اولین اعلام حضور سازمان اطلاعات سپاه در دوران رئیس جدید خود بی‌حاشیه نبود. سازمان اطلاعات سپاه در گزارش منتشرشده از صداوسیما مدعی شد چند دیپلمات خارجی از جمله معاون سفیر بریتانیا در ایران به جرم نمونه‌برداری از کویر مرکزی ایران بازداشت شدند.

جایلز ویتاکر، دیپلمات و معاون سفیر بریتانیا، فردی ا‌ست که در این گزارش به او اشاره شده، ولی او تنها فرد اروپایی نیست که اطلاعات سپاه ادعای بازداشتش را کرده است. به ادعای این نهاد امنیتی، «بالزاک» استاد دانشگاه لهستانی و همچنین همسر یکی از دیپلمات‌های سفارت اتریش همگی در زمان‌های متفاوت در حال نمونه‌برداری از خاک منطقه‌ای بودند که در آن رزمایش موشکی سپاه برگزار شده بود.

با وجود تایید سفارت لهستان در خصوص بازداشت شهروند این کشور، سفارت اتریش همچنان به گزارش اطلاعات سپاه واکنشی نشان نداده است و واکنش وزارت امور خارجه و سفیر بریتانیا به این خبر هم باعث ابهام شده است.

سایمون شرکلیف، سفیر بریتانیا، در توییتی نوشت: «این گزارش‌ها مبنی بر اینکه معاون سفیر ما در حال حاضر در بازداشت است بسیار جالب است ... او دسامبر گذشته در پایان ماموریت خود ایران را ترک کرد.»

هم‌زمانی خبر بازداشت دیپلمات‌ها و شهروندان اروپایی به اتهام جاسوسی در روزهایی که به نظر می‌رسد برجام قابلیت احیای خود را از دست‌ داده است بازگشت حاکمیت به فرمول همیشگی‌اش را نشان می‌دهد یعنی دستگیری شهروندان اروپایی برای افزایش قدرت چانه‌زنی در مذاکرات و مبادله شهروندان. اما روشن نیست در این مورد خاص با وجود آنکه شهروند بریتانیایی دیگری در ایران حضور ندارد چرا خبر بازداشت و تصاویر او منتشر شده است.

در گزارش ویدیویی منتشرشده، تصاویری از بازداشت فردی که سازمان اطلاعات سپاه او را معاون سفیر معرفی کرد، در حال انتقال به اتومبیل با چشم‌بند دیده می‌شود. فردی که سفیر بریتانیا تاکید دارد ماه‌ها است ماموریتش در ایران به پایان رسیده و این کشور را ترک کرده است.

تصویربرداری از لحظات حضور این افراد در مناطق ممنوعه و اقدام آن‌ها به نمونه‌برداری از خاک محل و نمایش نمونه‌های کشف‌شده در وسایل یکی از بازداشت‌شدگان هنگام خروج از ایران، تلاش برای نشان‌دادن قدرت اشراف سازمان اطلاعات سپاه است.

اما وقتی ادعای دستگیری در کنار تکذیب سفارت بریتانیا و شواهد موجود قرار می‌گیرد، روشن می‌شود ماجرا به قبل از پایان ماموریت معاون سفیر بریتانیا در ایران بر می‌گردد.

ولی هنوز هم ماجرا دارای ابهام است چرا که در تجربه‌های گذشته، مانند دستگیری سفیر بریتانیا در تجمع اعتراضی به بهانه فاجعه شلیک به هواپیمای اوکراینی، رسانه‌های ایران بلافاصله با جزئیات این دستگیری را منتشر کردند، پس منطقی نیست دستگیری‌هایی که به زمانی بیش از یک سال گذشته مرتبط است حالا رسانه‌ای شده باشد.

حال این گمانه مطرح است که به‌دلیل فشار بر دستگاه امنیتی برای اعلام خبر بازداشت شهروند لهستانی و چند شهروند خارجی دیگر، دستگاه امنیتی ناچار به انتشار مدارکی شده است که بدون اشاره به بازداشت معاون سفیر بریتانیا انتشار آن‌ها ممکن نبوده و از سوی دیگر، برای پنهان کردن دلیل آزادی معاون سفیر ناچار زمان بازداشت جعل شده است.

اما این نخستین‌بار نیست که جمهوری اسلامی شهروندان بریتانیا را به جرم جاسوسی بازداشت کرده است. نازنین زاغری، روزنامه‌نگار، انوشه آشوری و مراد طاهباز، فعالان محیط‌‌ زیست، دیگر شهروندانی‌اند که با تابعیت بریتانیا به جرم جاسوسی بازداشت شدند.

تشدید خصومت میان جمهوری اسلامی و بریتانیا به‌خصوص طی دو دهه گذشته کار را تا حد حمله به سفارتخانه این کشور نیز رساند. اتفاقی که باعث شد برای مدتی بریتانیا مناسبات دیپلماتیک خود با ایران را قطع کند.

همچنین شباهت گزارش منتشرشده سازمان اطلاعات سپاه با بخشی از سریال امنیتی گاندو که دو سال پیش از صداوسیمای جمهوری اسلامی پخش شد هم به ابهام‌های این ماجرا افزوده است. در سریال گاندو که به سفارش سازمان اطلاعات سپاه ساخته شده بود دیپلمات‌های انگلیسی با روش‌هایی مشابه مشغول فعالیت جاسوسی در ایران بودند و دستگیر می‌شدند.

ماجرای گزارش بازداشت دیپلمات‌های خارجی با توجه‌ به تغییر در راس سازمان اطلاعات سپاه و تکذیب سفیر بریتانیا، حالا سازمان اطلاعات سپاه را ناچار کرده است یا از افراد بازداشت‌شده رونمایی کند و یا بپذیرد این گزارش مربوط به فعالیت‌های اخیر این مجموعه امنیتی نیست.

همین است که طی ساعت‌های گذشته برخی ادعای دیگری را مطرح کردند و آن انتشار گزارش به‌قصد زیر سوال بردن اشراف اطلاعاتی فرماندهی جدید اطلاعات سپاه بر فعالیت‌های این سازمان است. چرا که اگر ادعای سفیر بریتانیا مبنی بر خروج معاونش در ماه‌های قبل صحت داشته باشد، بی‌شک انتشار این گزارش شکستی آشکار برای دستگاه اطلاعاتی سپاه در آغاز کار فرمانده جدید آن است.

گزارش منتشرشده که قرار بود توان احاطه امنیتی جمهوری اسلامی بر فعالیت‌های نفوذی و جاسوسی در خاک ایران را به رخ بکشد حالا این سازمان را با سوالی مهم از طرف جامعه مواجه کرده است: چرا در گزارش، به خروج این فرد از ایران در ماه‌های قبل اشاره نشده است و اساسا چرا اجازه خروج فردی که مدعی‌اند جاسوس بوده است را صادر کردند؟

این سوال‌ها و پاسخ به آن‌ها می‌توانند چالشی برای سازمان اطلاعات سپاه در آغاز دوران فرماندهی محمد کاظمی باشند.