سال ۱۳۹۵، زمانیکه ساختمان پلاسکو فروریخت، به یکباره موجی از هشدارها نسبت به وجود ساختمانهای ناایمن در پایتخت و دیگر شهرها به راه افتاد. هر کدام از مقامها به فراخور مسئولیت خود، خواستار تهیه و انتشار فهرستی از ساختمانهای ناایمن شدند، در نهایت اما نه نام تعداد حقیقی ساختمانهای ناایمن منتشر شد و نه محدودیتی متوجه تداوم ساختوسازهای غیراصولی شد. حالا همان فرایند با حادثه فروریختن ساختمان متروپل، بار دیگر در حال تکرار است. موجی به راه افتاده که آن هم به زودی فرو خواهد نشست.
همزمان با وقوع حادثه متروپل، بار دیگر ایمنسازی ساختوسازها در مرکز توجه قرار گرفت و انتشار فهرست ساختمانهای ناایمن به مطالبهای فراگیر تبدیل شد. در سایه آوار متروپل که به خوبی تصویری از گستردگی دامنه فساد و رانت در جریان ساختوسازها را به نمایش گذاشت، مطالبه معرفی ساختمانهای ناایمن به انتشار فهرستی از ۱۲۹ ساختمان در تهران منتهی شد.
در روزهای اخیر، سایت انصافنیوز اسامی ۱۲۹ ساختمان ناایمن را بنا به اطلاعات مدیران شورای شهر و شهرداری دوره قبل منتشر کرد. بیمارستان بوعلی، فجر، شهدای یافتآباد، فیاضبخش، غیاثی، ضیائیان و همچنین دانشگاههای شاهد، فنی و حرفهای دکتر شریعتی بخشی از ساختمانهایی بود که در این فهرست قرار داشتند.
اغلب این لیست را ساختمانهایی تشکیل میدادند که از پیش ساخته شده و مسئولان شهری تهران به همراه سازمان آتشنشانی، آنها را شناسایی کرده بودند. گرچه تا پیش از حادثه متروپل خبری از انتشار همین فهرست که ادعا شده در شورای شهر و شهردار سابق تهیه شده، نبود. این فهرست زمانی منتشر شده که تهیهکنندگان آن دیگر مسئولیتی در حوزه شهری ندارند.
در کنار انتشار نام ۱۲۹ ساختمان ناایمن پایتخت، حالا دبیر کانون سراسری انبوهسازان میگوید حدود ۲۰۰ ساختمان شبیه متروپل آبادان، در تهران در حال ساخت است.
فرشید پورحاجت در گفتوگو با تسنیم با تاکید بر اینکه باید هرچه سریعتر به وضعیت این ساختوسازها رسیدگی شود، عنوان کرد: «در جریان ساخت متروپل تکالیف قانونی دستگاههای ذیربط رعایت نشد، در عین حال نقش سازمان نظام مهندسی ساختمان در ساختوسازها مشخص است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در کنار پیمانکار و شهرداری تهران، سازمان نظام مهندسی نیز به تبع آنچه در ساختمان متروپل آبادان رخ داد، در فهرست مقصران این حادثه قرار گرفته است. رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس نیز سازمان نظام مهندسی را مورد انتقاد قرار داد و عنوان کرد که این سازمان باید درباره ریزش متروپل پاسخگو باشد. موسی غضنفرآبادی در سفر به آبادان، سازمان نظام مهندسی را نخستین مرجع پاسخگویی در مورد متروپل معرفی کرد.
اما اعلام وجود ساختوسازهای ناایمن یا انتشار فهرستهای بلندبالا از ساختمانهایی که میتوانند در آینده حادثه متروپل دیگری را تکرار کنند، تا به امروز به غیر از برخی واکنشها و تکذیب و تاییدها، نتیجه دیگری به همراه نداشته است.
پس از انتشار اسامی ۱۲۹ ساختمان ناایمن پایتخت، علیرضا زاکانی، شهردار تهران از مردم خواست به این فهرستها توجهی نکنند. او گفت: «انتشار فهرستها نتیجهای جز التهاب در جامعه ندارد.» البته او به درستی عنوان کرد که انتشار این اسامی نتیجهای به همراه نخواهد داشت، زیرا تجربه حادثه پلاسکو نشان داد، فهرستهای منتشر شده خیلی زود به فراموشی سپرده میشوند و اقدامی عملی برای ایمنسازی آنها صورت نمیگیرد.
در سالهای گذشته پس از ریزش ساختمان پلاسکو و همچنین انفجار در کلینیک سینا در تهران چند فهرست از ساختمانهای ناایمن در سطح شهر تهران منتشر شد. دو سال قبل باشگاه خبرنگاران جوان در مورد فهرست ۳۴ ساختمان ناایمن پایتخت نوشته بود که اغلب آنها در مناطق ۱۱ و ۱۲ تهران قرار دارند. سال ۱۳۹۷، خبرگزاری ایلنا به نقل از مدیرعامل سازمان آتشنشانی تهران در مورد فهرست ساختمانهای ناایمن، عنوان کرد که قرار نیست این ساختمانها تعطیل و بسته شوند.
در سالهای گذشته همچون امروز، مخالفتهایی با انتشار فهرست ساختمانهای ناایمن وجود داشت. سال ۱۳۹۹، محسن هاشمی رئیس سابق شورای شهر تهران به انصافنیوز گفت: «برخی با انتشار نام ساختمانهای پرخطر تهران موافق نبودند.»
آنچه پس از حادثه فروریختن متروپل نیز جریان دارد، به همان صورت است. آتشنشانی به انتشار فهرست واکنش نشان داد و آن را تایید نکرد، شهردار تهران خواستار بیتوجهی به آن شد و برخی دیگر اعلام کردند، رسانهای شدنش به صلاح نبود.
حالا مشخص نیست چند هفته یا چند ماه پس از پایان آواربرداری از ویرانههای متروپل آبادان، فهرستهای منتشر شده از ساختمانهای ناایمن یا هشدارهایی که از روند ساخت ۲۰۰ ساختمان مشابه متروپل در تهران خبر میدهد، در سایه فراموشی قرار میگیرند تا بار دیگر ریزش ساختمانی، ناامنی ساختوسازهایی که منشا آنها در فساد و رانت است را دوباره در معرض توجه قرار دهد.