یک مطالعه برجسته و مهم می‌گوید که دایناسورها تا زمان برخورد سیارکی که ۶۶ میلیون سال پیش آن‌ها را محکوم به انقراض کرد، در دوران رونق و شکوفایی به سر می‌بردند.

دیرینه‌شناسان با در نظر گرفتن اینکه دایناسورهای ساکن خشکی از بین رفتند، در حالیکه پستانداران و سایر گونه‌ها جان به در بردند، سال‌ها بحث کرده‌اند که آیا این خزندگان که مدتی طولانی [گونه] غالب بودند، واقعا پیش از برخورد سنگی به اندازه یک شهر به خلیج مکزیک کنونی، در حال از بین رفتن بودند، یا خیر.

اما یک مطالعه جدید که صدها فسیل باقیمانده از یک دوره میلیون‌ها ساله را در دو سوی برخورد سیارک بررسی می‌کند، نشان می‌دهد که دایناسورها در واقع در دوران شکوفایی خود نابود شده‌اند. افزون بر این، این پایداری ظاهری ممکن است در واقع از بقای آن‌ها در نتیجه این فاجعه، جلوگیری کرده باشد.

یک تیم بین‌المللی از دیرینه‌شناسان و اکولوژیست‌ها برای این مطالعه که در مجله «ساینس ادونسز» منتشر شد، ۱۶۰۰ مدرک فسیلی از آمریکای شمالی را مورد بررسی قرار دادند.

پژوهشگران، زنجیره‌های غذایی و زیستگاه‌های بوم‌شناختی جانوران خشکی و آب شیرین را طی چند میلیون سال آخر دوره کرتاسه، و چند میلیون سال نخست دوره پالئوژن - پس از برخورد سیارک، مدل‌سازی کردند.

دکتر خورخه گارسیا-ژیرون، نویسنده اصلی از دانشگاه اولو در فنلاند، گفت: «مطالعه ما تصویری قانع‌کننده از ساختار اکولوژیکی، شبکه‌های غذایی و زیست‌بوم آخرین اکوسیستم‌های تحت سیطره دایناسورها در دوره کرتاسه و نخستین اکوسیستم‌های تحت سیطره پستانداران پس از برخورد سیارک، ارائه می‌کند.» 

«این به ما کمک می‌کند تا یکی از رازهای کهن دیرینه‌شناسی را درک کنیم: چرا همه دایناسورهای غیر‌پرنده از بین رفتند، اما پرندگان و پستانداران دوام آوردند.»

مدتی است که مشخص شده است که بسیاری از پستانداران کوچک در کنار دایناسورها زندگی می‌کردند.

اما نتایج این بررسی نشان می‌دهد که با ظهور دوره کرتاسه، این پستانداران در حال تنوع بخشیدن به رژیم غذایی خود، سازگاری با محیط خود، و تبدیل شدن به اجزای مهم اکوسیستم بودند.

در این بین، دایناسورها در زیست‌بوم‌های پایداری مستقر بودند که کاملا با آن‌ها سازگار شده بود.

این رفتارها احتمالا به پستانداران کمک کرد تا بقا یابند، چرا که آن‌ها بهتر از دایناسورها می‌توانستند تخریب شدید و ناگهانی ناشی از [برخورد] سیارک را - که گازهای تغییردهنده اقلیم را آزاد کرد و سه‌چهارم حیات روی زمین را از بین برد - تحمل کنند.

دکتر آلفیو کیارنتسا، از دانشگاه ویگو در اسپانیا، گفت: «به نظر می‌رسد که زیستگاه پایدار آخرین دایناسورها، در واقع مانع بقای آن‌ها در اثر برخورد سیارک شد که ناگهانی، قوانین زیست‌محیطی آن زمان را تغییر داد.»

«برعکس، برخی از پرندگان، پستانداران، کروکودیل‌ها و لاک‌پشت‌ها، پیش از آن با تغییرات ناپایدار و سریع در محیط‌های خود سازگاری بهتری یافته بودند که احتمالا آن‌ها را قادر کرد تا هنگام برخورد ناگهانی سیارک و زمانی که اوضاع ناگهان به هم ریخت، بهتر دوام آورند.»

پروفسور استیو بروسات، نویسنده ارشد [این مطالعه] از دانشگاه ادینبرا، افزود: «دایناسورها نیرومند می‌شدند، با زیستگاه‌های پایدار، درست تا زمانی که [برخورد] سیارک [با زمین]، ناگهان آن‌ها را از بین برد»

«در این بین، پستانداران، در حالیکه دایناسورها هنوز زنده بودند، به رژیم غذایی، زیستگاه و رفتارهای خود تنوع بخشیدند.»

«از این رو، فقط این طور نبود که پستانداران از موقعیت نابودی دایناسورها حداکثر استفاده را ببرند، بلکه آن‌ها برتری‌ها و مزایای خود را ایجاد کردند، که از نظر زیست‌محیطی، آن‌ها را برای جان به در بردن از انقراض و نقل مکان به زیست‌بومی که دایناسورهای مرده، خالی گذاشته بودند، پیش‌سازش داد.»