کارشناسان ادعا کرده‌اند که بریتانیا «احتمالا هم‌اکنون» در حال «رزمایش» برای واکنش نشان دادن به حمله اتمی احتمالی روسیه به اوکراین است.
ولادیمیر پوتین در نطقی ملی در ماه سپتامبر به آشکارترین شکل تهدید به حمله اتمی را مطرح کرد و به غرب هشدار داد که روسیه «سلاح‌های مخرب مختلفی» دارد و درباره احتمال استفاده از آن‌ها «بلوف نمی‌زند».
از زمان طرح این تهدید، روسیه حمله به اوکراین را شدت داده است و به‌تازگی، آشکارا به تلافی انفجار پل بین کریمه و روسیه، ده‌ها موشک به ساختمان‌های مسکونی در چندین شهر شلیک کرد.
در پی ضدحمله‌های موفق اوکراین در خارکف، پوتین برای تقویت تلاش‌های رو به افول مسکو در این جنگ، سرگئی سوروویکین «بی‌رحم» را که گویا عامل وقوع جنایت‌های جنگی احتمالی در سوریه بوده است، نیز به سمت فرمانده ارشد جدید خود منصوب کرد.
همچنان که غرب در حال سبک‌سنگین کردن امکان استفاده روسیه از سلاح هسته‌ای است، کارشناسان می‌گویند بریتانیا هم‌اکنون در حال مدل‌سازی واکنش‌های خود به وضعیت‌های احتمالی مختلف تشدید شدن این جنگ است.
دکتر سیمون انگلیم، مورخ نظامی کینگز کالج لندن، در مصاحبه با ایندیپندنت گفت: «بریتانیا گوش‌به‌زنگ است. احتمال قوی می‌دهم که بریتانیا هم‌اکنون به واکنش‌های ممکن می‌اندیشد. از وقتی جنگ شروع شد، به این موضوع فکر می‌کند.»
دکتر انگلیم افزود که وظیفه ارزیابی میزان جدیت روسیه در تهدیدهایش و تصمیم‌گیری درباره اینکه کدامیک احتمالا «تهدید توخالی» و کدام هشدار واقعی حمله در آینده است، به مقام‌های دفاعی محول شده است.
دکتر انگلیم گفت: «دو مکتب فکری در این باره داریم. یکی این که پوتین صرفا تبهکاری مغلطه‌کار و شیادی غوغاگر است و ترامپ روسیه است. اما دیدگاه دیگر آن است که واقعا در مورد حرفی که می‌زند جدی است.»
«این مایه نگرانی دولت در مواجهه با او است، اما به نظر من ما پیشاپیش برای اتفاقات احتمالی برنامه‌ریزی کرده‌ایم.»
دکتر انگلیم گفت، چنانچه روسیه از سلاح اتمی علیه اوکراین استفاده کند، احتمالا به جای اقدام مجزای بریتانیا، واکنش هماهنگ ناتو را در پی خواهد داشت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او توضیح داد که احتمال هرگونه واکنش اتمی بریتانیا بسیار اندک است. چنین واکنشی صرفا «مطلقا آخرین دستاویز نومیدانه» این کشور در شرایطی است که «خطری آشکارا و فوری علیه موجودیت بریتانیا» احساس کند.
همیش دو برتون-گوردون، افسر سابق ارتش بریتانیا و فرمانده هنگ مشترک شیمیایی، زیستی، تابشی، و هسته‌ای بریتانیا (CBRN)، با ارزیابی دکتر انگلیم موافق بود.
او افزود که غرب، از جمله بریتانیا، باید از «ابهام راهبردی» درباره عواقب حمله هسته‌ای کرملین برون آید و درباره واکنش خود به تعدی بیشتر به اوکراین، صراحت بیشتری به خرج دهد.
دو برتون-گوردون در مصاحبه با ایندیپندنت گفت: «سلاح‌های اتمی تاکتیکی روسیه همین حالا سوار بر موشک‌اندازها در نقطه‌ای از زمین است که از اوکراین بسیار دور است.»
«اگر بخواهند از این سلاح‌ها استفاده کنند باید این تریلی‌ها را به چند صد کیلومتر آن‌طرف‌تر ببرند و بمب‌ها را به هواپیما منتقل کنند که در این صورت ما این حرکات را خواهیم دید.»
او افزود: «باید به پوتین بگوییم، «اگر شروع به بردن آن سلاح‌ها به نقطه‌ای کنی که بشود از آن‌ها علیه اوکراین استفاده کرد، ما هم آن‌ها را با حمله متعارف از بین خواهیم برد.»
دو برتون-گوردون همچنین هشدار داد که ممکن است روسیه به «حمله هسته‌ای برنامه‌ریزی‌نشده‌ای» دست بزند و از جمله به نیروگاه هسته‌ای زاپوریژژیای اوکراین- بزرگ‌ترین تاسیسات هسته‌ای اروپا- که [جریان] برق بیرونی آن هفته قبل دو بار قطع شد، حمله کند.
او می‌گوید: «پس از آنکه پل کریمه هدف حمله قرار گرفت، پوتین گفت که تاسیسات تامین برق اوکراین را نابود خواهد کرد. بیشتر برق اوکراین را تاسیسات هسته‌ای تامین می‌کنند، بنابراین به نظر می‌رسد که تهدید او به منفجر کردن نیروگاه‌های هسته‌ای اشاره دارد.»
«اگر چنین کاری انجام شود، به انفجار هسته‌ای مشابه جنگ‌افزارهای اتمی نخواهد انجامید، اما آلودگی ایجاد می‌کند. انفجار چرنوبیل چنان نمونه‌ای است، اما در این مورد، بحث بر سر انفجاری با ابعاد بسیار بزرگ‌تر از چرنوبیل است.»
«اگر این اتفاق رخ دهد، به علت شرایط آب و هوایی حاضر، مقدار زیادی از آلودگی حاصل از آن وارد غرب می‌شود و در عمل بر کشورهای ناتو فرومی‌بارد. بنابراین شرایط مشمول «ماده ۵» ایجاد می‌شود و ناتو بر اساس آن می‌تواند به واکنش متعارف گسترده‌ای دست بزند.»
سخنان دو برتون-گوردون که فرمانده گردان واکنش سریع سی.بی.آر.ان ناتو هم بود، یادآور سخنان سر جرمی فلمینگ، جاسوس ارشد بریتانیایی، است که می‌گفت گزینه‌های روسیه در جنگ رو به اتمام است.
سر جرمی رییس ستاد ارتباطات دولت (GCHQ) می‌گوید تسلیحات روسیه رو به اتمام است.
در پاسخ به این پرسش که آیا این حملات روسیه نخستین گام گسترشی مسکو به سوی استفاده از جنگ‌افزارهای هسته‌ای نیست، سر جرمی گفت: «از لحاظ نوع جنگ‌افزار مورد استفاده یا گستره استفاده از آن جنگ‌افزارها در این مناقشه، دامن زدن به جنگ به شمار نمی‌آید. بنابراین، از این منظر، شکل جنگ همچنان به صورتی است که تاکنون دنبال کرده‌اند.»
«نظر من این است که در حال حاضر، بر اساس خط‌مشی روسیه و ره‌یافت پوتین در این جنگ، باید امیدوار بود که به انجام چنین کاری [استفاده از جنگ‌افزارهای هسته‌ای تاکتیکی] خیلی مانده باشد.»
نیکولاس دراموند، مشاور و تحلیلگر صنایع دفاعی، می‌گوید این جنگ در حال رسیدن به «نقطه‌عطف» است، چون منابع روسیه تحلیل رفته است و قابلیت رزمی آن را کاهش داده است و بازسازی آن ۲۰ سال طول می‌کشد.
به نظر او، پوتین دو گزینه بیشتر ندارد: گسترش دادن جنگ، یا دست کشیدن از آن. اما گزینه دوم احتمال دارد به معنای پایان یافتن رهبری او باشد.
دراموند به ایندیپندنت گفت: «او در تقلای آن است که ببیند چطور می‌تواند جنگ را گسترش دهد.»
«اگر از جنگ‌افزار هسته‌ای استفاده کند، آیا ما هم با جنگ‌افزار هسته‌ای پاسخ می‌دهیم؟ خیر چون به ما [بریتانیا] یا ناتو حمله نکرده است.»
«بنابراین پاسخ متعارفی خواهیم داد. می‌توانیم نیروهای زمینی روسیه را نابود کنیم تا در صورت تسلیم شدن اوکراین، ظرفیتی برای اشغال آن نداشته باشد. یا می‌توانیم اماکن، پایگاه‌ها یا فرودگاه‌های محل ذخیره‌سازی یا شلیک جنگ‌افزارهای هسته‌ای را هدف قرار دهیم.»
«مشکل این است که روسیه پنج هزار کلاهک هسته‌ای دارد. نمی‌دانیم چه تعداد از آن‌ها عمل می‌کنند، ولی فرض کنیم هزار کلاهک عمل کنند.»
«فرض کنیم بتوانیم ۹۰ درصد آن‌ها را هدف قرار دهیم، باز هم ۱۰۰ جنگ‌افزار هسته‌ای باقی می‌ماند که می‌توانند علیه ما به‌کار گیرند و شهرهای مهم اروپا و آمریکای شمالی را از بین ببرند. این سخت‌ترین تصمیم فراروی ما است. خیلی دشوار است.»
«باید امیدوار باشیم که کسانی در وزارت دفاع، برای مقابله با آنچه پوتین ممکن است انجام دهد و چگونگی واکنش ما، به [طراحی و ارزیابی] رزمایش‌های مختلف مشغول باشند.»
© The Independent
