دیدبان حقوق بشر روز دوشنبه ۱۴ آذر (۵ دسامبر) با صدور بیانیه‌ای، از کمیته بین‌المللی المپیک خواست تا زمانی که زنان و دختران افغانستان بتوانند دوباره آزادانه در ورزش‌های و رقابت‌های بین‌المللی شرکت کنند، عضویت این کشور را به تعلیق درآورد؛ زیرا هدف این کمیته مبارزه با تبعیض و نیز مشارکت برابر زنان و مردان در ورزش است.

در این بیانیه، از کمیته بین المللی المپیک خواسته شده است به تیم‌های ورزشی مردان افغانستان که اکنون تحت کنترل طالبان‌اند، اجازه شرکت در مسابقات بین‌المللی داده نشود.

جلسه هیئت اجرایی کمیته‌ بین‌المللی المپیک قرار است روز سه‌شنبه ۶ دسامبر، در لوزان سوییس برگزار شود. مینکی وردن، مدیر ابتکارات جهانی دیده‌بان حقوق بشر، در این بیانیه، با تاکید بر اینکه کمیته بین‌المللی المپیک باید بدون هیچ تردیدی عضویت افغانستان را به حالت تعلیق درآورد، خاطرنشان کرد: «تصمیم گرفتن در مورد تعلیق عضویت و قطع کمک‌های مالی به افغانستان بیش از یک روز زمان نیاز ندارد.»

علاوه بر محدودیت‌ها برای تحصیل، کار و فعالیت‌های اجتماعی زنان در حکومت طالبان، مممنوعیت ورزش نیز یکی از محدودیت‌های جدی برای زنان در افغانستان است. طالبان از همان ابتدای بازگشت به قدرت، ورزش دختران در سطح ملی و محلی را ممنوع کردند و اخیرا هم باشگاه‌های ورزشی و بدنسازی زنان در سراسر افغانستان را تعطیل کرده‌اند.

در بیانیه دیده‌بان حقوق بشر آمده است: «این نقض قوانین بین‌المللی حقوق بشر و همچنین منشور المپیک است که فقدان تبعیض در ورزش را الزامی می‌کند. صدها ورزشکار زن به جای دست کشیدن از ورزش موردعلاقه خود، فرار از کشورشان را انتخاب کرده‌اند.»

مینکی وردن همچنین اشاره کرد که محرومیت زنان افغانستان از ورزش فرصت‌های تحصیلی، کسب بورسیه و حق دستیابی به سلامت جسمی و روحی را که از طریق ورزش به‌دست می‌آید، از زنان سلب می‌کند.

فریبا رضایی، اولین زن المپیکی افغانستان در رشته جودو، به دیده‌بان حقوق بشر گفت: «قبل از بازگشت طالبان، تیم‌های ورزشی زنان ما بسیار بودند؛ از جمله تیم فوتبال دختران، تیم والیبال و تیم ورزش‌های رزمی داشتیم. ورزشکاران ما سخت تمرین می‌کردند و آرزو داشتند در جامعه خود قهرمان و الگو شوند. هر زن ورزشکار به طور پیش‌فرض، مدافع حقوق بشر و طرفدار دموکراسی و آزادی بود. ورزش در توانمندسازی زنان افغان نقش حیاتی ایفا می‌کرد و حقوق اولیه انسانی ما در آموزش، کار و زندگی را به نمایش می‌گذاشت.»

طی ۱۶ ماه تسلط طالبان بر افغانستان، صدها ورزشکار زن افغان مجبور شدند از این کشور فرار کنند؛ هم به دلیل تهدیدهای عمومی و هم به این دلیل که ممکن بود هر کدام شخصا شناسایی شوند و هدف قرار گیرند. شماری از اعضای تیم‌های فوتبال، والیبال، بسکتبال، کریکت، دوچرخه‌سواری و برخی از ورزش‌های رزمی از طریق نهادهای دواطلب به کشورهای امن منتقل شدند اما تعدادی دیگر هنوز به طور مخفیانه در افغانستان یا کشورهای همسایه زندگی می‌کنند.

در دور اول حاکمیت طالبان که زنان دقیقا مثل امروز اجازه ورزش، کار و تحصیل نداشتند، کمیته‌ بین‌المللی المپیک عضویت افغانستان را از اکتبر ۱۹۹۹ تا سال ۲۰۰۳ به حالت تعلیق درآورد. اما در دور دوم حاکمیت طالبان، طی بیش از یک سال گذشته، هنوز تیم‌های مردان افغانستان در بازی‌های جهانی شرکت می‌کنند. علاوه بر این، کمیته‌ بین‌المللی المپیک هم در این مدت، با مدیران کمیته المپیک افغانستان که اعضای طالبان‌اند، در تماس مستقیم‌اند و از طریق طالبان، به  دو هزار ورزشکار و متولی ورزشی به طور منظم کمک‌ مالی می‌کنند. هرچند در مورد اینکه این پول‌ها دقیقا به دست چه کسانی می‌رسد، هیچ مدرکی وجود ندارد.