تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا برای نخستین‌بار دی‌اکسید کربن را در یک سیاره بیگانه ردیابی کرد.

گروهی متشکل از ۳۰ دانشمند که طیف سیاره گازی غول‌پیکر فراخورشیدی با نام «وسپ۳۹ بی» (Wasp39b) را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند، یافتن نشانه‌های آشکاری از فراوانی دی‌اکسید کربن در جو این سیاره را گزارش کرده‌‌اند. تلسکوپ فضایی هابل و اسپیتزر در کاوش‌های قبلی خود بخار آب، پتاسیم و سدیم را در جو سیارات فراخورشیدی شناسایی کرده بودند، اما این نخستین‌بار است که دی‌اکسید کربن - گازی گلخانه ای که دست‌کم بر روی زمین محصول سوخت‌وساز حیوانات است- به‌وضوح در سیارات دوردست شناسایی شده است.

یافته‌های جدید برای انتشار در مجله نیچر پذیرفته شده است و در حال حاضر در وب‌گاه دانشگاهی آرکایو (Arxiv) موجود است.

این نتیجه یکی از اولین یافته‌هایی است که از مشاهدات ابتدایی تلسکوپ فضایی جیمز وب به دست می‌آید و نشان می‌دهد که این تلسکوپ فضایی جدید ممکن است در طول عمر عملیاتی خود به تفکیک اجزای جوی سیارات فراخورشیدی کوچک‌تری که صخره‌ای و مشابه زمین باشند هم کمک کند. تشخیص دقیق غلظت گاز در اتمسفر چنین سیاراتی ممکن است به دانشمندان کمک کند تا در صورت وجود نشانه‌هایی از حیات بیگانه، آن را تشخیص دهند.

طیف «وسپ۳۹ بی» یکی از پنج تصویر نخست ارسالی جیمز وب بود که در ۱۲ ژوئیه برای عموم منتشر شد، اگرچه این با تعریف معمول و شناخته‌شده، عکس محسوب نمی‌شود. جیمز وب از ابزار طیف‌سنج فروسرخ خود استفاده می‌کند تا نور ستاره‌ای را اندازه‌گیری کند که از جو سیارات دوردست مانند «وسپ۳۹ بی» عبور می‌کند. از آنجایی که عناصر و مولکول‌های مختلف، نور را در طول موج‌های متفاوتی جذب می‌کنند، الگوی به‌دست‌آمده از حفره‌ها و افزایش و جهش‌های ناگهانی نشان می‌دهد که چه مواد شیمیایی در [بخش‌های] میانی جو وجود دارد.

ظفر رستم‌کولوف، دانشجوی تحصیلات تکمیلی در دانشگاه جانز هاپکینز و عضو گروه علمی انتشار اولیه مجموعه سیارات فراخورشیدی تلسکوپ جیمز وب، گفت: «به محض این‌که داده‌ها روی صفحه نمایش من ظاهر شد، پدیدار شدن [حجم] عظیم دی اکسید کربن توجه مرا جلب کرد. لحظه‌ای که همچون عبور از یک مرحله و آستانه مهم در علوم سیارات فراخورشیدی بود.»

«وسپ۳۹ بی»  سیاره‌ای غول‌پیکر و گازی است که به دور ستاره‌ای شبیه خورشید در فاصله ۷۰۰ سال نوری از زمین می‌چرخد. جرم آن تقریبا به اندازه زحل، اما ۱.۳ برابر بزرگ‌تر از مشتری است و به ‌دلیل دمای فوق‌العاده، «وسپ۳۹ بی» دارای یک‌جور «پف کردگی» است. دمای آن حدود ۱۶۰۰ درجه فارنهایت است و در فاصله‌ای نزدیکتر از فاصله سیاره عطارد به خورشید ما، به دور ستاره خود می‌چرخد.

اندازه‌گیری‌های دقیق دی‌اکسید کربن می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا تکامل سیارات فراخورشیدی مانند «وسپ۳۹ بی» را درک کنند، مثلا این‌که چه میزان ماده جامد در مقایسه با گاز در شکل‌گیری آن نقش داشته است.

در عین حال این اندازه‌گیری همچنین قابلیت‌های تلسکوپ‌های جیمز وب برای رمزگشایی از اتمسفر سیارات سنگی کوچک‌تر و با شباهت بیشتر به زمین را نشان می‌دهد. سیاراتی که ممکن است همان‌طور که می‌دانیم، در آن‌ها حیات توسعه پیدا کند و نشانه‌هایی آشکار از حضور خود را در جو یک سیاره فراخورشیدی باقی بگذارد.