اگر شما هم جزو آن دسته‌اید که در دورهمی‌ها و جمع‌های دوستانه به‌ویژه در فضای آزاد، بیشتر از دیگران پشه‌ها را به خود جذب می‌کنید، احتمالا همیشه این سوال در کنج ذهنتان وجود دارد که «چرا؟»

بر اساس گزارش یاهولایف، ظاهرا این موضوع فقط یک توهم نیست و اینکه برخی از ما بیش از دیگران پشه‌ها را به نیش‌ زدن دعوت می‌کنیم، حقیقت دارد. برای پاسخ به چرایی این موضوع باید به نتیجه پژوهش‌های محققان مراجعه کرد.

پشه‌ها بر چه اساس ما را برای نیش‌ زدن انتخاب می‌کنند؟

به گفته جف ریفل، استاد بیولوژی دانشگاه واشنگتن، نخستین نکته مهم این است که پشه‌های نیش‌زننده، پشه‌های ماده و بارداری‌اند که برای رشد تخم‌هایشان به پروتئین موجود در خون ما نیاز دارند؛ دیگر اینکه این پشه‌ها برای مکان‌یابی شکار مناسب و فرود آمدن و نیش زدن او گزینه‌های مختلفی دارند؛ اما باید گفت که همه‌چیز از تنفس ما آغاز می‌شود.

«آن‌ها با استفاده از دی‌اکسید کربن موجود در بازدم ما متوجه می‌شوند که یک غذای درست و حسابی در نزدیکی آن‌ها است. دی‌اکسید کربن به آن‌ها توانایی دیداری هم می‌دهد و بنابراین می‌توانند با دید بهتر به دنبال اجسامی شبیه انسان یا میزبان‌های دیگر بگردند.»

پشه پس از دیدن فرد و پیش از فرود روی پوست او، با بویی که استشمام می‌کند، می‌فهمد گزینه دلخواهش را پیدا کرده است یا نه. به گفته ریفل، «در حقیقت به نظر پشه‌ها، برخی افراد نسبت به دیگران بوی بهتری دارند» و هنگامی که روی میزبان احتمالی فرود بیایند، با اندازه‌گیری «دمای بدن و تعریق» او می‌فهمند که آیا انتخابشان درست بوده است یا نه.

اما موضوع نیش زدن پشه‌ها و انتخاب افراد موردنظر فقط به تنفس و بوی آن‌ها محدود نمی‌شود. از دیگر نکات جاذب برای پشه‌ها رنگ‌های محرک و شادی مانند قرمز و نارنجی در لباس افرادند. به طور کلی، پشه‌ها برخی طیف‌های رنگی را به بقیه ترجیح می‌دهند. برای نمونه، این حشرات به رنگ‎‌‌های سفید یا سبز جذب نمی‌شوند اما عاشق رنگ‌هایی مانند قرمز و مشکی‌اند.

از دیگر چیزهایی که برای پشه‌ها جذاب به حساب می‌آید، گروه خونی فرد است. دکتر دزیره لابو، استاد بیماری‌های عفونی کودکان در دانشگاه استنفورد، در گفت‌وگو با یاهولایف در این باره گفت: «شواهدی مبنی بر نقش گروه‌های خونی [در جذب پشه‌ها] وجود دارد. برای مثال، پژوهشی که سال ۲۰۱۹ در مجله آمریکایی حشره‌شناسی پزشکی منتشر شد، نشان داد که پشه‌ها به گروه خونی او (O) تمایل زیادی دارند.»

با دانستن همه این‌ها می‌توان نتیجه گرفت که برخی از ما به دلایل گفته‌شده برای پشه‌ها جلوه بیشتری داریم و خواستنی‌تریم و عواملی مانند بوی بدن، دمای پوست و تعریق زیاد می‌توانند در نیش زده‌ شدن ما نقش اساسی داشته باشند. اما برای محافظت از بدن خود در برابر نیش پشه‌ها و تورم و خارش آزاردهنده بعد از آن که به گزارش کلینیک کلیولند، از بزاق پشه ناشی می‌شود، بهتر است تا جای ممکن در محیط‌هایی که احتمال وجود پشه بیشتر است، لباس‌های پوشیده‌تر، ضخیم‌تر و گشادتر بپوشیم یا به گفته ریفل، از پمادهایی مانند DEET و پیکاردین (Picaridin) استفاده کنیم که از جمله موثرترین داروهای دافع حشرات‌اند.

بنا بر اعلام آژانس حفاظت از محیط زیست، برخی از داروهای دافع حشرات مانند پرمترین (permethrin) نباید مستقیم با پوست در تماس باشند؛ بنابراین نکته مهم این است که پیش از استفاده، حتما دستورالعمل نوشته‌شده روی دارو را مطالعه کنیم.