ورزش ایران بلد است از یک رشته ورزشی موفق ناکامی جدید بسازد، بلد است از شکوه والیبال ایران چیزی باقی نگذارد و این وارونگی در مدیریت حیرتآور است.
جام جهانی والیبال ۲۰۱۹ به پایان رسید. برزیلیها بدون باخت روی سکوی قهرمانی ایستادند و تیم ایران با چهار پیروزی، همان رتبه هشتمی دوره گذشته خود را تکرار کرد. ایران در این جام جهانی تفاوت بسیاری با تیم آماده لیگ ملتها داشت و چند باخت سنگین و غیرمنتظره چهره جذابی از والیبال ایران نساخت.
تیم ملی والیبال ایران پیش از جام جهانی، سه تورنمنت لیگ ملتها، مرحله اول انتخابی المپیک و قهرمانی آسیا را در مدت چهار ماه پشت سر گذاشته بود، با همان ترکیب ثابت و بازیکنانی خسته راهی ژاپن شد تا در جام جهانی شرکت کند. تنها محمد موسوی به دلیل فشار زیاد از تیم کنار رفت و معنوینژاد هم جایش را به اسفندیار داد تا تغییرات یک تیم خسته ناچیز باشد.
۱۱ بازی، اغلب تلخ برای ایران
تیم ملی والیبال ایران در نخستین بازی خود در جام جهانی به مصاف روسیه رفت. تیمی که البته از قهرمان لیگ ملتها و یکی از قدرتهای برتر دنیا، تنها یک نام را به همراه داشت و ترکیبش در بهترین حالت شاید تیم سوم روسیه بود. با این حال تیم ایران که بازهم با همان ترکیب سه تورنمنت قبلی وارد میدان شده بود، آنقدر بیانگیزه و ضعیف کار کرد که به همین روسیه هم به سادگی باخت و مسابقات را با شکست آغاز کرد.
ضعف تیم ایران در مقابل روسیه، در بازی دوم بیشتر پدیدار شد، وقتی که حریف دیگر ایران دیگر اسم و رسمی هم نداشت و هیچکس شانسی برایش قائل نبود. بازیکنان خسته و بیانگیزه ایران حریف مصر هم نشدند تا دومین باخت هم در مقابل نام ایران درج شود.
پس از باخت به مصر بود که سرمربی تیم ملی بالاخر باور کرد هفت بازیکن اصلیاش، هم خستهاند و هم بیانگیزه. به همین خاطر در دو مسابقه بعدی برابر کانادا و استرالیا، تیم دوم را به زمین فرستاد. بازیکنانی نظیر کریمی، یلی، مجرد، اسفندیار، موذن و ... در هر سه تورنمنت قبلی هم عضو تیم ایران بودند اما هیچگاه در بازیهای مهم به بازی گرفته نشدند. در این دو بازی اما انگیزه و انرژی بیشتر آنها باعث شد تا پس از دو باخت، دو برد پشت سرهم نصیب تیم ایران شود.
همین ترکیب جوان در مقابل برزیل، قهرمان و آمادهترین تیم جام هم به میدان رفت و عملکرد فوق العادهای از خود به نمایش گذاشت. تیم ایران اگرچه آن مسابقه را باخت اما فاصلهای تا کشاندن بازی برابر تیم پرقدرت و پرستاره برزیل به ست پنجم نداشت.
بازی ششم ایران مقابل آمریکا بود. مسابقهای که کولاکوویچ یک بار دیگر دست و دلش در استفاده از جوانها لرزید و بازهم تعدادی از آنها را روی نیمکت نشاند. باز هم خستگی و اینبار مقابل تیم قدرتمند و کماشتباهی مانند آمریکا. اتفاقی که باعث یک باخت سنگین شد که در یکی از ستها اختلاف ۱۳ امتیازی را در پی داشت.
تیم ایران در مسابقه بعد، ضعیفترین تیم جام یعنی تونس را از پیش رو برداشت و در بازی هشتم خودش هم به مصاف آرژانتین رفت، همان بازی که شاید ارزشمندترین برد ایران در این رقابتها باشد که تیم ایران پس از عقب افتادن ۲ بر یک در پایان ست سوم، به بازی برگشت و توانست بازی باخته را ببرد، آن هم مقابل آرژانتینی که اگرچه تنها با اختلاف دو برد نسبت به ایران، در رده چهارم جام قرار گرفت.
دیدار با ژاپن بازی نهم ایران بود. جدال با حریف سنتی در آسیا که بیش از هرچیز، از لحاظ حیثیتی برای ایران اهمیت داشت. حیثیتی که البته در پایان این مسابقه در چهار ست، چیز چندانی از آن باقی نماند و تیم کولاکوویچ از میان سه ست که به حریف واگذار کرد، دو ست را با فاصلههای زیاد باخت. اختلاف سنگین و عجیبی که نه نشان از قدرت ژاپنیهای میزبان، بلکه نشان از یک فقدان بسیار بزرگ در تیم ایران داشت که بیش از هرچیز به رمق و انگیزه شبیه بود.
ایتالیا و لهستان هم دو حریف پایانی ایران بودند که تعداد باختهای این تیم را به عدد ۷ رساندند. ایتالیای بدون زایتسف و خوانتورنا و تمام ستارههایش، در شرایط برابر با ایران قرار داشت و نتایج ضعیفی در این رقابتها داشت. در دو ست هم نتیجه را به تیم ایران واگذار کرد و در ست سوم هم پنج امتیاز عقب بود. با این حال بازیکنان ایران یک شگفتی معکوس دیگر در این رقابتها به نام خود ثبت کردند و این مسابقه را هم با تمام برتریهای خود به حریف واگذار کردند.
بازی با لهستان پرستاره هم که دیگر حرفی برای گفتن باقی نگذاشت. لهستانیها با کوبیاک و ستاره تازه خود یعنی لئون به سادهترین شکل ممکن تیم ایران را شکست دادند و به نایب قهرمانی جام رسیدند.
روند یک ویرانگری در والیبال
نتیجه ضعیف و تیم ویرانی که پس از جام جهانی روی دست والیبال ایران مانده، بیش از هرچیز نتیجه چندین و چند اشتباه بزرگ و پی در پی است. اشتباهاتی که از همان ابتدای سال والیبالی جاری آغاز شد و تیم ایران با تمام قوا و استفاده افراطی از هفت بازیکن ثابت به لیگ ملتها رفت. رقابتهایی که هرسال برگزار میشود و فارغ از جنبههای تجاریاش، هرگز در اندازه جام جهانی نیست.
پس از آن مسابقات که ۱۷ بازی پشت سر هم را برای ایران به همراه داشت، کولاکوویچ مجبور بود تیمش را راهی مرحله اول انتخابی المپیک و رقابت با روسیه بر سر سهمیه المپیک کند. تنها مسابقاتی که منطقی بود با تمام قوا راهی آن شویم و البته از ابتدا مشخص بود شانس چندانی مقابل روسیه نداشتیم.
کولاکوویچ میتوانست از اشتباههای بیشتر جلوگیری کند، اما کسی نبود که بگوید حضور در تورنمنت سوم یعنی قهرمانی آسیا اهمیت چندانی برای ایران ندارد. سرمربی تیم ملی دیگر تمام بازیکنان حاضر در اردو را به خانههایشان فرستاده بود و بازیکنی جز همین ۱۴ نفر نداشت. پس تیم ایران پس از ۱۷ مسابقه در لیگ ملتها و سه بازی در انتخابی المپیک، ۸ مسابقه هم در قهرمانی آسیا انجام داد و با فاصله چند روزه، به جام جهانی رفت، مسابقاتی که ۱۱ بازی پشت سر هم در خود داشت.
ملیپوشان ایران در چهار ماه، چیزی حدود ۴۰ بازی انجام دادند که از شرکت در لیگ سالیانه و پرفشار هم سنگینتر بود. این برنامه البته از ابتدای سال مشخص بود اما وقتی فدراسیون رئیس ندارد، سرمربی برای گرفتن نتیجه در مسابقات کم اهمیت، به آب و آتش میزند و عرصههای بزرگتری را میبازد.
نتایج ایران در جام جهانی:
ایران ۱ – روسیه ۳
ایران ۱ – مصر ۳
ایران ۳ – کانادا ۱
ایران ۳ – استرالیا ۱
ایران ۱ – برزیل ۳
ایران ۱ – آمریکا ۳
ایران ۳ – تونس ۰
ایران ۳ – آرژانتین ۲
ایران ۱ – ژاپن ۳
ایران ۲ – ایتالیا ۳
ایران ۰ – لهستان ۳