پس از انتشار خبرهایی از مشاهده موارد مشکوک به آبله میمون در افغانستان، افکارعمومی این کشور بار دیگر از شیوع یک بیماری مسری در افغانستان نگران است. به گزارش رسانههای محلی، در یک هفته گذشته، چندین مورد مشکوک به آبله میمون در شهرهای نیمروز، کابل و هرات گزارش شده است. نیمروز و هرات هر دو با ایران مرز مشترک دارند.
مقامهای وزارت صحت (بهداشت و درمان) افغانستان تحت کنترل طالبان ابتدا اعلام کردند که این موارد اثباتنشدهاند و تنها به عنوان موارد مشکوک قرنطینه شدهاند. بنا بر اعلام وزارت بهداشت، این موارد مشکوک همه کسانیاند که از ایران به افغانستان وارد شدهاند.
مقامهای وزارت بهداشت افغانستان چندی بعد گفتند که این موارد مشکوک که در بیمارستانهای افغانستان قرنطینه شدهاند، آزمایش شدند و مشخص شد که به آبله میمون مبتلا نیستند. جاوید هژیر، سخنگوی وزارت بهداشت طالبان، در پیامی که در رسانههای اجتماعی منتشر شد، تصریح کرد که موارد مشکوک قرنطینهشده هیچ کدام به آبله میمون مبتلا نبودهاند. او افزود: «پس از بررسیهای آزمایشگاهی مشخص شد که این موارد مشکوک آبله مرغان یا عفونتهای پوستی (infection scabies) بودهاند.» هژیر در این پیام تاکید کرد که تاکنون هیچ موردی از ابتلا به آبله میمون در افغانستان مشاهده نشده است.
تعدادی از مردم افغانستان از انتقال این بیماری از طریق ایران به داخل افغانستان نگراناند. آنان در رسانههای اجتماعی بر لزوم کنترل مرزهای غربی افغانستان برای جلوگیری از انتقال این ویروس به کشور خود تاکید میکنند؛ اما واقعیت این است که در ایران نیز مواردی که به عنوان آبله میمون مطرح شدهاند، هنوز مشکوکاند و اثبات نشدهاند. گفته میشود که از روز دوشنبه در جمهوری اسلامی ایران، امکانات تشخیص آزمایشگاهی آبله میمون فراهم شده است.
با این حال به باور کارشناسان بهداشت، شیوع آبله میمون در افغانستان میتواند اوضاع را بحرانی کند. دکتر دستگیر نظری، رئیس سابق مصونیت گروهی وزارت بهداشت افغانستان، به ایندیپندنت فارسی گفت که تمامی موارد مشکوک به آبله میمون در افغانستان در حد حدس و گماناند و احتمال اینکه موارد گزارششده آبله میمون باشند، بسیار کم است.
نظری افزود: «فعلا در افغانستان امکانات آزمایشگاهی برای تشخیص آبله میمون وجود ندارد و این موارد را تنها میتوان عفونتهای پوستی یا آبله مرغان دانست.» اما به باور نظری، در صورتی که این بیماری وارد افغانستان شود، به دلیل شیوه زندگی سنتی و بدوی در افغانستان، میتواند بحران خطرناکی را ایجاد کند.
به گفته نظری، از آنجا که مردم در افغانستان به تعداد زیاد در یک خانه زندگی میکنند، این مسئله زمینه انتقال ویروس از یک فرد به دیگران را تسهیل میکند. نظری تصریح کرد: «واکسن آبله میمون در افغانستان هیچگاه تزریق نشده است؛ اما با توجه به اینکه آبله میمون از خانواده آبله است، تزریق واکسن آبله که در افغانستان به آن «چیچک» میگویند، میتواند در مصونیت افراد تاثیر زیادی داشته باشد.»
در همین حال به گفته نظری، افغانستان در سال ۱۹۸۰ توانست آبله را در این کشور ریشهکن کند و حتی قبل از همسایههای خود مانند پاکستان و ایران به این موفقیت دست یابد. به همین دلیل، کسانی که پس از سال ۱۹۸۰ در افغانستان متولد شدند، واکسن آبله نزدهاند.
بر اساس آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی، تا روز پنجشنبه، نزدیک به ۳۰۰ مورد ابتلا به آبله میمون در ۲۳ کشور که این ویروس در آنها بومی نیست، ثبت شده است. نزدیکترین کشور به افغانستان که این ویروس آنجا شناسایی شده، امارات متحده عربی است که از تشخیص چهار مورد مثبت آبله میمون خبر داده است. گفته میشود یکی از این چهار مورد بهتازگی از غرب آفریقا بازگشته است.
آبله میمون یک بیماری ویروسی و از خانواده آبله است. این ویروس بیشتر در کشورهای آفریقایی بهخصوص غرب و مرکز آفریقا بومی است. آبله میمون میتواند در تماس نزدیک با فرد آلوده سرایت کند. زخم باز، دستگاه تنفسی، چشم، بینی یا دهان راههای ورود این ویروس به بدن اعلام شدهاند. آبله میمون همچنین میتواند از طریق تماس با حیوانات آلوده مانند میمونها، موشها و سنجابها یا اشیای آلوده به ویروس مانند رختخواب و لباس هم منتقل شود.
هرچند در گذشته موارد انتقال از طریق آمیزش جنسی وجود نداشت، حالا گفته میشود که ویروس آبله میمون از طریق مقاربت جنسی بهخصوص در میان همجنسگرایان مرد هم انتقال مییابد.
نشانههای اولیه این بیماری تب، سردرد، ورم، کمردرد، درد عضلانی و بیحالی عمومی است و هنگامی که تب شروع میشود، جوشها و التهابهای پوستی ایجاد میکند که اغلب از صورت شروع میشوند و سپس به سایر قسمتهای بدن، معمولا کف دستها و پاها، گسترش مییابند. این جوشها که میتوانند با خارش زیاد همراه باشند، تغییرشکل میدهند و مراحل مختلفی را میگذرانند تا در نهایت، یک زخم چرکی میشوند. جای زخم این ضایعات میتوانند باقی بماند. این عفونت معمولا خودبهخود برطرف میشود؛ اما دوره آن بین ۱۴ تا ۲۱ روز است.