دانشمندان دو «سیاره دارای آب» را پیدا کرده‌اند که به هیچ‌چیزی که در منظومه شمسی مشاهده شده است، شباهت ندارد.

این سیارات به‌طور کلی عمدتا از آب تشکیل شده‌اند و این نخستین باری است که دانشمندان چنین سیاراتی را با اطمینان خاطر شناسایی کرده‌اند.

‌‌محققان پیش از این تصور می‌کردند که این‌ها سیارات بسیار معمولی‌تری باشند – اما دانشمندان می‌گویند که این‌ها در واقع بسیار راهگشاتر از آن چیزی‌اند که تصور می‌کردیم.

«بیورن بنکه»، یکی از دانشمندان این پژوهش جدید و استاد اخترفیزیک در دانشگاه مونترال، گفت: «ما پیش‌تر، فکر می‌کردیم که سیاراتی که کمی بزرگ‌تر از زمین‌اند، توپ‌های بزرگی از فلز و سنگ‌اند، مانند نسخه‌های بزرگ‌شده از زمین، و به همین دلیل است که آن‌ها را اَبَرزمین می‌نامیدیم.»

«با این حال، ما اکنون نشان داده‌ایم که این دو سیاره، «کپلر-۱۳۸سی» و «کپلر-۱۳۸دی»  از نظر ماهیت کاملا متفاوت‌اند: بخش بزرگی از کل حجم آن‌ها احتمالا از آب تشکیل شده است. این نخستین باری است که ما سیاراتی را مشاهده می‌کنیم که با اطمینان می‌توان آن‌ها را به‌عنوان سیارات آبی شناسایی کرد، نوعی سیاره که ستاره‌شناسان از مدت‌ها پیش درباره وجود آن‌‌ها نظریه‌پردازی کرده بودند.»

دانشمندان آب را به طور مستقیم شناسایی نکرده‌اند و این کار در چنین فاصله طولانی دشوار است. اما بررسی‌ها نشان داد که تا نیمی از سیاره قاعدتا باید از چیزی سبک‌تر از سنگ و سنگین‌تر از هیدروژن تشکیل شده باشد – و محتمل‌ترین نامزد برای این ماده، آب است.

این دو سیاره در مدار ستاره کپلر-۱۳۸ هستند که [در فاصله] ۲۱۸ سال نوری است و در صورت فلکی شلیاق قرار دارد. حجم آن‌ها سه برابر حجم زمین و جرم آن‌ها دو برابر بیشتر است - اما چگالی آن‌ها به مراتب کمتر از سیاره ما است.

سیارات پیرامون کپلر-۱۳۸، نخستین بار در سال ۲۰۱۴، زمانی که با استفاده از تلسکوپ فضایی کپلر تشخیص داده شدند، کشف شدند. آن‌ها با استفاده از روش گذر پیدا شدند، که در جریان آن، دانشمندان کاهش اندکی [در نور] را که هنگام عبور سیارات از مقابل ستاره آن‌ها رخ می‌دهد، مشاهده می‌کنند.

پژوهش جدید بر مشاهدات تکمیلی تلسکوپ‌های فضایی هابل و اسپیتزر ناسا متکی بود که به محققان امکان می‌دهد ترکیبات این سیارات را تعیین کنند. این داده‌های تکمیلی، دانشمندان را به این باور رساند که این سیارات در واقع سیارات آبی‌اند.

دانشمندان هشدار می‌دهند که این سیارات آبی، شبیه به سیاره عادی که ما ممکن است تصور کنیم، با سطحی عمدتا شبیه اقیانوس‌های روی زمین ما، نیستند. بر عکس، این سیارات به قدری داغ‌اند که آب بلافاصله تبدیل به بخار می‌شود و جو غلیظ و متراکمی ایجاد می‌کند که ممکن است آب مایع را پنهان کند.

این سیارات همچنین، خارج از ناحیه زیست‌پذیر قرار دارند، زیرا بسیار داغ‌تر از آن‌اند که آب مایع داشته باشند و احتمالا برای حیات، نامساعدند. اما پژوهش‌های جدید همچنین یک سیاره اضافی در منظومه پیدا کرد که به نام «کپلر-۱۳۸ای» شناخته می‌شود و در منطقه زیست‌پذیر قرار دارد.

این سیاره کوچک‌تر و دورتر از ستاره خود است و سال‌هایی دارد که ۳۸ روز زمینی طول می‌کشند. اما دانشمندان همچنان از جزئیات دقیق آن مطمئن نیستند، چرا که به نظر نمی‌رسد این سیاره از مقابل ستاره میزبان خود گذر کند.

این یافته‌ها در مقاله جدیدی با عنوان «شواهدی برای ترکیبات بسیار فرّار یک سیاره با ۱.۵ برابر شعاع زمین» که در مجله «نیچر آسترونومی» منتشر شده است، توضیح داده شده‌اند.