علی خضریان، نماینده مجلس شورای اسلامی ایران، گفت که «متن توافق» ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا برای احیای برجام، همچنان فاصله زیادی با سیاست قطعی جمهوری اسلامی ایران دارد و در این متن، مواردی چون لغو تحریمهای نفتی و بانکی، مسائل باقیمانده با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، و حذف نام سپاه پاسداران از فهرست گروههای تروریستی حل نشده است.
این در حالی است که محمد مرندی، مشاور تیم مذاکرهکننده هستهای جمهوری اسلامی ایران، ۲۰ مرداد ۱۴۰۱ (۱۱ اوت ۲۰۲۲)، گفته بود که از زمان روی کار آمدن دولت رئیسی و تغییر تیم مذاکرهکننده، «ایران توانست امتیازات بسیاری را، چه در مذاکرات وین در اواخر سال گذشته و چه در دوران پس از آن، بگیرد.»
علی خضریان، از اعضای کمیسیون اصل ۹۰ مجلس یازدهم، روز یکشنبه، ۲۳ مرداد ۱۴۰۱ (۱۴ اوت ۲۰۲۲)، با انتشار یک رشته توییت، با تاکید بر اینکه در متن توافق پیشنهادی اتحادیه اروپا «ضروریات حداقلی یک توافق خوب» و منطبق با سیاستهای جمهوری اسلامی ایران «وجود ندارد»، گفت: «تعیین هر ضربالاجلی برای توافق بدون رفع این مسائل، مورد پذیرش نیست.»
این نماینده مجلس نوشت: «با توجه به آخرین گزارشهای دریافتی از مذاکرات وین، متاسفانه در پیشنویس توافق احیای برجام، همچنان با سیاست قطعی کشور فاصله زیادی دارد. به طوری که در متن، همچنان سخنرانی رئیس جمهوری آمریکا به عنوان تضمین قرار گرفته و راستیآزمایی رفع تحریم نیز بهجای ایران، به آمریکا سپرده شده است.»
خضریان در ادامه افزود: «ضروریات حداقلی یک توافق خوب، همچون لغو تحریمهای نفتی و بانکی، مختومه شدن پروندههای مسائل باقیمانده در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تبدیل ارز حاصل از فروش نفت به ارز مورد نیاز، و شناسایی مشتری جهت برقراری روابط بدون مشکل تجاری و اقتصادی نیز در پیشنویس حل نشده است.»
او تاکید کرد: «یکی از خطراتی که موجب عدم اتمام مذاکرات و امتیازگیری غرب در آینده از ایران در موضوعات فراتر از هستهای، همچون دفاعی و منطقهای میشود، عدم رفع موضوع تحریمی افتیاو در توافق و حواله دادن آن به پس از توافق است.»
خضریان در توییتهای خود مستقیما از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نام نبرد، اما به «عدم رفع موضوع تحریمی افتیاو» اشاره کرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
«افتیاو» (FTO) فهرست سازمانهای تروریستی وزارت خارجه آمریکا است که نام سپاه پاسداران از ۲۸ فروردین ۱۳۹۸ (۱۵ آوریل ۲۰۱۹)، در آن قرار گرفته است.
پس از توقف مذاکرات وین در ۲۰ اسفند ۱۴۰۰، یکی از دلایل توقف، شرط جمهوری اسلامی ایران برای حذف نام سپاه پاسداران از فهرست گروههای تروریستی آمریکا عنوان شد.
مخالفت شدید در آمریکا، به ویژه مخالفت اعضای سنای این کشور با چنین شرطی، در نهایت به آنجا منجر شد که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، در جریان سفر خود به اسرائیل در گفتوگو با کانال ۱۲ اسرائیل، با صراحت گفت که حتی به قیمت شکست برجام نیز سپاه پاسداران را از فهرست سازمانهای تروریستی خارج نخواهد کرد.
پس از آن، مقامهای جمهوری اسلامی ایران درباره این شرط اظهارات ضد و نقیضی داشتند، اما چهارم اوت ۲۰۲۲ (۱۳ مرداد ۱۴۰۱)، «والاستریت ژورنال» به نقل از یک دیپلمات غربی نوشت که جمهوری اسلامی ایران از شرط خود برای حذف سپاه پاسداران از فهرست گروههای تروریستی آمریکا عقبنشینی کرده است.
تیم مذاکرهکننده ایران همان روز و در آغاز دور تازه مذاکرات وین، عقبنشینی از خواست حذف نام سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی را رد کرد، اما سخنان اخیر علی خضریان، نماینده مجلس شورای اسلامی ایران، میتواند تایید ضمنی این عقبنشینی بهشمار آید.
در شرط دیگر جمهوری اسلامی ایران که دریافت تضمین برای خارج نشدن دوباره آمریکا از برجام بوده است، به گفته علی خضریان، «سخنرانی رئیس جمهوری آمریکا به عنوان تضمین» مطرح شده است.
سومین شرط ایران نیز «راستیآزمایی رفع تحریمها» بوده است که طبق سخنان خضریان، «راستیآزمایی رفع تحریم نیز به جای ایران، به آمریکا سپرده شده» است.
این شروط را علی خامنهای، رهبر نظام جمهوری اسلامی ایران، در سخنرانی ۱۹ بهمن ۱۴۰۰ خود بیان کرد و گفت: «اگر میخواهند ایران به تعهدات برجامی برگردد، آمریکا بایستی تحریمها را کلا در عمل لغو کند و ما بعد راستیآزمایی کنیم و ببینیم که درست تحریمها لغو شده، آنوقت به تعهدات برجامی برمیگردیم. این سیاست قطعی جمهوری اسلامی است و مورد اتفاق مسئولان کشور هم هست.»
تاکید علی خضریان بر «فاصله زیاد متن توافق ارائهشده از سوی اتحادیه اروپا برای احیای برجام»، اشارهای ضمنی به دستنیافتن تیم مذاکرهکننده جمهوری اسلامی ایران به شروطی است که علی خامنهای تعیین کرده بود.
از سوی دیگر، ابوالفضل عمویی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران، نیز از بررسی دور جدید مذاکرات هستهای در جلسه روز یکشنبه این کمیسیون خبر داد و گفت: «نگاه مجلس به موضوع بررسی مذاکرات هستهای، مبنی بر انتفاع اقتصادی مردم و رفع موانع تجارت خارجی است.»
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اشارهای به محتوای مذاکرات این کمیسیون نکرد، اما تاکید کرد که باید مذاکرات منجر به رفع تحریمها شود؛ به نحوی که بهرهوری اقتصادی و فواید تجارت خارجی «برای تجار کشور و اهالی اقتصاد فراهم شده و منفعت آن به مردم برسد».
بیش از یک هفته از پایان دور آخر مذاکرات وین گذشته است و مقامهای آمریکایی و اتحادیه اروپا تاکید دارند که جمهوری اسلامی ایران باید هرچه سریعتر در مورد «متن توافق نهایی» ارائهشده از سوی اتحادیه اروپا، یک «تصمیم سیاسی» مشخص بگیرد.
با این حال، شامگاه شنبه، ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ (۱۳ اوت ۲۰۲۲)، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه دولت ابراهيم رئيسی، بار دیگر شعارها و مواضع تبلیغاتی حکومت ایران را تکرار کرد.
امیرعبداللهیان در توییتی نوشت: «باید به کاخ سفید یادآوری کرد که از کاربرد زبان تهدید در مقابل ایران و ایرانی، نتیجهای نمیگیرد.»
وزیر خارجه دولت رئیسی با تکرار مواضع تبلیغاتی جمهوری اسلامی ایران، آمریکا را متهم کرد که مرتکب «جنایات متعدد تروریستی» شده است و با «فرافکنی» علیه ایران، میخواهد از مسئولیت و پاسخگویی طفره رود.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات احیای برجام، روز یکشنبه، ۱۴ اوت ۲۰۲۲، گفت که ظاهرا آمریکا با متن توافق ارائهشده از سوی اتحادیه اروپا موافقت کرده است، اما ایران هنوز موضع خود را در مورد این متن مشخص نکرده است.