیاتی» ثبت‌شده در منطقه ممنوع باقی مانده و (سلامت) عموم مردم را تهدید نکرده است.

بر اساس معیارهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در پایگاه این آژانس ثبت است، تا یک میلی سیورت در سال برای جمعیت ساکن و ۲۰ میلی سیورت در سال برای آن‌هایی که به صورت حرفه‌ای با پرتوها سروکار دارند، سطح ایمن به حساب می‌آید که در آن، یک میلی سیورت برابر با هزار میکروسیورت است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که در ۹ مارس، دریافت داده‌های نظارتی از پایگاه چرنوبیل را متوقف کرد.

مقام‌های اوکراینی هنوز منطقه ممنوعه چرنوبیل را خطرناک می‌دانند. براساس قوانین اوکراین، ورود بدون مجوز به محل حادثه (چرنوبیل) جرم محسوب می‌شود.   

گزارش تکمیلی رویترز