همزمان با برگزاری نشست انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز هواپیمای اوکراینی در شهر واشنگتن، شکایت مستقل انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز پی‌اس ۷۵۲ علیه مقام‌های جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در دبیرخانه «دیوان کیفری بین‌المللی» لاهه ثبت شد.

انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز پی‌اس۷۵۲ روز چهارشنبه ۲۳ شهریورماه ۱۴۰۱ در پیامی در شبکه اجتماعی توییتر اعلام کرد: «بعد از ماه‌ها بررسی و تنظیم شکایت‌نامه، خرسندیم که اعلام کنیم امروز ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۲ شکایت رسمی انجمن خانواده‌ها علیه جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران در عالی‌ترین نهاد قضایی دنیا جهت بررسی جرایم کیفری، دیوان بین‌المللی کیفری در لاهه، ثبت شد»

طبق اساسنامه دیوان کیفری بین‌‌المللی لاهه، این نهاد عالی قضایی می‌تواند به چهار اتهام مهم جزایی، یعنی «جرایم جنگی»، «نسل‌کشی»، «جنایت علیه بشریت» و «تجاوز» رسیدگی کند.

بسیاری از حقوق‌دانان بر این باورند که حمله موشکی سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی به هواپیمای مسافربری پی‌اس۷۵۲، در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی تهران، از مصادیق آشکار استفاده از «سپر انسانی» است و در زمره «جرایم جنگی» طبقه‌بندی می‌شود. بنابراین از این جهت می‌‌تواند در صلاحیت قضایی دیوان کیفری لاهه قرار گیرد.

اما دولت ایران صلاحیت قضایی «دیوان کیفری بین‌المللی لاهه» را به‌رسمیت نمی‌شناسد. بنابراین دادستانی دیوان تنها هنگامی می‌تواند تحقیقات خود را آغاز کند که این پرونده را شورای امنیت سازمان ملل به دیوان ارجاع کند.

در بامداد روز ۱۸ دی‌‌ماه ۱۳۹۸ پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با شلیک دو موشک، پرواز ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین را ساقط کرد. در جریان شلیک موشکی سپاه پاسداران تمامی ۱۷۶ سرنشین این هواپیما کشته شدند. سپاه ساعاتی قبل از این حمله موشکی در حال موشک‌پراکنی به پایگاه نظامیان آمریکایی در عراق بود تا انتقام کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس را بگیرد. اما جمهوری اسلامی باوجود شرایط جنگی، منطقه پرواز ممنوع اعلام نکرد و به هواپیمای مسافربری اجازه پرواز داد.

مقام‌های دولتی و نظامی حکومت ایران به‌مدت سه روز شواهد آشکار حاکی از هدف گرفته شدن این هواپیمای مسافربری با موشک‌ را انکار کردند. سه روز بعد در نتیجه فشار بین‌االمللی و افکار عمومی و انتشار اسناد غیر قابل انکار برخورد موشک به هواپیما، ستاد کل نیروهای مسلح ایران اعلام کرد شلیک موشکی سپاه پاسداران به هواپیمای مسافربری در نتیجه «خطای انسانی» بوده است.

انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز پی‌اس۷۵۲، بارها از دولت کانادا خواسته‌ است کلیت «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار دهد.

در حال حاضر، تنها «نیروی قدس»، شاخه برون‌مرزی سپاه پاسداران، به عنوان یک «گروه تروریستی» در کانادا شناخته می‌شوند.

انجمن خانواده‌های جان‌باختگان همچنین از دادگستری کانادا و مقام‌های قضایی این کشور خواسته‌اند تحقیقات کیفری مستقل خود را شروع کند. از میان ۱۷۶ قربانی حمله موشکی سپاه پاسداران، ۶۳ تن شهروند کانادا بودند.