وقوع‌ سیل‌های فاجعه‌بار در پاکستان پس از به بار آوردن ویرانی‌های گسترده که تاکنون مرگ بیش از یک هزار و ۳۰۰ نفر و وارد آمدن میلیاردها دلار خسارت به اموال را در پی داشته است، یکی از کهن‌ترین شهرهای شناخته‌شده جهان را تهدید می‌کند.

مقام‌های جنوب استان سند اعلام کرده‌اند وقوع این سیل‌ها برای ویرانه‌های شهر ۴۵۰۰ ساله موهنجو-دارو، مربوط به تمدن باستانی دره سند و میراث جهانی یونسکو، خطری قریب‌الوقوع پدید آورده است.

احسن عباسی، مسئول این مکان باستانی، گفت سیلاب‌ها مستقیم به موهنجو-دارو وارد نشده‌اند اما باران‌های بی‌سابقه به ویرانه‌های این شهر باستانی آسیب‌هایی زده است.

عباسی روز سه‌شنبه در مصاحبه با آسوشیتدپرس گفت: «چندین دیوار بزرگ که حدود پنج هزار سال پیش بنا شده بودند، به دلیل بارش باران‌های موسمی فرو ریخته‌اند.»

او گفت که ده‌ها کارگر ساختمانی تحت نظر باستان‌شناسان، کار تعمیر را آغاز کرده‌اند. عباسی از هزینه‌ خسارات وارده به موهنجو-دارو برآوردی ارائه نکرد اما دولت پاکستان اعلام کرد که مجموع خسارات ناشی از این سیل تاکنون شاید به بیش از ۱۳ میلیارد دلار (۱۱.۳ میلیارد پوند) رسیده باشد.

عباسی گفت که «مقبره بودایی» معروف این مکان باستانی، سازه‌ نیم‌کره‌ای‌ برای پرستش، مراقبه و دفن مردگان، سالم باقی مانده است اما این باران‌های سیل‌آسا به برخی دیوارهای خارجی و نیز برخی دیوارهای بزرگ‌تر که اتاق‌ها یا راهروها را از هم مجزا می‌کردند، آسیب وارد کرده است.

عباسی گفت تمدن موهنجو-دارو سامانه زه‌کشی پیچیده‌ای ساخته که در گذشته، در برابر سیلاب نقش مهمی ایفا می‌کرده است.

موهنجو-دارو در زبان سندی به معنای «تپه مردگان» یا «پشته مردگان» است. این محوطه به چندین دلیل اهمیت زیادی دارد. یکی از کهن‌ترین تمدن‌های جهان در دره سند واقع شده و این دره گواه تاریخ هزاران ساله جنوب آسیا است.

این ویرانه‌ها در سال ۱۹۲۲ با پیدا شدن شبکه پیچیده خیابان‌ها و سامانه پیشرفته زهکشی‌ آن کشف شدند. اما راز ناپدید شدن تمدنش که با تمدن‌های مصر و بین‌النهرین هم‌دوره بوده، تا امروز سربه‌مهر باقی مانده است.

باستان‌شناسان معتقدند این ویرانه‌ها می‌توانند اسرار مردمان دره سند را که حدود سه هزار سال قبل از میلاد در هند و پاکستان امروزی نشوونما داشتند، برملا کنند.

در پی بارش‌های شدید و وقوع سیل‌های بزرگ که بر بخش اعظم پاکستان آثار ویرانگری داشت، بالا آمدن آب رودخانه سند، از رودخانه‌های مهم این نقطه از جهان، ویرانی بسیار به جا گذاشت. استان سند که این مکان باستانی در آن قرار دارد، از جمله استان‌هایی است که بیشترین خسارت را دیده‌‌ است.

روز دوشنبه، مهندسان ارتش در خاکریزی در دریاچه منچار، بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین پاکستان، دومین برش را ایجاد کردند تا آب‌های بالاآمده را تخلیه کنند؛ به این امید که شهر سهوان، در نزدیکی این دریاچه، از سیل‌ شدید در امان بماند.

سیل‌های امسال از شدیدترین سیل‌ها در تاریخ پاکستان بودند و از چند جنبه‌ به علت اصلی این ویرانی گسترده یعنی بحران تغییرات اقلیمی ناشی از انسان‌ اشاره می‌کنند.

علاوه بر پاکستان، افغانستان، بنگلادش و هند کشورهای همسایه‌ آن، نیز امسال در پی گرمایش بیش از ۱.۱ درجه سانتی‌گرادی جهان و پس از وقوع موج گرمای بی‌سابقه، سیلاب‌های شدید را شاهد بودند.

جنوب آسیا با وجود نقش بسیار کوچکی که در ایجاد بحران تغییرات اقلیمی بازی می‌کند، از جمله آسیب‌پذیرترین نواحی از آثار فزاینده این بحران است. سهم پاکستان و بنگلادش در انتشار کربن کمتر از یک درصد است.

دولت پاکستان از کشورهای ثروتمند خواسته است در برابر آلودگی محیط زیست مسئولیت‌پذیر‌ باشند؛ آلودگی‌ که کشورهای آسیب‌پذیری مانند پاکستان را بیشتر در معرض فجایع و رویدادهای اقلیمی شدید قرار می‌دهد و قرار است موضوع گفت‌وگوی اجلاس آینده کوپ ۲۷ سازمان ملل باشد.