بازی عراق - ایران در مرحله اول مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ که سرنوشت تیم ملی برای حضور در مرحله نهایی جام ملت‌های ۲۰۲۳ آسیا نیز را تعیین می‌کند، به تعبیری مهم‌ترین بازی تیم ملی فوتبال ایران در این گروه‌ از رقابت‌هاست. این بازی باید روز ۲۳ آبان ماه در بصره برگزار شود، در حالی‌که عراق درگیر تظاهرات خیابانی است و حتی وزارت خارجه ایران به شهروندان ایرانی توصیه کرده که سفرهای خود به عراق را لغو کنند.

فدراسیون فوتبال ایران در حالی‌که باید وضعیت بصره را بررسی می‌کرد، در خبری عجیب اعلام کرده بود که «عبدالخالق»، رئیس فدراسیون عراق برای بررسی مسائل بازی عراق - ایران به تهران سفر می‌کند. بعد از این خبر «محمدرضا ساکت»، که مدیر تیم‌های ملی در فدراسیون فوتبال ایران است، به عراق رفت تا شرایط میزبانی بصره را از نزدیک ببیند. سفر ساکت به عراق و اقامت چند روزه‌اش به انتشار این خبر منجر شد که «باسل کورکیس»، مدیر تیم ملی فوتبال عراق و بازیکن پیشین این تیم، در مصاحبه با نشریه الصباح گفت: «ساکت و هیات همراهش بعد از دیدن وضعیت ورزشگاه بصره و هتل اقامتگاه تیم ملی ایران برای برگزاری این بازی در بصره موافقت کردند. در پایان این جلسات توافق شد تا بازی‌های رفت و برگشت در مکان و موعد قبلی برگزار شود».

مسئله بازی در بصره اما کیفیت هتل و ورزشگاه نبود که بازدید ساکت از آن‌ها منجر به توافق برای برگزاری بازی شده باشد. مسئله مهم‌تر امنیت کافی برای بازیکنان و مربیان و تماشاگران احتمالی ایرانی در ورزشگاه است. در حالی‌که وزارت خارجه ایران توصیه کرده که سفر ایرانی‌ها به عراق به تعویق بیفتد، چگونه یک تیم ورزشی به عراق می‌رود؟ آیا مدیر تیم‌های ملی ایران بعد از بازدید هتل و ورزشگاه به این نتیجه رسید که برای برگزاری این بازی مشکلی وجود ندارد؟ مشکل در چیدمان اتاق‌های هتل و صندلی‌های ورزشگاه خالی نبود.

عبدالخالق مسعود، رئیس فدراسیون فوتبال عراق در آخرین مصاحبه خود درباره برگزاری دیدار عراق و ایران می‌گوید: «طبق برنامه از پیش تعیین ‌شده اقدامات مقدماتی لازم به منظور میزبانی از ایران در ورزشگاه جذع ‌النخله بصره انجام شده است. شرایط برای برگزاری این بازی آماده است و مسائل سیاسی هیچ تأثیری در برنامه برگزاری مسابقه نخواهد داشت».

فدراسیون فوتبال ایران انگار رفتار تماشاگران عراقی با تیم ذوب‌آهن در بازی آسیایی این تیم با الزورا را از یاد برده است. چند ماه پیش در آن بازی، بازیکنان ذوب‌آهن با رفتارهای عجیبی در ورزشگاه مواجه شدند و فدراسیون فوتبال ایران پس از آن اتفاق چندان مدافع حقوق باشگاه ایرانی نشد. اکنون نیز هماهنگی‌ها برای برگزاری بازی در بصره انجام شده، در حالیکه ایران می‌توانست با فیفا و ای‌اف‌سی درباره این موضوع وارد مکاتبه رسمی شود و از آنها بخواهد که درباره تعیین محل میزبانی تصمیم تازه‌ای بگیرند.

فدراسیون فوتبال ایران اما پیش از ۱۹ مهرماه که با هنگ‌کنگ بازی کرد، به دلیل تظاهرات خیابانی و ناامنی در هنگ‌کنگ از فیفا تضمین خواست که برای تیم ملی ایران و برگزاری بازی مشکلی پیش نیاید. فیفا با فدراسیون هنگ‌کنگ وارد مذاکره شد و نتیجه این بود که بازی برگزار شود. اما بازی ایران در هنگ‌کنگ شباهتی به بازی با عراق در بصره ندارد. هم حساسیت‌های ورزشی بازی عراق - ایران با بازی هنگ‌کنگ - ایران قابل مقایسه نیست و هم در تظاهرات بصره سیاست‌های دولت ایران در منطقه مورد اعتراض تظاهرکنند‌گان است و هم بازی الزورا - ذوب‌آهن می‌توانست مستنداتی برای احتمال برخورد خشن در ورزشگاه باشد. فدراسیون فوتبال ایران اما ترجیح داد که حتی توصیه وزارت خارجه ایران درباره لغو سفرها به عراق را نادیده بگیرد و با فدراسیون فوتبال عراق به تعامل برسد. در چنین شرایطی مسئولیت‌های این بازی را فدراسیون ایران نیز پذیرفته است.

شاید عجیب‌ترین واکنش به برگزاری این مسابقه در شهر بصره از زبان حمیدرضا آصفی بیان شد که پس از حرف‌وحدیث‌های بسیار درخصوص این مسابقه گفت: «برگزاری یک مسابقه فوتبال در کشور عراق می‌تواند دسیسه‌های برخی کشورهای خارجی برای ناامن نشان دادن عراق را نقش بر آب کند. ایران به لحاظ سیاسی و همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی علاقه‌مند به برگزاری بازی در این کشور است». 

ورزش بی‌شک باید فارغ از مناسبات سیاسی کشورها و به شکل مستقل برگزار شود. اما امنیت ورزشکاران و تماشاگران از موضوعاتی است که فیفا به آن توجه دارد و آسان از کنارش نمی‌گذرد. در رفتار فدراسیون فوتبال ایران شاید سهل‌انگاری دیده می‌شود که بازدید از هتل و ورزشگاه در بصره را به‌عنوان نظارت خود بر این وضعیت ارائه می‌کند. اما تصمیم نهایی بدون مداخله و اعلام نظر فیفا گرفته شده و مسئولان فدراسیون دو کشور به این نتیجه رسیده‌اند که به نظارت و دخالت فیفا نیازی ندارند و خود مسئولیت‌ها را پذیرفته‌اند.

بازی در عراق می‌تواند در سرنوشت ایران برای صعود از گروه در راه جام جهانی ۲۰۲۲ تاثیرگذار باشد و این سخت‌ترین بازی برای ایران است. ایرانی که اگرچه به آسانی از هنگ‌کنگ با نتیجه ۲ - صفر و کامبوج با نتیجه ۱۴ - صفر گذشت اما مقابل بحرین بازی را یک - صفر باخت و اکنون تیم سوم گروهی است که پیش از آغاز مسابقات چندان دشوار تصور نمی‌شد. ایران برای بازگرداندن شانس صعود باید در عراق مقابل تیم سرچکو کاتانچ به فکر پیروزی باشد و حاشیه‌های احتمالی این بازی در بصره می‌تواند کار را برای بازیکنان مارک ویلموتس سخت‌تر کند.