سردرد هنگام یا بعد از ورزش می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد، به‌ویژه وقتی آب کافی نوشیده‌اید.
اما دلیل این سردردها چیست؟ و آیا نوشیدن آب واقعا تاثیری دارد؟ هانتر بنت، استاد علوم ورزش از دانشگاه ساوت‌استرالیا، در مقاله‌ای در وب‌سایت کانورسیشن به این سوال پاسخ می‌دهد.
سردرد ورزش چیست؟
سردرد ورزش (که به آن‌ها «سردرد ناشی از فعالیت شدید» نیز گفته می‌شود) دقیقا همان است که از نامش برمی‌آید: سردردی که هنگام یا بعد از ورزش رخ می‌دهد.
این سردرد معمولا به‌صورت درد ضربان‌دار در دو طرف سر بروز می‌کند و اغلب پس از ورزش شدید بروز می‌کند‌ــ البته شدت «ورزش شدید» بسته به سطح آمادگی جسمانی افراد متفاوت است. این نوع سردرد ممکن است از چند دقیقه تا چند روز ادامه پیدا کند.
برآورد می‌شود که حدود ۱۲ درصد از افراد دچار سردرد ورزش می‌شوند، هرچند این رقم در پژوهش‌های گوناگون بین ۱ تا ۲۶ درصد متغیر بوده است.
در اغلب موارد، این سردردها بی‌خطرند و خودبه‌خود برطرف می‌شوند. برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که اگر به‌تازگی نوع جدیدی از ورزش را آغاز کرده‌اید، ممکن است پس از چند ماه دیگر دچار این نوع سردرد نشوید.
با این حال، در برخی موارد نادر، این سردردها می‌توانند نشانه مشکلی جدی‌تر در مغز باشند که به بررسی پزشکی نیاز دارد.
علت سردرد ورزش چیست؟
علت دقیق این عارضه هنوز دقیقا مشخص نیست، اما نظریه پذیرفته‌شده این است که از تغییر جریان خون در مغز ناشی می‌شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در طول ورزش شدید، رگ‌های خونی مغز گشاد می‌شوند و جریان و فشار خون افزایش پیدا می‌کند که می‌تواند موجب درد شود.
از آن‌جا که ورزش منظم سلامت قلب و عروق‌ــ از جمله توانایی گشاد و تنگ شدن رگ‌ها‌ــ را بهبود می‌بخشد، این نظریه با این واقعیت همخوانی دارد که سردردهای ورزش معمولا با گذشت زمان کمتر می‌شوند و همچنین می‌تواند توضیح دهد که چرا افراد دارای آمادگی جسمی بهتر کمتر دچار این نوع سردرد می‌شوند.
افراد مبتلا به میگرن بیشتر در معرض سردردهای ورزشی قرار دارند، که احتمالا به‌دلیل همان سازوکار جریان خون است.
آیا گرما و کم‌آبی باعث سردرد ورزش می‌شوند؟
شواهد نشان می‌دهد سردرد ورزش در هوای گرم بیشتر رخ می‌دهد. مغز بر خلاف سایر نقاط بدن، نمی‌تواند از طریق تعریق گرما را دفع کند. بنابراین در هوای گرم، بدن جریان خون به مغز را افزایش می‌دهد تا دمایش را کاهش دهد، که این می‌تواند فشار را بالا ببرد.
به همین ترتیب، سردرد ورزش در حالت کم‌آبی نیز شدیدتر و شایع‌تر می‌شود. هرچند علت دقیقش روشن نیست، برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که کم‌آبی باعث افزایش فشار در طول ورزش می‌شود. به این ترتیب، شاید کم‌آبی به‌طور مستقیم باعث سردرد نشود، اما احتمال بروز آن را بالا می‌برد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در اغلب موارد، سردرد ورزش در عرض چند ساعت برطرف می‌شود و پیامد بلندمدتی ندارد. اما در موارد نادر، ممکن است نشانه مشکلی جدی‌تر در مغز باشد، مانند خونریزی زیرعنکبوتیه (بین مغز و غشای پوشاننده‌اش)، سندرم تنگی برگشت‌پذیر رگ‌های مغزی، پارگی شریان گردنی، فشار بالای درون جمجمه، یا عفونت.
در صورت بروز علائم زیر، حتما به پزشک مراجعه کنید:
- اگر نخستین بار است که دچار سردرد ورزش شده‌اید
- سردرد ناگهانی و شدید
- سردرد همراه با علائمی مانند تاری دید، گیجی یا ضعف
- سفتی گردن، تهوع یا استفراغ همراه با سردرد
- سردردی که بیش از ۲۴ ساعت طول بکشد و بهبود پیدا نکند
چگونه می‌توان از سردرد ورزش پیشگیری کرد؟
هیچ راه‌حل قطعی برای پیشگیری از سردرد ورزش وجود ندارد. اما بررسی‌های اخیر نشان می‌دهند که آبرسانی کافی و گرم کردن تدریجی پیش از رسیدن به شدت فعالیت مطلوب می‌تواند احتمال بروز سردرد را کاهش دهد.
همچنین، می‌توانید شدت ورزش را به‌مدت چند ماه در سطح سبک تا متوسط نگه دارید تا سیستم قلبی‌عروقی فرصت سازگاری پیدا کند، و سپس به‌تدریج سراغ ورزش شدیدتر بروید.
سردرد ورزش آزاردهنده اما در بیشتر موارد بی‌خطر است و به‌مرور زمان خودبه‌خود برطرف می‌شود.
