پدرام پاک‌آیین، سخنگوی وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران، از توقف واردات واکسن‌های آسترازنکا به ایران خبر داد و گفت که از این پس بار اصلی تامین واکسن کرونا بر دوش واکسن‌های داخلی خواهد بود.

ممانعت از واردات واکسن‌های آسترازنکا در حالی انجام می‌شود که شرط سفر به بسیاری از کشورهای جهان، تزریق یکی از واکسن‌های معتبر جهانی کرونا است، اما سخنگوی وزارت بهداشت ادعا کرد ۹۲ درصد مردم ایران برای سفرهای خارجی با مشکل مواجه نیستند.

با وجود این ادعای وزارت بهداشت، شماری از ورزشکاران، تیم‌های ملی و بسیاری از شهروندان ایرانی در ماه‌های اخیر برای سفر به کشورهای دیگر، با دردسر جدی مواجه شده‌اند، زیرا هرچند که واکسیناسیون کامل کرونا (دو یا سه دوز) را انجام داده بودند، واکسن‌های مورد تایید جهانی را تزریق نکرده بودند.

آن‌طور که سخنگوی وزارت بهداشت می‌گوید قرار است برای سفرهای خارجی ایرانیان، از تعداد محدود واکسن‌های آسترازنکا که موجود است استفاده شود، اما پیش‌تر محسن زهرایی، رئیس اداره بیماری‌های قابل‌ پیشگیری وزارت بهداشت خبر داده بود ذخایر واکسن‌های خارجی مانند آسترازنکا رو به پایان است.

زمانی که واکسیناسیون علیه بیماری کرونا در بسیاری از کشورهای جهان در دی‌ماه سال ۱۳۹۹ آغاز شد، علی خامنه‌ای واردات واکسن‌های انگلیسی و آمریکایی را به ایران ممنوع کرد.

در پی فرمان او مسئولان وقت وزارت بهداشت با وعده تولید انبوه واکسن‌های داخلی و واردات واکسن از کشورهای روسیه و چین، واکسیناسیون را به تعویق انداختند و زمانی که در بهار ۱۴۰۰ موج چهارم کرونا در ایران آغاز شد، واکسن‌های سفارشی روسیه و چین به ایران نرسید و وعده تولید واکسن‌های تولید داخلی هم توخالی از آب درآمد.

واکسیناسیون عمومی در ایران از اواخر تابستان سرعت بیشتری پیدا کرد، اما بیشتر این واکسن‌ها از نوع سینوفارم چینی بودند، در مواردی هم واکسن‌هایی مثل برکت که تولید داخلی بود تزریق شد.

هیچ‌یک از این واکسن‌ها تاییدیه سازمان بهداشت جهانی را نداشتند و به همین دلیل مسافران ایرانی برای ورود به کشورهای دیگر با چالشی جدی مواجه شدند. از میان واکسن‌های معتبر جهانی تنها آسترازنکا و آن هم به صورت محدود وارد ایران شد و حالا واردات اندک این واکسن هم متوقف شده است تا انبوه واکسن‌های داخلی مصرف شوند.

با وجود ادعاهایی که درباره تقاضای خرید واکسن‌های ایرانی مطرح شده‌ بود، شواهد آشکار می‌کند که در خارج از کشور خریداری برای آن‌ها یافت نمی‌شود و مردم هم به واکسن‌های داخلی اعتماد ندارند.

گزارش‌های آماری وزارت بهداشت نیز درباره جمعیت واکسن‌زده‌ها این موضوع را اثبات می‌کند. بر اساس آخرین گزارش‌ها تاکنون نزدیک به ۶۵ میلیون نفر دوز اول واکسن را تزریق کرده‌اند، شمار افرادی که دوز دوم را زده‌اند حدود ۵۸ میلیون نفر است، ولی از این میان فقط حدود ۲۹ میلیون نفر دوز سوم و چهارم واکسن را تزریق کرده‌اند.

علیرضا شهریاری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، روز پنجشنبه ۳۰ تیر اعلام کرد ۳۰ درصد جمعیت ایران واکسن نزده‌اند. تردید درباره کارایی واکسن‌های چینی و ایرانی و اخباری که درباره واکسن‌های تاریخ‌ مصرف گذشته منتشر می‌شود، بسیاری از مردم را از تزریق دوز سوم یا دوز یادآور بازمی‌دارد.

روزنامه اعتماد در گزارشی که ۲۶ تیر منتشر شد به نقل از برخی شهروندان تهران و مشهد نوشت بر روی ویال واکسن‌های آسترازنکایی که به آن‌ها تزریق شده، دو تاریخ انقضا وجود داشته است؛ تاریخ اول پایان ماه ژوئن میلادی را نشان می‌داده و تاریخ دوم که به دستور وزارت بهداشت بر روی ویال‌ها چسبانده شده بود، ۱۷ ژوئیه برابر با ۲۶ تیرماه را نشان می‌داده است.

تصویری که به‌تازگی از متن نامه رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، به مراکز واکسیناسیون در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد نیز نشان می‌داد که وزارت بهداشت قصد داشت واکسن‌هایی را که تاریخ ‌مصرفشان در اردیبهشت ۱۴۰۱ به پایان می‌رسید، به مردم تزریق کند.

در چنین شرایطی بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند واکسن نزنند و در نتیجه آمار ابتلا به بیماری، بستری‌ها و فوتی‌های آن با شیوع سویه‌های جدید افزایش می‌یابد.

حمیدرضا جماعتی، دبیر کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا، روز جمعه ۳۱ تیر به خبرگزاری ایسنا گفت تعداد مراجعان سرپایی بیماری کرونا نسبت به هفته قبل دو برابر و نسبت به هفته‌های پیش حدود شش برابر شده است.

به گفته او تعداد موارد بستری نیز بیش از ۱.۶ برابر افزایش داشته است، در نتیجه تعداد مرگ‌ومیرهای روزانه هم دورقمی شده و این روند تا حدود سه هفته آینده ادامه دارد.