مجله اشپیگل، در گزارش مفصلی که از مسیر مهاجرت افغانها به ایران منتشر کرد، از اتفاقهای تکاندهندهای که برای مهاجران افغان در ایران افتاده است، خبر داد. شماری از مهاجران افغان که شاهد مرگ اعضای خانواده خود در بیمارستانهای ایران بودند، مواردی را گزارش کردند که مهاجران افغان، بهویژه جوانان، تنها بهدلیل حادثهای کوچک در ایران روانه بیمارستان شدند و سپس بیمارستان از مرگ آنها خبر داده و پس از چند روز جسد سلاخیشده آنها به خانوادههایشان تحویل داده شده است.
تیم خبرنگاران اشپیگل، که چندین روز در مرز میان افغانستان و ایران در پناهگاههای قاچاقچیان انسان حضور داشتند، در گفتوگو با قاچاقچیان، رانندگان مسیر و مسافران، روز جمعه، ۲۳ اردیبهشت، جزئیات هولناکی از آنچه هر روز در مسیر مهاجرت برای پناهجویان افغان رخ میدهد، منتشر کردند. در این گزارش به نقل از افغانهایی که از ایران بازگشتهاند و نیز مرزبانان طالبان، نوشته شده است که بیشتر اجساد مهاجران افغان که از ایران بازگردانده شده، کلیه و گاهی حتی دیگر اعضای بدنشان را از دست دادهاند.
خبرنگار اشپیگل که شاهد انتقال جسد یک فرد جوان از پل مرزی بود، نوشت: «کفن را باز کردیم، مرد جوان ۲۷ سالهای بود که از سر ناف تا گلویش بریده شده و سپس بخیه زده شده بود.»
یک عضو خانواده این مرد که برای تحویل گرفتن جسد به منطقه مرزی آمده بود، به اشپیگل گفت مرد متوفی، بهعنوان کارگر ساختمانی در تهران کار میکرد و با جراحت جزیی در ناحیه سر، به بیمارستان مراجعه کرد، «اما پس از گذشت چندین ساعت، بیمارستان اعلام کرد که او مرده است اما جسد را بعد از چند روز به ما تحویل دادند».
رانندگان مسیر مرز ایران و افغانستان نیز گفتند هر روز شاهد انتقال اجساد جوانان مهاجر افغاناند که عموما کالبدشکافی شدهاند. یکی از رانندگان به اشپیگل گفت: «من ۱۰ سال است که با ماشین نعشکش رانندگی میکنم، جسدهای مهاجران جوان تقریبا همیشه بخیه زده شدهاند.»
یکی دیگر از رانندگان که برای تحویل گرفتن جسد یک عضو خانوادهاش به پل مرزی آمده بود، به خبرنگار اشپیگل گفت: «قیس (جوان متوفی) درد معده داشت و عصر به بیمارستانی در کرمان رفت و حتی با مادرش تلفنی صحبت کرد و به او گفت که حالش بهتر شده است.» اما صبح روز بعد مسئولان بیمارستان، مرگ این مرد جوان را به خانوادهاش اعلام کردند. جسد قیس نیز مانند دیگر اجساد بریده و بخیه زده شده بود. او در ادامه افزود ایرانیها گفتند: «جسد را پاکسازی میکنیم چون این طوری تمیزتر است».
پیوند اعضای بدن در ایران، از روشهای معمول درمانی برای بیماران لاعلاج است. در زمینه پیوند اعضای بدن، میتوان از کلیهها، کبد، پانکراس، قلب، قرنیه چشم و حتی روده فرد متوفی برای پیوند زدن به بیمار دیگر استفاده کرد. برخی از مردم افغانستان، بهدلیل روحیات و ارزشهای دینیشان، اجازه کالبدشکافی یا پیوند بدن فرد متوفی را به دیگران نمیدهند، اما در ایران، بسیاری از جسدهای مهاجران افغان، بدون رضایت خانوادههایشان کالبدشکافی میشوند. روایتهای خانوادههای افراد متوفی از نحوه مرگ افراد، حتی نشان میدهند که مهاجران جوان افغان، حین بستری شدن در بیمارستانهای ایران به نحو مرموزی فوت میکنند و سپس اعضای بدنشان بیرون کشیده میشوند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ذاکر رحمانی، یکی از مهاجران افغان که در مرز میان افغانستان و ایران برای تحویل گرفتن جسد همسر برادرش آمده بود، به خبرنگار اشپیگل گفت همسر برادرش زن جوانی بود که بهتازگی به شیراز آمده بود و چند روز قبل، هنگامی که احساس درد در شکم اش داشت، به گمان عفونت آپاندیسش، به بیمارستان رفته بود، اما بیمارستان به هیچکس دیگری از اعضای خانواده او اجازه نداد که داخل بیمارستان شود.
رحمانی تصریح کرد: «ساعت ۵ بعد از ظهر همان روز بیمارستان مرگ او را اعلام کرد». رحمانی گفت: «هرچند ما تلاش کردیم که جسد را هرچه زودتر تحویل بگیریم تا مانع کالبدشکافی شویم، اما بیمارستان پس از چهار جسد را به ما تحویل داد». به گفته اعضای خانوادهاش، جسد این زن جوان نیز بخیه زده شده بود، اما بهدلیل حساسیتهای فرهنگی، مردان خانواده زن متوفی، به خبرنگاران اجازه مشاهده جسد را ندادند.
معاون بیمارستان محلی در مرز و سخنگوی استانی طالبان نیز در گفتوگو با اشپیگل، این روایتها را تایید کردند. یک کارمند افغان در آژانس بین المللی مهاجرت (IOM) که اجساد بازگرداندهشده از مرز را ثبت میکند، به اشپیگل گفت هر چند اجازه ابراز نظر رسمی ندارد، اما تایید کرد که «این واقعیت است، هرچند ما فقط اوراق را بررسی میکنیم. اما وضعیت غمانگیزی است.» او در ادامه افزود: «همه میدانند که بهعنوان یک افغان، نباید به بیمارستانی در ایران مراجعه کنند.»
اشپیگل نوشت با توجه به وضعیت وحشتاک فرار و درماندگی مردم، هیچکس علاقهای به بررسی بیشتر این ماجرا ندارد، نه بیمارستان، نه طالبان و نه حتی خانوادههای عزادار. عضوی از یکی از خانوادههای افراد متوفی، به خبرنگار اشپیگل گفت: «همین که ما افغان هستیم، همه چیز واضح است، ما گم شدهایم و راه دیگری نیست.»
بر اساس تخمین قاچاقچیان انسان، روزانه بیش از ۳ هزار نفر به استان نیمروز در غرب افغانستان میروند تا در کاروانهای قاچاق از مرز عبور کنند و به ایران برسند. هرچند همه میدانند که در ایران نیز فرصت کار و زندگی آنچنانی وجود ندارد اما استیصال و درماندگی در افغانستان و برای بسیاری، ترس از انتقامجویی طالبان، آنها را وادار به رفتن در یک مسیر نامعلوم کرده است.
به گزارش اشپیگل، شمار زیادی از افسران و سربازان نیروهای امنیتی دولت پیشین افغانستان، نیز در میان مهاجراناند. این افراد گفتند که از ترس اقدام طالبان به کشتن آنها، کشور را ترک کردند. یک مرد میان مسافران در پناهگاه قاچاقچیان، به خبرنگار اشپیگل گفت که خودش، پدر و پنج برادرش، همه سربازان ارتش بودند و اکنون از ترس طالبان کشور را ترک میکنند. او تصریح کرد: «طالبان یک بار ما را بازداشت کردند، بعد به ما دستور دادند که یا از کشور خارج شویم یا مرگ را بپذیریم.» او گفت طالبان عمویش را گروگان گرفتند تا او همراه با پدر و برادرانش از افغانستان خارج شوند. طالبان از آنها خواستند سند خروجشان را بفرستند تا عمویشان را آزاد کنند.
از هر کاروان مهاجران افغان، که مسیر دشوار مهاجرت به ایران را برای نجات زندگی خود انتخاب کردهاند، در بیشتر موارد، فقط یکسوم آنها به ایران میرسند و بقیه را در میانه راه مرزبانان ایرانی دستگیر و بازمیگردانند. این افراد، در جریان برگردانده شدن به افغانستان، انواع شکنجه و بیحرمتی را از طرف مرزبانان ایرانی متحمل میشوند.
مهاجرت افغانها به ایران، پیشینه طولانی دارد، اما در هشت ماه گذشته، پس از تسلط طالبان بر افغانستان، یک بار دیگر اوج گرفته است. مردم افغانستان بهدلیل مسدود شدن مجراهای اقتصادی، نبود کار و شدت گرسنگی، راه مهاجرت به ایران را در پیش گرفتهاند. به گزارش وزارت خارجه ایران، در هشت ماه گذشته، یک میلیون مهاجر افغان به ایران رسیدند.