مراسم سلطنتی سرشماری قوها مراسمی سالانه است که در آن نگهبانان قوهای ملکه، «قوهای گنگ» رودخانه تیمز را جمع‌آوری می‌کنند و پس از بررسی سلامت و حلقه گذاری دوباره رها می‌کنند.

مراسم سرشماری قوها نقش مهمی در حفاظت از قوهای لال ایفا می‌کند و شامل جمع‌آوری داده‌ها، بررسی سلامت قوهای جوان و معاینه آن‌ها برای اطمینان از وارد نشدن هرگونه آسیب از سوی گارد نگهبانان قوهای ملکه است. ماموران سرشماری سلطنتی قوها که لباس قرمز مخصوص می‌پوشند، در قایق‌های سنتی در طول رودخانه حرکت می‌کنند و دانش آموزان مدارس دعوت می‌شوند تا در این سفر با آن‌ها همراه شوند و قوها را از نزدیک ببینند.

کودکان و نوجوانانی که در این مراسم شرکت می‌کنند ممکن است این فرصت را داشته باشند که قوهای جوان را از نزدیک ببینند و درباره قوها، قایق‌های مورداستفاده و مالکیت ملکه بر قوهای لال سوال بپرسند. مشارکت بچه‌های مدرسه‌ای یک عنصر مثبت در این مراسم است و اشتیاق آن‌ها به حیات‌وحش همیشه باید تشویق شود.

بر اساس اعلامیه مرکز سرشماری قوها، برنامه‌های آموزشی برای کودکان دبستانی، به ایجاد یک منبع آموزشی منجر شده است و مدارس را قادر می‌کند بر موضوعاتی که حول اکولوژی و جغرافیای این رودخانه می‌چرخند و زیستگاهی که برای بسیاری از حیات‌وحش بریتانیا فراهم می‌کند، تمرکز کنند.

گستره موضوع‌های تحت پوشش این منبع، شامل زیست‌شناسی قوهای لال، قایق‌های مورد استفاده در حین سرشماری قوها و البته ارتباط نهاد سلطنت با سرشماری قوهاست که می‌توان آن را برای صدها سال ردیابی کرد.

داستان‌ها و افسانه‌های محلی اروپایی همیشه با قوها عجین بوده است.

قوهای گنگ یا بی‌صدا نسبت به دیگر خویشاوندان خود سروصدای کمتری دارند. در قرون وسطی، این نوع قو یک کالای ارزشمند بود و به‌طور منظم بین اشراف‌زادگان معامله می‌شد. وظیفه سلطنتی پادشاه بود که مراسم سالانه شمارش قو را سازمان‌دهی کند، سنتی که تا به امروز باقی مانده است.

بسیاری گمان می‌کنند که ملکه الیزابت دوم، مالک تمام قوهای گنگ در آب‌های بریتانیا است، اما ملکه در واقع تنها صاحب قوهایی است که در بخش‌ها و شاخه‌های رودخانه تیمز در اطراف ویندزور زندگی می‌کنند.